نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند،دانشگاه آزاد اسلامی،مرند،ایران

10.22034/gp.2021.42555.2731

چکیده

امروزه گردشگری به‌عنوان یکی از نیروهای اقتصادی-اجتماعی بسیار مهم محسوب می‌شود که توسعه‌ی آن سبب بهبود اقتصاد، ارتقای سطح استاندارد زندگی جامعه‌ی میزبان، افزایش درآمد، افزایش تأسیسات و اشتغال‌زایی می‌گردد. در این راستا، به‌منظور توسعه‌ی گردشگری نیاز به برنامه‌ریزی جامع در ابعاد مختلف و مدیریت منسجم می‌باشد. با توجه به نقش مؤلفه‌های مدیریتی در توسعه‌ی گردشگری، تحقیق حاضر با هدف شناسایی پیشران‌های مدیریتی تأثیرگذار بر توسعه‌ی گردشگری تاریخی-فرهنگی تبریز نگارش شده است. روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر شیوه‌ی اجرا، پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی می‌باشد. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان شهرداری منطقه تاریخی-فرهنگی شهر تبریز بوده که حجم نمونه بر اساس روش دلفی 100 نفر برآورد شده است. همچنین به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که مهمترین پیشران‌های مدیریتی تأثیرگذار بر توسعه‌ی گردشگری بافت تاریخی-فرهنگی ظرفیت‌های برون‌سازمانی، ظرفیت‌های درون‌سازمانی و ضوابط و تعاریف پروژه‌ها می‌باشند که به ترتیب ضریب حاصل از مدل ساختاری برای آنها 71/0، 63/0 و 56/0 به‌دست آمده است. همچنین در بین متغیرهای فرعی نیز بیشترین تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای شکل‌گیری تعامل نهادی با سایر سازمان‌های دولتی و خصوصی در راستای توسعه‌ی گردشگری محور تاریخی-فرهنگی، توانایی تقویت مکانیزم‌های بومی و محلی در راستای توسعه‌ی گردشگری تاریخی-فرهنگی و شناخت هدفمند مسائل بافت تاریخی و انعطاف‌پذیری در برنامه‌های بافت تاریخی در راستای توسعه‌ی گردشگری به ترتیب با ضرایب 77/0، 72/0 و 65/0 می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of management drives impacts on development of historical-cultural tourism (Case study: Tabriz metropolis)

نویسندگان [English]

  • Ali Modabber Khaknezhad 1
  • Karim Hosseinzadeh Dalir 2
  • Bakhtyar ezatpanah 3

1 Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran

2 Professor, Departement of of Geography and Urban Planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran

3 Assistant Professor of Department of Geography and urban planning, Marand branch, Islamic azad university, Marand,Iran

چکیده [English]

Introduction
 
Nowadays, tourism is one of the most dynamic industries in the world, which has a great impact on the economic growth and dynamism of countries and has become one of the most complex human businesses in many countries. This industry is considered as a multifaceted activity of a mechanism to increase employment, earn income and attract foreign exchange; according to the latest statistics, one out of every 10 important jobs in the world has been related to the tourism industry. Therefore, different countries are looking for solutions to develop tourism; in particular, countries with weak economies in transition are more focused on developing the industry as a way to grow and develop as well as currency. On the other hand, given that the amount of value added and income from the development of tourism, has a major role in GDP and citizens to have a sustainable livelihood; therefore, nowadays, attention to the formation of tourism in its various forms has been considered by different countries. Considering the importance of tourism development in the present era and the place of historical-cultural contexts in achieving this, the purpose of this study is to identify the management drivers affecting the development of historical and cultural tourism in Tabriz metropolis. The historical context of Tabriz, despite its potential, currently does not have the desired environmental and spatial quality. Therefore, paying attention to this context in order to recreate it and also the development of tourism is one of the priorities of city officials.
 
