نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• مهدی محمدی سرین دیزج ¹
• ابوالفضل شهامت ²

¹ استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

² استادیار، گروه نقشه‌برداری، دانشکده فنی مهندسی مرند، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

بافت‌های کهن و ناکارآمد شهری پهنه‌هایی هستند که در مقایسه با سایر نقاط شهر از جریان توسعه عقب‌افتاده، از چرخۀ تکاملی حیات جدا گشته و به کانون مشکلات و نارسایی‌ها تبدیل‌شده‌اند. این پژوهش باهدف امکان سنجی بازآفرینی بافت قدیمی و ناکارآمد محله‌های تپه و حمام کوچۀ شهر عجب‌شیر، از نوع کاربردی و به روش توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد. اطلاعات به‌صورت میدانی و با استفاده از ابزار پرسشنامۀ محقق ساخته به‌دست‌آمده است. برای بکارگیری مدل SWOT، تعداد 25 نفر از متخصصین و کارشناسان حوزه شهرسازی و شهرداری انتخاب و پرسشنامه مدل در اختیار آنها قرار گرفت. برای تحلیل متغیرها و شاخص‌ها از مدل تحلیل استراتژیک SWOT و ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی QSPM استفاده گردید. برای سنجش متغیّرها در پرسشنامه، از طیف لیکرت پنج سطحی استفاده شده است. یافته‌ها ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ براساس مدل SWOT، امتیاز عوامل داخلی IFE، 13/2 و امتیاز عوامل خارجی EFE، 58/2 به دست آمد. لذا عواملی داخلی با امتیاز کمتر از 5/2 نشانگر غلبه نقاط ضعف بر نقاط قوت و عوامل خارجی هم با امتیاز بیشتر از 5/2 نشان‌دهنده غلبه فرصت‌ها بر تهدیدها است. بنابراین، راهبرد مناسب برای بازآفرینی محلات قدیمی تپه و حمام کوچۀ شهر عجب‌شیر از نوع محافظه‌کارانه(wo) می‌باشد. نتیجه نشان داد که پس از اولویت‌بندی نتایج در ماتریس QSPM، استراتژی از بین بردن نامنظمی بافت ناکارآمد و فشردگی دانه‌بندی عناصر کالبدی با توجه به امکان تبدیل‌شدن این محلات به مرکزیت تجاری و گردشگری به‌عنوان اولین اولویت برای بازآفرینی و مدیریت توسعه بافت فرسوده و ناکارآمد محله‌های تپه و حمام کوچۀ شهر عجب‌شیر تعیین گردید.

کلیدواژه‌ها

• بازآفرینی
• بافت ناکارآمد
• SWOT
• QSPM
• محلات تپه و حمام کوچه
• شهر عجب‌شیر

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Feasibility of Regeneration Old and Inefficient Urban Textures Case Study: Tappe and Hamam Kuche Neighborhoods of Ajabshir City

نویسندگان [English]

• Mahdi Mohammadi sarin dizaj ¹
• Abolfazl Shahamat ²

¹ Assistant Professor, Department of Geography, Payam Noor University, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Department of Geomatics, Technical school of Marand, University of Tabriz,

چکیده [English]

The old and inefficient urban tissues are areas that, separated from the evolutionary cycle of life, and have become the center of problems and inadequacies.This research aims to evaluate the feasibility of re-creating the old and inefficient fabric of Tepeh and Hamam neighborhoods in Ajabshir city. It is of applied type and descriptive-analytical method. The information was obtained in the field using a researcher-made questionnaire tool. To apply the SWOT model, 25 specialists and experts in the field of urban planning and municipality were selected and the questionnaire of the model was provided to them. SWOT strategic analysis model and quantitative strategic planning matrix QSPM were used to analyze variables and indicators. A five-level Likert scale was used to measure the variables in the questionnaire. The findings show that based on the SWOT model, the score of internal factors of IFE was 2.13 and the score of external factors of EFE was 2.58. Therefore, internal factors with a score of less than 2.5 indicate that weaknesses prevail over strengths, and external factors with a score of more than 2.5 indicate that opportunities prevail over threats. Therefore, the appropriate strategy for recreating the old neighborhoods of Tappe and Hammam in the street of Ajabshir is a conservative type (wo). The result showed that after prioritizing the results in the QSPM matrix, the strategy of eliminating the irregularity of the inefficient texture and the compactness of the granularity of the physical elements with regard to the possibility of turning these neighborhoods into commercial and tourism centers as the first priority for the regeneration and management of the development of the worn out and inefficient texture of the hill neighborhoods And the street bath of Ajabshir city was determined.Key words: urban regeneration, inefficient Texture, SWOT, QSPM, Tappe and Hamam Kuche neighborhoods, Ajabshir city.

کلیدواژه‌ها [English]

• regeneration
• Inefficients Texture
• SWOT
• QSPM
• Tappe and Hammam Kuche neighborhoods
• Ajabshir city