ارزیابی روند توسعه نواحی سکونتگاهی و تاثیر وضعیت ژئومورفولوژیکی منطقه در توسعه آینده شهر بانه با استفاده از مدل LCM

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز

2 دانشگاه تبریز

چکیده

میزان رشد جمعیت شهری در مناطق مختلف متفاوت است و نقش و موقعیت شهرها در این میزان بسیار تاثیرگذار است. شهر بانه در حال حاضر یکی از مهم‌ترین شهرهای غرب کشور محسوب می‌شود که بسیار مورد توجه قرار دارد و با توجه به موقعیت تجاری که دارد جمعیت شهری و گسترش نواحی سکونتگاهی شهری آن با روند قابل توجهی در حال افزایش است. با توجه به وضعیت ژئومورفولوژیکی منطقه، توسعه نواحی سکونتگاهی این شهر با محدودیت‌هایی مواجه است و به همین دلیل در ادامه روند توسعه این شهر، بسیاری از سکونتگاها در مناطقی استقرار می‌یابند که از نظر ژئومورفولوژی جزء مناطق مخاطره آفرین هستند. با توجه به موارد مذکور در این تحقیق به ارزیابی روند توسعه شهری بانه از سال 1990 تا 2020 پرداخته شده است و هدف از تحقیق حاضر این است تا روند توسعه شهری بانه در طی دوره زمانی 1990 تا 2020 ارزیابی و سپس بر مبنای آن، میزان توسعه شهر بانه را تا سال 2030 پیش بینی کرد. داده‌های تحقیق شامل تصاویر ماهواره‌ای لندست سال‌های 1990، 2000، 2010 و 2020 و همچنین لایه‌های اطلاعاتی از جمله DEM 30 متر و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از دو نرم افزار ARC GIS و IDRISI استفاده شده است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای کاربری اراضی محدوده مطالعاتی در طی سال‌های 1990 تا 2020 تهیه شده است و سپس بر مبنای این نقشه‌ها با مدل LCM میزان توسعه نواحی سکونتگاهی تا سال 2030 پیش بینی شده است. نتایج تحقیق حاضر بیانگر این است که در طی دوره زمانی 1990 تا 2020 وسعت نواحی سکونتگاهی از 9 کیلومترمربع به 20 کیلومترمربع افزایش یافته است و همچنین نتایج حاصل از پیش بینی میزان توسعه نواحی سکونتگاهی نیز بیانگر این است که وسعت نواحی سکونتگاهی محدود مطالعاتی تا سال 2030 به حدود 4/27 کیلومترمربع خواهد رسید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the development of residential areas and the impact of geomorphologic status of the area on future development of Baneh city using LCM model

نویسندگان [English]

  • asadollah hejazi 1
  • Atrin Ebrahimi 2
1 tabriz
2 Tabriz University
چکیده [English]

The growth rate of urban population varies in different regions, and the role and position of cities in this area is very influential. Baneh is now considered one of the most important cities in the west of the country, which is very much considered, and due to its commercial location, the urban population and the expansion of its urban settlements are in a steady rising trend. Due to the geomorphologic situation of the area, the development of the settlement areas of this city is confronted, and as a result of the development of this city, many settlements are located in areas that are geomorphologically part of the hazardous areas. Considering the above mentioned cases in this research, the Baneh urban development process from 1992 to 2017 has been evaluated and the aim of this research is to evaluate the Baneh urban development process during the period 1992 to 2017, and then on the basis of it, the development rate the city of Baneh will be projected until 2030. The research data included Landsat satellite imagery of 1992, 2001, 2011, and 2017, as well as information layers including DEM 30m. Data analysis was performed using two ARC GIS and IDRISI software. In this research, using satellite imagery of land use, a study area was developed from 1992 to 2017, and based on these maps, the LCM model predicts the development of residential areas by 2030. The results of the present study indicate that during the period 1992 to 2017 the size of the residential areas increased from 9 km2 to 20 km2, as well as the results of the prediction of the development of residential areas also indicate that the size of the restricted settlement areas until 2030 It will reach about 27.7 square kilometers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Baneh
  • Development of Settlement
  • Geomorphology
  • LCM