Data and Method
 
The research method in the present study is applied in terms of purpose, survey in terms of implementation method and cross-sectional in terms of time. For this purpose, first the required indicators have been extracted in the form of documents and referring to tourism-related researches, and in order to measure the effective management impulses on tourism development, managers, officials and experts of Tabriz Historical-Cultural Region (Region 8) have been questioned. Therefore, the statistical population of the study is the managers, officials and experts of the municipality of Tabriz historical-cultural region (about 300 people) and the sample size is estimated based on the Delphi method of 100 people, which the method of accessing the sample size is based on a targeted model. Also in order to analyze the data, has been used of structural equation modeling method in Amos software.
 
Results and Discussion
 
Findings indicate that the most important management drivers affecting the development of tourism in the historical-cultural context are extra-organizational capacities, intra-organizational capacities and project criteria and definitions, for which the coefficient of the structural model has been 0.71, 0.63 and 0.56, respectively. Also, among the sub-variables, the most influential are related to the variables of forming institutional interaction with other public and private organizations in order to develop historical-cultural tourism, the ability to strengthen local mechanisms to develop historical-cultural tourism and targeted understanding of historical context and flexibility in historical texture programs for tourism development with coefficients of 0.77, 0.72 and 0.65, respectively.
 
Conclusion
Over the past few decades, tourism has undergone a variety of continuous changes and has become one of the largest economic sectors. One of the most important factors in the development of sustainable tourism in any region is how to manage related activities. Thus, the discussion of management is an important part of planning and as the basis of work, which is the act of directing and controlling a task or organization. Management also includes a systematic approach in which the dynamics of tourism in the context of supply and demand is considered with emphasis on economic sustainability and utility and the social consequences of tourism. On the other hand, due to the extensive changes in today's cities and the lack of coherent planning, especially in the historical-cultural contexts, it has been marginalized by these valuable contexts that play a pivotal role in tourism development. Considering the importance of tourism discussion and the important role of historical-cultural contexts in this field, the purpose of this study is to identify impacts of the management drivers on development of historical-cultural tourism in Tabriz metropolis. The results indicate that in the first place, the most effective drivers of external capacities (external capacity building), in the second place, institutional capacity drivers (internal institutional capacities), and finally, the third most effective drivers are criteria and definition of projects through factors such as emphasis on public development. And pedestrian-centered, purposeful knowledge of historical context issues with a future research approach, careful monitoring of compliance with bylaws and sections and emphasis on multidimensional goals (social, economic, physical) will promote the historical context and consequently the development of tourism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tourism management
  • tourism development
  • historical-cultural tourism
  • Tabriz metropolis
اسماعیل‌زاده، حسن؛ هرائینی، مصطفی و بهرامی، مهرداد. (1397). میزان رضایت گردشگران از کیفیت خدمات گردشگری بر اساس مدل سروکوال (مطالعه موردی: رستوران‌های محله‌ی درکه تهران)، جغرافیا و برنامه‌ریزی، 22 (66): 21-1.
پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی. (1393). گردشگری ماهیت و مفاهیم، تهران: انتشارات سمت.
تیموری، راضیه؛ کرمی، فریبا، تیموری، زینب و صفدری، امین. (1393). عوامل مؤثر بر گردشگری مکان‌های تاریخی شهری (مطالعه موردی: بازار تاریخی کلان‌شهر تبریز)، گردشگری شهری، 1 (1): 78-63.
