نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بزرگمهر قائنات، خراسان جنوبی، قائن، ایران.
2 استادیار گروه مدیریت و اقتصاد گردشگری، دانشکده گردشگری، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی گردشگری، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
تازه های تحقیق
مقاله حاضر با هدف شناخت عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی در مناطق روستایی شهرستان سامان نگاشته شد. نتایج تحقیق نشان داد که علیرغم اهمیت مولفهها و شاخصهای مورد بررسی در حوزه گردشگری کشاورزی، با این وجود، کیفیت آنها در وضعیت موجود، پایینتر از حد متوسط بوده است. در این راستا اهمیت مؤلفه اجتماعی- فرهنگی در محدوده مطالعاتی تحقیق، بیشتر از حد متوسط بوده است اما کیفیت این مولفه پایینتر از حدمتوسط ارزیابی شده است. در این رابطه سیئولاک[1] و همکاران (2018) و جیاچیئو[2] و همکاران (2018) نیز به اهمیت مواردی در این خصوص از جمله تعامل مناسب جامعه میزبان و فرهنگ مهمانپذیری ایشان در گسترش و پایداری گردشگری کشاورزی و همچنین آگاهی جامعه محلی از مزیتهای گردشگری کشاورزی اشاره نمودهاند. در این میان اهمیت مولفه اقتصادی نیز گرچه بالاتر از حد متوسط ارزیابی شده اما کیفیتی پایینتر از حدمتوسط داشته است. در این خصوص علیالحسابی و فتاحی معصوم (۱۳۹۸) و ورمزیاری و همکاران (۱۳۹۵) نیز بر اهمیت واردی در این زمینه از جمله بازاریابی محصولات تأکید داشته و معتقدند بازاریابی مناسب محصولات کشاورزی میتواند خود زمینه ساز ایجاد و گسترش گردشگری کشاورزی در منطقه باشد. مؤلفه محیطی نیز به رغم اهمیت بالاتر از حد متوسط، با کیفیت پایینتر از حدمتوسط مواجه بوده است. در این خصوص، حیدری و همکاران (۱۴۰۱)، و فتوحی و همکاران (۱۴۰۰) نیز به اهمیت مولفه محیطی (شامل مواردی از جمله: سیستم دفع زباله و بهداشت محیط، آلودگی محیط زیست، وضعیت نامناسب معابر، و .....) اشاره داشتهاند. در ارتباط با مؤلفه امکانات و خدمات و همچنین مؤلفه نهادی نیز، سطح اهمیت بالاتر از حد متوسط ولی کیفیت پایینتر از حدمتوسط ارزیابی شده است. در این زمینه بذرافشان و سامانی (۱۳۹۸) و همچنین جیاچیئو و همکاران (2018) نیز در پژوهش خود به اهمیت مولفههای مذکور تاکید داشتهاند. در ادامه پیشنهاداتی در راستای گسترش گردشگری کشاورزی در محدوده مطالعاتی تحقیق مطرح شده است. در ادامهبر مبنای مولفههای و شاخصهای تحقیق، پیشنهاداتی در راستای توسعه گردشگری کشاورزی در محدوده مطالعاتی تحقیق مطرح شده است:
[1]. Ciolac
[2]. Giaccio
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Agricultural tourism is considered one of the strategies for the development of rural areas. In this regard, the purpose of this research is to identify the factors affecting the development of agricultural tourism. The current research is of an applied type in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of nature and method. Data collection has been done through the field method and a structured questionnaire. The statistical population of the research includes rural tourists in the study area. Meanwhile, sampling has been done by the simple random method. Also, according to Cochran's method, the number of the statistical sample is equal to 148 people. In order to ensure the validity of the research questionnaire, content validity, factor loading coefficient, combined reliability, and also Cronbach's alpha method were used to check reliability. Data analysis was done using descriptive and inferential statistics in SPSS software and the structural equation modeling technique in Smartpls software. The results indicate that despite the high importance of socio-cultural, economic, facilities and services, environmental, and institutional components in the rural areas of Saman county, the quality of the mentioned factors was lower than average. Meanwhile, the institutional component has more unfavorable conditions than other components, which is caused by the existence of serious weaknesses in factors such as incentive plans, government participation and support, support systems, laws, and regulations, specifically in the field of agricultural tourism. Therefore, according to the factors affecting the development of agricultural tourism in rural areas, necessary measures to improve the situation of this type of tourism should be put on the agenda of the authorities.
کلیدواژهها [English]
گردشگری کشاورزی به عنوان یکی از راهبردهای توسعه مناطق روستایی مطرح است. در این راستا، هدف از این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر توسعه گردشگری کشاورزی میباشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی میباشد. گردآوری دادهها به روش میدانی و از طریق پرسشنامه ساختاریافته انجام پذیرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران روستایی در محدوده مورد مطالعه میباشد. در این میان، نمونهگیری به روش تصادفی ساده انجام شده است. همچنین طبق روش کوکران، تعداد نمونه آماری برابر با 148 نفر محاسبه گردیده است. به منظور اطمینان از روایی پرسشنامه تحقیق، از روایی محتوا و برای بررسی پایایی نیز ضریب بارهای عاملی، پایایی ترکیبی و همچنین روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار SPSS و همچنین تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار Smartpls انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که علیرغم اهمیت بالای مؤلفههای اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، امکانات و خدمات، محیطی و نهادی در مناطق روستایی شهرستان سامان، کیفیت عوامل مذکور پایینتر از حد متوسط بوده است. در این میان، مولفه نهادی نسبت به سایر مولفهها شرایط نامطلوبتری داشته که ناشی از وجود ضعفهای جدی در عواملی از جمله: طرحهای تشویقی، مشارکت و حمایت دولت، سیستمهای پشتیبانی، قوانین و آییننامههای مشخص، در حوزه گردشگری کشاورزی است. لذا لازم است مطابق با عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی در مناطق روستایی، اقدامات لازم جهت بهبود وضعیت این نوع از گردشگری در دستور کار مسئولین قرار گیرد