نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• موسی عابدینی ¹
• ابوذر صادقی ²

¹ دانشکده علوم اجتماعی،استاد ژئو مورفولوژی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی

² دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

چکیده

هدف از این پژوهش محاسبه جزیره حرارتی شبانه کلان‌شهر تبریز (UHI ) و ارتباط آن با کاربری اراضی شهری است. برای انجام این پژوهش از داده‌های شبانه ماهواره ترا سنجنده استر (باندهای10 الی 14) و سنتینل 3 از سنجنده SLSTR استفاده شد. تصویر سنجنده استر در محیط نرم‌افزار ENVI 5.3.1 و تصویر سنجنده SLSTR ماهواره سنتینل در محیط نرم‌افزار SNAP محاسبه و با استفاده از ARCGIS 10.8 سایر محاسبات آماری و خروجی انجام شد. در تصویر استر با کمینه دما 14/5 و بیشینه دما 91/23 درجه سانتی‌گراد که بیشترین دمای مناطق در این تصویر مربوط به کاربری‌های زمین بایر، حمل و نقل، کشاورزی، صنعتی و مسکونی و همچنین مناطق کم ارتفاع و مناطق دارای فاقد پوشش گیاهی است. بیشترین درصد مساحت مربوط به دمای بین 16/15 الی 88/17 درجه سانتی‌گراد حدود 75/45 درصد شهر است. مناطقی با دمای بیش از 19 درجه سانتی‌گراد مساحتی برابر با 451/31 کیومتر مربع یعنی 58/12 درصد را شامل می‌شود. در سنجنده SLSTR نیز کمینه دما 84/12 و بیشینه دما 62/21 درجه سانتی‌گراد است که دو سنجنده در کمینه با هم اختلاف زیادی داشتند ولی در بیشینه دما از اختلاف کمتری برخوردار بودند. در این سنجنده نیز کاربری‌های زمین بایر، حمل و نقل، کشاورزی، صنعتی و مسکونی بیشترین دما را دارند. در این سنجنده نیز دمای بین 29/17 الی 45/18 دارای بیشترین درصد مساحت بوده و مناطق دارای بالای 19 درجه سانتی‌گراد مساحتی معادل 068/17 کیلومتر مربع یعنی 82/6 درصد مساحت را شامل می‌شود . با توجه به نتایج استخراج شده که هر دو ماهواره دمای تقریبا مشابه و کاربری و مناطقی که دارای دمای بالایی بودند مشترک استخراج کردند می‌توان گفت که در استخراج جزیره حرارتی شهری (دمای شبانه) از هر دو ماهواره می‌توان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• کاربری اراضی شهری
• شاخص پوشش گیاهی
• کلان‌شهرتبریز
• استر
• پردازش تصاویر

موضوعات

• ژئومورفولوژی

عنوان مقاله [English]

Investigation and Evaluation of urban thermal island using night satellite images of TERRA and SENTINEL 3 (Case study: Tabriz metropolis)

نویسندگان [English]

• Mousa Abedini ¹
• Aboozar sadeghi ²

¹ Mousa Abedini Professor Department of Geomorphology Faculty of Literature and Humanities University of Mohaghegh Ardabili- Ardabil,Iran

² , PhD student in Geomorphology, University of Mohaghegh Ardabili, rdabil

چکیده [English]

The aim of this study is to calculate the nocturnal urban heat island (UHI) and its relationship with urban land use in the metropolitan area of Tabriz. Landsat satellite data and Sentinel 3 data were used for this research. The Landsat satellite data was processed in ENVI 5.3.1, and the Sentinel 3 data was processed in SNAP software, with further statistical calculations and outputs performed using ARCGIS 10.8. In the Landsat data, the minimum temperature was 5.14°C and the maximum temperature was 23.91°C, with the highest temperatures observed in bare land, transportation, agriculture, industrial, residential areas, as well as low-lying areas and areas lacking vegetation cover. The highest percentage of area with temperatures ranging from 15.16°C to 17.88°C was approximately 45.75% of the city. Areas with temperatures above 19°C covered an area of approximately 31.45 square kilometers, which accounts for 12.58% of the city. In the Sentinel data, the minimum temperature was 12.84°C and the maximum temperature was 21.62°C, with similar land use patterns to the Landsat data. Areas with temperatures ranging from 17.29°C to 18.45°C had the highest percentage of area, and areas with temperatures above 19°C covered approximately 17.06 square kilometers, accounting for 6.82% of the total area. Based on the results, which showed similar temperatures and land use patterns in both satellite data, it can be concluded that either satellite can be used for extracting the urban heat island (nighttime temperature).

کلیدواژه‌ها [English]

• Urban Land Use
• . NDVI
• Tabriz Metropolis
• Esther
• image processing