نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• حسن رضائی ¹
• غلامعباس فلاح قالهری ²

¹ استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه، افسری امام علی (ع)، تهران ، ایران

² استاد اقلیم شناسی، گروه جغرافیا و گردشگری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان

چکیده

شناخت پتانسیل‌های اقلیمی مناطق برای تنوع و استعدادیابی محصولات کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است. زرشک یکی از محصولات کشور ایران، از تغییرات و ناهنجاری‌های اقلیمی آسیب می‌بیند. در پژوهش حاضر، مراحل فنولوژیکی درخت زرشک بی‌دانه بر اساس مشاهدات میدانی در ایستگاه هواشناسی سینوپتیک قاین مشخص شد. برای سنجش وضعیت انباشت نیاز سرمایی بر اساس مدل ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، از آمار 18 ایستگاه هواشناسی معتبر از سال 1987 تا 2017 در مقیاس زمانی ساعتی و روزانه استفاده شد. نتایج نشان داد که زرشک شش مرحله فنولوژیکی برای تکمیل دوره رشد و نمو از اوایل فروردین ماه تا اواخر آبان ماه نیاز دارد. بیشترین نیاز دمایی در مرحله گلدهی تا نمو میوه رخ می‌دهد. نیاز سرمایی درخت زرشک در ایستگاه های مختلف به میزان 1050 تا 1960 ساعت با توجه شرایط اقلیمی متغیر می‌باشد . مشاهدات میدانی نشان داد که زرشک بی دانه در صورت عدم تأمین نیاز سرمایی کافی رنگ کامل و تجاری به خود نمی‌گیرد. منطقه مورد مطالعه با توجه به مدل های ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، مورد پهنه بندی قرار گرفت که بر این اساس ایستگاه قاین و زاهدان بیشترین نیاز سرمایی را به خود اختصاص داده اند. بر اساس شاخص‌های اعتبارسنجی مدل‌های مختلف برآورد کننده نیاز سرمایی از معیار ریشه میانگین مربعات استفاده شد و نتایج نشان می‌دهد که مدل ساعت سرمایی(CH) با توجه به اینکه ریشه میانگین مربعات (RMSE) کمتر نسبت به مدل دیگر می‌باشد، از عملکرد بالاتری برخوردار می‌باشد.

تازه های تحقیق

شناخت پتانسیل‌های اقلیمی مناطق برای تنوع و استعدادیابی محصولات کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است. زرشک یکی از محصولات کشور ایران، از تغییرات و ناهنجاری‌های اقلیمی آسیب می‌بیند. در پژوهش حاضر، مراحل فنولوژیکی درخت زرشک بی‌دانه بر اساس مشاهدات میدانی در ایستگاه هواشناسی سینوپتیک قاین مشخص شد. برای سنجش وضعیت انباشت نیاز سرمایی بر اساس مدل ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، از آمار 18 ایستگاه هواشناسی معتبر از سال 1987 تا 2017 در مقیاس زمانی ساعتی و روزانه استفاده شد. نتایج نشان داد که زرشک شش مرحله فنولوژیکی برای تکمیل دوره رشد و نمو از اوایل فروردین ماه تا اواخر آبان ماه نیاز دارد. بیشترین نیاز دمایی در مرحله گل‌دهی تا نمو میوه رخ می‌دهد. نیاز سرمایی درخت زرشک در ایستگاه های مختلف به میزان 1050 تا 1960 ساعت با توجه شرایط اقلیمی متغیر می‌باشد . مشاهدات میدانی نشان داد که زرشک بی دانه در صورت عدم تأمین نیاز سرمایی کافی رنگ کامل و تجاری به خود نمی‌گیرد. منطقه مورد مطالعه با توجه به مدل های ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، مورد پهنه بندی قرار گرفت که بر این اساس ایستگاه قاین و زاهدان بیشترین نیاز سرمایی را به خود اختصاص داده اند. بر اساس شاخص‌های اعتبارسنجی مدل‌های مختلف برآورد کننده نیاز سرمایی از معیار ریشه میانگین مربعات استفاده شد و نتایج نشان می‌دهد که مدل ساعت سرمایی(CH) با توجه به اینکه ریشه میانگین مربعات (RMSE) کمتر نسبت به مدل دیگر می‌باشد، از عملکرد بالاتری برخوردار می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• فنولوژی"
• نیاز سرمایی"
• ساعت سرمایی"
• واحد یوتا"
• "
• زرشک
• ایران

10.22034/gp.2023.53277.3045

موضوعات

• آب و هواشناسی

عنوان مقاله [English]

Investigating the cold requirement of barberry shrub in Iran

نویسندگان [English]

• Hassan Rezaei ¹
• Gholamabbas Fallah Ghalhari ²

¹ Assistant Professor of Climatology, Imam Ali Military University, Tehran, Iran

² Professor of Climatology, Department of Geography and Tourism, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran.

چکیده [English]

Understanding the climatic potentials of the regions is very important for the diversity and talent of agricultural products. Barberry, one of the products of Iran, suffers from climate change and anomalies. In the present study, the phonological stages of barberry tree without any basis of field observations in Ghaen synoptic meteorological station were determined. To measure the accumulation of cooling needs based on the cold clock model and the Utah unit, the statistics of 18 valid meteorological stations from 1987 to 2017 on an hourly and daily time scale were used. The results showed that barberry needs six phonological stages to complete the growth period from early April to late November. The highest temperature requirement occurs in the ripening stage until fruit development. The cooling requirement of barberry tree in different stations varies from 1050 to 1960 hours depending on climatic conditions. Field observations showed that seedless barberry does not take on a full and commercial color if it does not meet the need for sufficient cooling. The study area was zoned according to the models of the cold clock and the Utah unit, based on which Ghaen and Zahedan stations have the highest cooling needs. Based on the validation indices of different models estimating the need for cooling, the root mean square criterion was used and the results show that the cold hour (CH) model has a higher performance due to the fact that the root mean square (RMSE) is less than the other model.

کلیدواژه‌ها [English]

• phenology"
• cooling needs"
• cooling hours"
• Utah unit
• barberry"
• "
• Iran