مراجع

اکبریان، مرتضی؛ درتاج، دیانا (1392)، تعیین مناطق مناسب به منظور توسعه فیزیکی شهرها برمبنای پارامترهای ژئومورفولوژی (مطالعه موردی: شهر بانه)، مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره 3، شماره 8، صص 37-29.
آرخی، صالح (1393)، پیش بینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی با استفاده از مدل LCM در محیط GIS (مطالعه موردی: منطقه سرابله)، دو فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل­ها و مراتع ایران، جلد 12، شماره 1، صص 19-1
جوادیان کوتنایی، سارا؛ ملماسی، سعید؛ اورک، ندا؛ مرشدی، جعفر (1393)، تدوین الگوی ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری با بهره‌گیری از فرایند تحلیل شبکه­ای (نمونه موردی، شهرستان سازی)، مجله آمایش سرزمین، شماره 1، صص 178-153
سازمان هواشناسی کردستان (1399)، داده­های آماری ایستگاه­های‌ سینوپتیک استان، دوره آماری 2018-2000
عطا، بهنام؛ رهنما، محمدرحیم؛ آرخی، صالح (1394)، ارزیابی و پیش­بینی تغییرات و پراکنش افقی شهرها با استفاده از تصاویر چند زمانه و مدل CA_MARKOV (مطالعه موردی: شهر گنبد کاووس)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال 7، شماره 23
لیو، یان (1391)، مدلسازی توسعه شهری با استفاده از سامانه­های اطلالاعات جغرافیایی (GIS) و سلول­های خودکار، ترجمه محمد کاظم جباری، سیمین احمدی، انتشارات آذر کلک
محمدخان، شیرین, گنجائیان، حمید؛ شهری، سمیه؛ عباس­زاده، امیرعلی (1398)، پیش­بینی روند توسعه شهری به سمت مناطق مخاطره­آفرین با استفاده از تصاویر چندزمانه (مطالعه موردی: شهر مریوان)، مجله سپهر، دوره 28، شماره 110، صص 117-107
نگهبان، سعید؛ رستمی، دانا؛ گنجائیان، حمید (1395)، پایش تغییرات خط ساحلی با استفاده از سنجش از دور (مطالعه موردی: محدوده ساحلی دریای عمان از چابهار تا بندر تنگ)، مجله پژوهش­های کمی، دوره 5، شماره 1
نگهبان،‌ سعید؛ گنجائیان، حمید؛ فریدونی کردستانی، مژده؛ چشمه­سفیدی، زیبا (۱۳۹۸)، ارزیابی توسعه فیزیکی شهرها  و گسترش به سمت مناطق ممنوعه ژئومورفولوژیکی با استفاده از LCM (مطالعه موردی: شهر سنندج)، دوره ۸، شماره ۲۰، صص ۵۲-۳۹
یمانی، مجتبی؛ گنجائیان، حمید؛ امانی، خبات (1396)، چالش­های محیطی توسعه نواحی سکونتگاهی (مطالعه موردی: شهر پاوه)، پنجمین همایش ملی انجمن ایرانی ژئومورفولوژی، مهر 96، مشهد.
 
Batty, M., (2005), Cities and Complexity, Understanding Cities with Cellular Automata, Agent-Based Models and Fractals, the MIT Press, Cambridge Massachusetts, 15 (3):115-127
Dandapat, K., Panda, G. 2018. A geographic information system-based approach of flood hazards modelling, Paschim Medinipur district, West Bengal, India. Juornal of Jamba. 10 (1): 518.
Dewan, A.M., and Y. Yamaguchi, 2009. Land use and land cover change in Greater Dhaka, Bangladesh: Using remote sensing to promote sustainable urbanization, Applied Geography 29: 390–401
Eastman, J. R. (2006). IDRISI Andes. Guide to GIS and Image Processing. Clark Labs, Clark University, Worcester, MA. P: 328
Gibreel, T.M., S. Herrmann, K. Berkhoff, E.A. Nuppenau & A. Rinn, 2014. “Farm Types as an Interface between an Agro-Economical Model and CLUE-Naban Land Change Model: Application for Scenario Modeling”, Ecological Indicators, No. 36, pp. 766– 778
Gutman, Garik. Janetos, Anthony. C. Justice, Christopher. O. Moran, Emilio. F. Mustard, John. F. Rindfuss, Ronald. R. Skole, David. Turner, Billy Lee. Cochrane, Mark. A. (2004). Remote sensing and digital image processing, Volume 6, land change science: observing, monitoring and understanding trajectories of change on the earth’s surface. Springer
Khoi, D. D. and Murayama, Y., 2010. Forecasting Areas Vulnerable to Forest Conversion in the Tam Dao National Park Region, Vietnam. Remote Sensing 2(5), 1249–1272
Khoi, D.D., Y., Murayama., (2010). Forecasting Areas Vulnerable to Forest Conversion in the Tam Dao National Park Region, Vietnam. Remote Sensing 2 (5), 1249–1272
Liu, Y., (2012), Modelling Urban Development with Geographical Information Systems and Cellular Automata, the photogrammetric record, 12 (2): 235-247
Roy, H.G. Fox, D.M. and. Emsellem, K (2014): Predicting Land Cover Change in a Mediterranean Catchment at Different Time Scales. Lect Notes Comput Sc Springer. 5, pp: 315-330, [doi: 10.1007/978-3-319-09147-1_23].
Tewolde, M.G., and P. Cabral, 2011. Urban Sprawl Analysis and Modeling in Asmara, Eritrea, Remote Sensing 3: 2148-2165.
Yang, Xiaojun and Li, Jonathan. (2013). Advances in mapping from remote sensor imagery: techniques and applications. CRC Press, Taylor & Francis Group

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار