نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه تبریز
2 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
با گسترش شهرنشینی از یک‌سو و افزایش جمعیت از سوی دیگر، کودکان در تحولات مدرن شهری نادیده گرفته شدند و لزوم توجه به آن‌ها در شهرها بیش‌ازپیش احساس می‌شود. بدین منظور وجود فضاهای شهری که بتواند پاسخگوی نیازهای ملموس نظیر دسترسی به خدمات شهری، مسکن، حمل‌ونقل و ... و نیازهای ناملموس نظیر حس تعلق مکانی، امنیت و ... کودکان باشد امری ضروری است که از آن تحت عنوان زیست پذیری شهری یاد می‌شود. افزایش زیست پذیری شهرها رابطه‌ی مستقیمی با افزایش میزان جذابیت محیط‌های شهری برای شهروندان دارد و خود می‌تواند زمینه‌سازی برای توسعه پایدار شهری باشد؛ بنابراین پایداری شهری درگرو تأمین زیست پذیری برای تمامی شهروندان است توجه به کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چراکه کودکان شهروندان آینده‌ی جامعه و عامل پیوند نسل‌های گذشته و آینده محسوب می‌شوند. در این تحقیق با بهره-گیری از پایه‌های فکری آیندهپژوهی به شناسایی پیشران‌های کلیدی و مؤثر در وضعیت آینده‌ی زیست پذیری کودکان در منطقه 3 تبریز پرداخته‌ایم و در مرحله اولیه با استفاده از روش دلفی ابتدا تعدادی از متغیر مؤثر در وضعیت آینده‌ی زیست پذیری شهری برای کودکان را شناسایی کردیم سپس از میان آن‌ها 47 متغیر را که مورد تأیید متخصصان بوده و بالاترین امتیاز را دریافت نمودند استخراج نمودیم این 47 متغیر در 4 گروه زیست‌محیطی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی تقسیم‌بندی شدند. سپس با استفاده از روش تحلیل ساختاری و تشکیل ماتریس 47 در 47 و با استفاده از نرم‌افزار MICMAC این متغیرها مورد مقایسه قرارگرفته و درنهایت 7 پیشران استخراج گردید که بیشترین نقش را در وضعیت آینده‌ی زیست پذیری شهری کودکان دارند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Identifying key forces affecting Urban Livability for Children with a foresight approach (Case study: District 3 of Tabriz)
نویسندگان [English]
- shahrivar rostaei 1
- Fariba Kouhi Gholghasem 2
1 university of tabriz
2 department of geoghraphy and urban planning/faculty of planning and environmental sciences/ university of tabriz/tabriz/iran
چکیده [English]
With the expansion of urbanization on the one hand and the increase in population on the other, children are being ignored in modern urban developments and the need to pay more attention to them in cities is felt. To this end, urban spaces that can meet tangible needs such as access to utilities, housing, transportation and etc and intangible needs such as a sense of belonging, security and etc are essential for children This is called urban livability. Increasing the livability of cities is directly related to increasing the attractiveness of urban environments for citizens and can itself provide the basis for sustainable urban development. It is important to pay attention to children because they are future citizens of society and they create the link between the past and the future generations. The present study, by using futures study knowledge, identified key forces in the future of children's livability. In the first phase, using the Delphi method, we first identified some of the variables affecting the future status of urban living for children, Then we extracted 47 variables that were approved by experts and received the highest score. We divided these 47 variables into four environmental, physical, social, and economic groups. Then, using structural analysis method and creating a 47 * 47 matrix, these variables were compared using MICMAC software. Finally, 7 key forces were extracted that play the most important role in the future status of children's urban livability.
کلیدواژه‌ها [English]
- Livability
- Sustainable Development
- Futures Study
- Children Friendly City
- ابراهیمی، حمیدرضا، سعیدی رضوانی، نوید و معانی منجیلی، آرزو. (1390). تدوین اصول طراحی فضاهای بازی کودکان با تأکید بر گروه سنی 5 تا 12 سال (مطالعه موردی: رشت). مجله باغ نظر، سال هشتم، شماره 19، صص 42-31.
