نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• حمیدرضا پورخباز ¹
• سپیده راز ²
• شهرام یوسفی خانقاه ³
• سعیده جوانمردی ⁴

¹ گروه علوم محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش ارزیابی و آمایش سرزمین، گروه علوم محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

³ استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران

⁴ مربی، گروه علوم محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران

چکیده

هدف: دفن بهداشتی یکی از کاربردی‌ترین و عمده‌ترین روش‌های دفع زباله‌های شهری می‌باشد که اکثراً در سیستم مدیریت پسماند‌های شهری برای جلوگیری از پیامدهای منفی زیست‌محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدین منظور یافتن مکان صحیح جهت دفن زباله‌های شهری اهمیت بسزایی دارد. لذا با توجه به کاربردی بودن این پژوهش و لزوم اجرای آن برای کلیه شهرهایی که فاقد روش دفن بهداشتی زباله‌های شهری هستند، پژوهش حاضر اجرا گردید که استفاده از توابع عضویت و روش فازی چانگ در این تحقیق، می‌تواند نو‌آوری موضوع در این رابطه باشد. لذا هدف از این پژوهش تعیین مکان مطلوب جهت دفن بهداشتی زباله‌های شهر اندیمشک می‌باشد.

روش پژوهش: پس از آماده‌سازی لایه‌های اطلاعاتی معیارها در محیط ArcGIS، لایه‌ها با استفاده از توابع عضویت فازی و اعداد فازی مثلثی، استاندارد و بی‌بعد شدند، سپس عملیات وزن‌دهی معیارها به روش FAHP چانگ انجام و در گام آخر تلفیق لایه‌ها به روش WLC صورت گرفت.

نتایج: یافته‌ها نشان می‌دهد که در مرحله وزن‌دهی با استفاده از روش‌ FAHP چانگ و مقایسات زوجی کارشناسان، بیشترین وزن به معیار کاربری اراضی فعلی و کمترین وزن نیز به معیار شیب اختصاص یافت. در ضمن، صحت ارزیابی نقشه نهایی مکان دفن زباله به کمک ضریب کاپا، ضریب 76/0 را نشان داد که نشان از صحت و درستی کلاسه‌بندی روش FAHP چانگ دارد. در روش FAHP 23٪ منطقه مورد مطالعه بعنوان طبقه مناسب و دارای مطلوبیت بالا برای مکان‌یابی دفن زباله شهری شناسایی شد.

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها نتیجه می‌شود که آنالیز تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی، تکنیک مناسبی برای مکان‌یابی محل دفن زباله‌های شهری می‌باشد. با توجه به نقشه نهایی، منطقه‌ای با تناسب بسیار بالا با مساحتی بالغ بر 114 هکتار به عنوان بهترین مکان برای دفن زباله‌های شهری اندیمشک مشخص گردید.

کلیدواژه‌ها

• مکان‌یابی دفن زباله
• ترکیب خطی وزنی
• FAHP چانگ
• تصمیم‌گیری چندمعیاره
• شهر اندیمشک

موضوعات

• آمایش سرزمین

عنوان مقاله [English]

Landfill Site Selection of urban wastes using Fuzzy Multi Criteria Decision Making Analysis (Case study: Andimeshk city)

نویسندگان [English]

• Hamid Reza Pourkhabbaz ¹
• Sepideh Raz ²
• Shahram Yusefi Khanghah ³
• Saeideh Javanmardi ⁴

¹ Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, Behbahan, Iran

² MSc Student of Evaluation and Land Use Planning, Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology

³ Assistant Professor, Department of Rangeland and Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology

⁴ Instructor, Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, Behbahan, Iran.

چکیده [English]

Sanitary landfill is one of the most practical and major methods of urban waste disposal, which is mostly used in the urban waste management system to prevent negative environmental consequences. For this purpose, sitting the suitable place to landfill urban waste is very important. Therefore, the purpose of this research is to determine the optimal place for sanitary landfill of Andimeshk waste. After preparing the information layers of the criteria in the GIS environment, the layers were standardized and dimensionless using fuzzy membership functions, then the weighting of the criteria was done using Chang's FAHP method, and in the last step, the layers were combined using the WLC method. After combining the layers, the final map was classified into three suggested categories: suitable, relatively suitable and unsuitable. The result was that in the FAHP method, 23% of the studied area was identified as a suitable class for location. Also, an area equal to 38% of the area was found to be relatively suitable and an area equal to 39% of the area was found to be inappropriate in terms of the burial potential.

کلیدواژه‌ها [English]

• Landfill Sitting, Weighted Linear Combination, Chang'
• s FAHP, Multi-Criteria Decision Making, Andimshek city