نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• اسماعیل نصیری هنده خاله ¹
• سیده یاسمن محقق پور ²

¹ دانشیارگروه شهرسازی دانشکده هنرو معماری دانشگاه گیلان ،رشت،ایران

² کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری دانشکده هنر ومعماری دانشگاه پیام نور تهران ایران

چکیده

گردشگری سالمندان به دلیل قابلیت و مزیت های رقابتی از توجه زیادی برخوردار است. شهر قم دومین مرکز زیارتی کشور بعد از شهر مشهد در سطح ملی است، بازار بالقوه ای که با برطرف کردن موانع سفر برای سالمندان می توان از مزیت رقابتی آن در عرصه جذب گردشگر سالمندان استفاده کرد.

هدف این پژوهش ارائه چارچوبی برای شناسایی تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم موانع مؤثر بر عدم توسعه گردشگری سالمندان در شهر قم است. موانع توسعه گردشگری سالمندی در چهاربخش اصلی یعنی موانع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مدیریتی و سازمانی، نگرش دولتی دسته بندی شدند. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی– تحلیلی است. برای جمع آوری داده ها از روش پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شده. جامعه آماری شامل گردشگران سالمند و کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج حاکی از آن است که چهار عامل مورد بررسی بر عدم توسعه گردشگری سالمند اثر مثبتی دارند. نتایج آزمون T نیز نشان داد که همه موانع در سطح معناداری 0/05، بالاتر از میانگین معیار هستند و در این میان بالاترین میانگین به موانع اقتصادی (5/17) و موانع مدیریتی و سازمانی (2/10) کمترین میانگین را به خود اختصاص داده است. اثرگذارترین عامل بر عدم توسعه گردشگری سالمند، موانع اقتصادی است (با ضریب بتای0/643) که 52 درصد از واریانس عدم توسعه گردشگری سالمند را تبیین می نماید. ضریب تولرانس 0/923 نیز حاکی از آن است که موانع اقتصادی پیش بینی کننده قوی و ملاک است.

تازه های تحقیق

گردشگری سالمندان به دلیل قابلیت و مزیت های رقابتی از توجه زیادی برخوردار است. شهر قم دومین مرکز زیارتی کشور بعد از شهر مشهد در سطح ملی است، بازار بالقوه ای که با برطرف کردن موانع سفر برای سالمندان می­توان از مزیت رقابتی آن در عرصه جذب گردشگر سالمندان استفاده کرد. هدف این پژوهش ارائه چارچوبی برای شناسایی تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم موانع مؤثر بر عدم توسعه گردشگری سالمندان در شهر قم است. موانع توسعه گردشگری سالمندی در چهاربخش اصلی یعنی موانع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مدیریتی و سازمانی، نگرش دولتی دسته بندی شدند. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی– تحلیلی است. برای جمع آوری داده ها از روش پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شده. جامعه آماری شامل گردشگران سالمند و کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج حاکی از آن است که چهار عامل مورد بررسی بر عدم توسعه گردشگری سالمند اثر مثبتی دارند. نتایج آزمون T نیز نشان داد که همه موانع در سطح معناداری 05/0، بالاتر از میانگین معیار هستند و در این میان بالاترین میانگین به موانع اقتصادی (17/5) و موانع مدیریتی و سازمانی (10/2) کمترین میانگین را به خود اختصاص داده است. اثرگذارترین عامل بر عدم توسعه گردشگری سالمند، موانع اقتصادی است (با ضریب بتای 643/0) که 52 درصد از واریانس عدم توسعه گردشگری سالمند را تبیین می نماید. ضریب تولرانس 923/0 نیز حاکی از آن است که موانع اقتصادی پیش بینی کننده قوی و ملاک است.

کلیدواژه‌ها

• گردشگری سالمندی
• فعالیت گردشگری
• شهر قم
• موانع توسعه گردشگری

10.22034/gp.2022.52253.3018

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Investigating Barriers to the Development of Senior Tourism Activities (Case Study of Qom City)

نویسندگان [English]

• ESMAEiL nasiri hendehkhaleh ¹
• Seyedeh Yasaman Mohagheghpour ²

¹ Associate Professor, Department of Urban Planning, ،faculty of Art and Architecture ، University of Guilan, Rasht, Iran

² Master in urban planning, Faculty of Art and Architecture, Payam Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Senior tourism is receiving a lot of attention due to its capabilities and competitive advantages. Qom city is the second largest pilgrimage center in the country in national level, a potential market that can use its competitive advantage in attracting senior tourists by removing barriers of seniors’ travel.

The purpose of this study is to provide a framework for identifying the direct and indirect impacts of barriers affecting the development of senior tourism in Qom city. The barriers to senior tourism development are classified into four main sectors of economic, social and cultural, managerial and organizational, government attitudes. This research is an applied research and the method is descriptive-analytical. Survey and library methods were used for data collection. The statistical population of the study consists of senior tourists and experts in tourism.

Data analysis was performed using SPSS software. The results indicated that four factors have a positive effect on the lack of development of senior tourism. The results of T-test also showed that all barriers were higher than the criterion level at the significant level of 0.05 and the highest mean is allocated to economic barriers (5.17) and lowest mean to managerial and organizational barriers (2.10). The most influential factor on the lack of development of senior tourism is economic barriers (with beta coefficient of 0.643) which explains 52% of the variance of senior tourism lack of development. The Tolerance coefficient of 0.923 also indicates that economic barriers are strong predictor and criterion.

کلیدواژه‌ها [English]

• Senior tourism
• Tourism activities
• Qom city
• Barriers to tourism development