- بابا غیبی ازغندی، علیرضا. (1389) آیندهپژوهی؛ راهیافتی نو در مدیریت جامع حمل و نقل شهری. فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک، سال پنجم، شماره 16، صص 7.
- جعفری، فیروز؛ شری زاده، عادل. (1398). شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر قیمت مسکن با رویکرد آینده‌نگاری مورد پژوهی: کلان‌شهر تبریز، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، 23(67): 67-89
- سلیمانی مهرنجانی، محمد؛ تولایی، سیمین؛ رفیعیان، مجتبی؛ زنگانه، احمد؛ خزاعی نژاد، فروغ. (1395). «زیست پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخص ها» فصلنامه پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری، 4(1): 5-27.
- شماعی، علی و همکاران. (1395). تحلیل زیست‌پذیری بافت‌های فرسوده شهری (مطالعة موردی: بافت فرسودة شهر زنجان(، فصلنامه پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 4، صص 799-738.
- فاتح راد. م و همکاران. (1392). درآمدی بر معرفت شناسی و روش شناسی آینده پژوهی، فصلنامه مطالعات آینده پژوهی، سال دوم، شماره 8، صص 15.
- کلارک، دیوید. (1388). جهان شهری، شهر جهانی، ترجمۀ مهدی قرخلو و فروغ خزاعی نژاد، نشر انتخاب، تهران.
- مهندسان مشاور نقش محیط. (1391). طرح توسعه عمران (جامع( شهر تبریز، مرحله موجود، گزارش محیطی. صص 24.
- پدرام، عبدالرحیم و همکاران. (1388). آینده پژوهی، مفاهیم و روش‌ها، مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری دفاعی _ موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، چاپ اول، صص 3-15.
- Abdul aziz, n. (2007), Linking Urban Form To A Liveable City, Malaysian Journal of Environmental Management 8 (2007): 101
- Appleyard, Bruce, (2017), The meaning of livable streets to schoolchildren: An image mapping study of the effects of traffic on children's cognitive development of spatial knowledge, Journal of Transport & Health, Volume 5, Pages 27-41.
- Cities, P. L. U. S. (2003). A sustainable urban system: the long-term plan for greater Vancouver. Vancouver, Canada: Cities PLUS,11-23.
- Dunstan, K, (2007), Creating an Indicator of Liveability: The Neighbourhood Liveability Assessment Survey (NLAS), Paper prepared for European Urban Research Association (EURA) conference, 12-14 September, Glasgow, Scotland, 1-18.
- Federal Highway adminstratin. (2012), Building livable communities with transit,office planning and environment.
- Godet, A. J., Meunier, M. F., Roubelat, F.,(2003). Structural analysis with the MICMAC method & actors’ strategy with MACTOR method, Futures Research Methodology, No. 2.
- Nadim, H. T. (2012). Urban growth management as an approach for livable and sustainable communities, (Unpublished doctoral dissertation).Cairo University, Egypt.
- Naeimi, K., & Pourmohammadi, M. R. (2016). Identifying the key factors influencing the future status of urban slums regarding future study approach: the case study of Sanandaj, journal of urban studie, 5(20), 53–64.
- Norris, T., and Mary, P. (2000) The health communities movement and the coalition for healthier cities and communities. Public Health Reports 115:118-124.
- Research Center for Futures Studies. Retrieved from http://futures.hawaii.edu/publications/futures .
- Riggio, E. (2002). Child Friendly Cities: Good Governance in the Best Interests of the Child. Environment & Urbanization, 2(14), 45-58.
- stein e. K. (2012) community and quality of life, national academy press, Washington, D.C, 4-6.
- Williams, R.. (2005). European Union Spatial Policy and Planning, Routledge, London, 21-32.
)