جمالی، سیروس. (1390). شهرها و توریسم فرهنگی، دو فصلنامه‌ی معماری ایران، 11 (41): 107-95.
حبیبی، سیدمحسن. (1389). شرح جریان‌های فکری معماری و شهرسازی در ایران معاصر، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
زنگنه، یعقوب؛ شمس‌الله زاده، یاسر. (1391). بررسی و تحلیل نقش تصویر مقصد در توسعه‌ی صنعت گردشگری (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)، جغرافیا و برنامه‌ریزی، 16 (41): 168-153.
عظیمی، شراره؛ پرتوی، پروین و شهابیان، پویان. (1391). مدل مفهومی و چارچوب تحلیلی ساختار فضایی- عملکردی باززنده‌سازی بافت‌های تاریخی با تکیه بر گردشگری شهری، نشریه‌ی نامه‌ی شهرسازی و معماری، 4 (8): 93-75.
قنبری، سیروس؛ علی‌زاده، محمدرضا، اسلام‌فرد، فاطمه و فتوحی اردکانی، محمد. (1394). ارزیابی عوامل مؤثر در توسعه‌ی گردشگری تاریخی-فرهنگی با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) (مطالعه موردی: شهر تاریخی فرح‌آباد)، فضای جغرافیایی، 15 (49): 211-189.
مهدوی، داوود؛ رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و سجاسی قیداری، حمدالله. (1395). طراحی راهبردهای توسعه‌ی پایدار گردشگری روستاهای تاریخی-فرهنگی ایران، جغرافیا و برنامه‌ریزی، 20 (56)، 300-275.
نوین، علیرضا. (1396). «تحلیلی بر اثرات باززنده‌سازی بافت‌های تاریخی فرهنگی کلان‌شهرها بر توسعه‌ی توریسم شهری، نمونه موردی: منطقه‌ی 8 کلان‌شهر تبریز»، رساله‌ی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند، استاد راهنما: کریم حسین‌زاده دلیر.
هاشمی، مناف؛ حسین­پور، سیدعلی. (1389). بازبینی و ارزیابی اثرات گردش­پذیری روستایی در رویکرد فراتحلیل، مدیریت شهری، 26: 224-207.
Aitchison, C. (2002). Leisure and Tourism Landscape, Routledge Advances in Tourism (Book 9), 208 pages.
Blancas, F.J., Lozano-Oyola, M., González, M., (2015). A European sustainable tourism labels proposal using a composite indicator, Environ. Impact Assess. Rev. 54, 39–54.
Blancas, F.J., Lozano-Oyola, M., González, M., Caballero, R., (2018). A dynamic sustainable tourism evaluation using multiple benchmarks. J. Clean. Prod, 174, 1190–1203.
Edwards, D., Tony, G. and Bruce, H. (2011). Urban tourism research Developing an Agenda, Annals of Tourism Research, 35 (4), 1032–1052.
Gretzel, U., Sigala, M., Xiang, Z. & Koo, C. (2015). Smart tourism: foundations and developments. Electron. Mark. 25, 179–188.
Haigh, M. (2020). Cultural tourism policy in developing regions: The case of Sarawak, Malaysia, Tourism Management, 81, 1-13.
Howie, F. (2003). Managing tourist destination. Thomson Learning EMEA.
King, E.M., Jago, L.K., (2003). Urban tourism development and major events in Australia. Centre for Hospitality and Tourism Research Victoria University.
Lanza, M. (2003). Analyzing Heritage Resource for Urban Tourism in European Cities, in: Contemporary Issues in Tourism Development. Routledge.
Manuel, R. Patricia, P. João, S. (2017). Residents’ attitudes and the adoption of pro-tourism behaviours: The case of developing island countries, Tourism Management, 61, 523–537.
Pothof, R. (2006). “Urban Heritage Tourism - A Case Study of Dubrovnik”, Thesis, Bournemouth University, UK.
Raj, R. (2003). The impact of festivals on culture, Nottinghame, The two De Han Tourism Management conference, December 16.
Ridderstaat, J, Singh, D, DeMicco, F. (2019). The impact of major tourist markets on health tourism spending in the United States, Journal of Destination Marketing & Management, 11, 270-280.
Stefania, M.C., and Florin, M., and Daniela, A.R. (2009). Urban Tourism economice. Uoradea .ro/ anale/volume/2009/v2- economy.../27.pdf, 2009.
Tanguay, G.A., Rajaonson, J., Therrien, M.C., (2013). Sustainable tourism indicators: selection criteria for policy implementation and scientific recognition. J. Sustain. To, 6 (21), 862-879.
Tugcu, C. T. (2014). Tourism and economic growth nexus revisited: A panel causality analysis for the case of the Mediterranean region, Tourism Management, 42, 207-212.
UNWTO (2019). International Tourism Highlights, International tourism continues to outpace the global economy.
Yan, H. (2019). Cultural Heritage Tourism: Five Steps for Success and Sustainability, Tourism Management, 81, 153-154.
Zeitlin, Jascha M, & Burr, Steven W. (2011), A Heritage Tourism Overview, Institute for Outdoor Recreation and Tourism, Utah State University, May 2011, No. IORT/021, pp 1-4.