نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا پورمحمدی ¹
• کیومرث ملکی ²

¹ استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² پژوهشگر پسادکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

شهر تنها یک مجموعه از ساختمان ها نیست، بلکه پدیده ای فراتر از یک مجموعه ساختمانی است. لذا نمی توان به هیچ عنوان شهر را تنها در مجموعه ساختمان ها منحصر دانست یکی از خطراتی که بسیاری از شهرهای جهان را تهدید می کند زمین لرزه یا همان زلزله است. زلزله از دیر باز جزء پر خطرترین مخاطرات طبیعی بوده و از ریسک بالایی برخوردار است. ریسک زلزله، خسارت قابل انتظاری است که در اثر آن به عناصری از جامعه یا محیط آسیب هایی وارد می شود. به همین دلیل ایمن سازی شهر در برابر زلزله را نمی توان تنها در مقاوم سازی و ساختن بناهای مقاوم در برابر زلزله دانست در این مقاله در مورد چگونگی وضعیت خطرپذیری زلزله در سطح مناطق کلان شهر تبریز به عنوان یک شهر تاریخی- فرهنگی و قطب اقتصادی- ارتباطی شمال غرب کشور انجام گرفته است پس از اخذ نظرات متخصصان زلزله و پدافندغیرعامل و برنامه ریزی شهری، بررسی و تحلیل‌های لازم با استفاده از مدل های ویکور و تاپسیس فازی انجام و نتیجه مدل به وسیله نرم افزار GIS بصورت نقشه آسیب پذیری مناطق نمایش داده شده است و در نهایت منطقه 2، 3، 7 ، 4، شهرداری کلان شهر تبریز با آسیب پذیری کمتر و مناطق 10، 5 ، 1، 9 و 6 و 8 واقع در محدوده های شمال شرقی، شمالی شهر نامناسب و بحرانی تشخیص داده شدند و علل آسیب پذیری بیان و راهکارهای مهار آسیب پذیری با استفاده از داده ها و تطبیق نتایج مدل ها ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

• پدافند غیرعامل
• زلزله
• ویکور
• تاپسیس فازی
• کلان شهر تبریز

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Passive defense and earthquake assessment in urban centers using VIKOR and TOPSIS fuzzy model (case study of Tabriz metropolitan areas)

نویسندگان [English]

• Mohammadreza Pourmohammadi ¹
• Kioumars maleki ²

¹ Professor of Geography & Urban Planning Faculty of Planning and Environmental Sciences , Tabriz University, Tabriz, Iran

² Postdoctoral Researcher in Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The city is not only a collection of buildings, but a phenomenon beyond a building complex. Therefore, a city cannot be considered unique only in the collection of buildings. One of the dangers that threaten many cities in the world is earthquakes. Earthquake has long been one of the most dangerous natural hazards and has a high risk. Earthquake risk is an expected damage that will cause damage to elements of society or the environment. For this reason, the protection of the city against earthquakes cannot be considered only in retrofitting and building earthquake-resistant buildings. The connection of the northwest of the country has been done after obtaining the opinions of experts in earthquake and passive defense and urban planning, the necessary investigations and analyzes were carried out using Vikor and TOPSIS fuzzy models, and the result of the model was shown using GIS software as a vulnerability map of the display areas. has been given and finally, areas 2, 3, 7, 4, Tabriz metropolitan municipality with less vulnerability and areas 10, 5, 1, 9, 6 and 8 located in the northeastern and northern areas of the city have been identified as unsuitable and critical. and the causes of vulnerability were expressed and solutions to control vulnerability were presented using data and matching the results of models.

کلیدواژه‌ها [English]

• Passive defense
• earthquake
• Vikor
• Tapsis Fuzzy
• Tabriz metropolis