نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه بزرگمهر قائنات، قائن، ایران

10.22034/gp.2022.52311.3022

چکیده

بازآفرینی شهری به‌عنوان بینش عملیاتی و رویکردی جامع و یکپارچه، به‌دنبال ارتقاء شرایط اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی جامعه‌ی شهری است که در معرض تغییر قرار گرفته‌اند؛ به‏گونه‏ای که در نهایت به یک پیشرفت و بهبود پایدار اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و محیطی منجر ‏گردد. در این بین، یکی از مشکلات مستمر سکونتگاه‌های انسانی مخاطرات بیولوژیکال و بیماری‌های همه‌گیر همچون مالاریا، آنفولانزا و کرونا (ویروس کووید 19) بوده که مناطق مختلف جهان به‌ویژه شهرها را در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و غیره با چالش‌های عدیده‌ای روبه‌رو ساخته است. بنابراین نیاز است که چارچوب رویکردهای برنامه‌ریزی و بازآفرینی شهرهای آینده در راستای مواجهه با اینگونه مخاطرات باشند. بدین منظور، تحقیق حاضر با هدف توسعه‌ی دانش کاربردی در شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تحقق بازآفرینی شهری پایدار تبریز در عصر پساکرونا نگارش شده است. بنابراین روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی و اکتشافی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره‌گیری از روش دلفی (15 نفر از نخبگان و مدیران) و کاربست تکنیک تحلیل اثرات متقاطع در نرم‌افزار Micmac صورت گرفته است. بر اساس نتایج به‌دست آمده بیشترین اثرگذاری در بین مؤلفه‌های مورد بررسی در راستای بازآفرینی شهری پایدار تبریز در عصر پساکرونا مربوط به مؤلفه‌های تحقق مدیریت فناوری اطلاعات در سازمان‌های متولی امور شهری و تأکید بر دانش‌محوری و مدیریت دانش‌بنیان، تأکید بر حکمروایی شهری و یکپارچه‌سازی نظام مدیریت شهری، ایجاد سازوکاری در راستای تحقق مشارکت شهروندان، نهادهای خصوصی و سازمان‌های دولتی در نظام مدیریت شهری و تحقق دیدگاه کل‌نگرانه در مواجهه با مسائل پیچیده‌ی شهرها می‌باشد.

تازه های تحقیق

بازآفرینی شهری به‌عنوان بینش عملیاتی و رویکردی جامع و یکپارچه، به‌دنبال ارتقاء شرایط اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی جامعه‌ی شهری است که در معرض تغییر قرار گرفته‌اند؛ به‏گونه‏ای که در نهایت به یک پیشرفت و بهبود پایدار اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و محیطی منجر ‏گردد. در این بین، یکی از مشکلات مستمر سکونتگاه‌های انسانی مخاطرات بیولوژیکال و بیماری‌های همه‌گیر همچون مالاریا، آنفولانزا و کرونا (ویروس کووید 19) بوده که مناطق مختلف جهان به‌ویژه شهرها را در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و غیره با چالش‌های عدیده‌ای روبه‌رو ساخته است. بنابراین نیاز است که چارچوب رویکردهای برنامه‌ریزی و بازآفرینی شهرهای آینده در راستای مواجهه با اینگونه مخاطرات باشند. بدین منظور، تحقیق حاضر با هدف توسعه‌ی دانش کاربردی در شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تحقق بازآفرینی شهری پایدار تبریز در عصر پساکرونا نگارش شده است. بنابراین روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی و اکتشافی بوده و  تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره‌گیری از روش دلفی (15 نفر از نخبگان و مدیران) و کاربست تکنیک تحلیل اثرات متقاطع در نرم‌افزار Micmac صورت گرفته است. بر اساس نتایج به‌دست آمده بیشترین اثرگذاری در بین مؤلفه‌های مورد بررسی در راستای بازآفرینی شهری پایدار تبریز در عصر پساکرونا مربوط به مؤلفه‌های تحقق مدیریت فناوری اطلاعات در سازمان‌های متولی امور شهری و تأکید بر دانش‌محوری و مدیریت دانش‌بنیان، تأکید بر حکمروایی شهری و یکپارچه‌سازی نظام مدیریت شهری، ایجاد سازوکاری در راستای تحقق مشارکت شهروندان، نهادهای خصوصی و سازمان‌های دولتی در نظام مدیریت شهری و تحقق دیدگاه کل‌نگرانه در مواجهه با مسائل پیچیده‌ی شهرها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Factors Affecting the Realization of Sustainable Urban Regeneration in the Post-Corona era (Case Study: Tabriz Metropolis)

نویسنده [English]

  • احمد اسدی

Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Humanities, Bozorgmehr University, of Qaenat, Qaen, Iran

چکیده [English]

Urban regeneration, as a comprehensive and integrated operational vision and approach, seeks to improve the economic, social, physical and environmental conditions of an urban community that has been subject to change; in a way that ultimately leads to a sustainable economic, physical, social and environmental development and improvement. Meanwhile, one of the ongoing problems of human settlements is biological hazards and epidemics such as malaria, influenza and coronavirus (Covid virus 19), which has faced many challenges in different parts of the world, especially cities in various economic, social, environmental and other dimensions. Therefore, there is a need for a framework for planning and regeneration approaches to future cities in order to deal with such risks. For this purpose, the present study has been written with the aim of developing applied knowledge in identifying the factors affecting the realization of sustainable urban regeneration of Tabriz in the post-Corona era. Therefore, the research method is applied in terms of purpose and analytical and exploratory in nature, and data analysis has been done using the Delphi method (15 elites and managers) and the application of cross-impact analysis technique in Micmac software. Based on the obtained results, the most effective among the studied components for sustainable urban regeneration of Tabriz in the post-Corona era are related to the components of information technology management in organizations in charge of urban affairs and emphasis on knowledge-based and knowledge-based management, emphasis on urban governance and urban management system integration, to create a mechanism to achieve the participation of citizens, private institutions and government organizations in the urban management system and the realization of a holistic view in the face of complex issues of cities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainability
  • Sustainable Regeneration
  • Post-Corona era
  • Tabriz
ایزدفر، الهام؛ ساسان‌پور، فرزانه، تولایی، سیمین و سلیمانی، محمد. (1399). عوامل کلیدی مؤثر بر آینده‌ی بازآفرینی پایدار شهری (مورد پژوهی: بافت ناکارآمد منطقه 14 شهر اصفهان). کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی، 8(2)، 216-187.
بحرینی، سیدحسین؛ ایزدی، محمدسعید و مفیدی، مهرانوش. (1393). رویکردها و سیاست‌های نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار). مطالعات شهری، 3(9)، 30-17.
فنی، زهره؛ توکلی‌نیا، جمیله و بیرانوندزاده، مریم. (1399). کاربست تحلیلی-ساختاری بازآفرینی پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر خرم‌آباد).
پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، 52(1)، 197-181.