نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• ندا سهرابی ¹
• حسن سجادزاده ²
• امیربهادر ثمری ³

¹ کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

² استاد شهرسازی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

³ کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

چکیده

کیفیت محیطی بخشی از رضایت‌مندی انسان‌ها از محیط را تشکیل می‌دهد. با این که رویکرد پیاده‌مداری در طراحی فضاهای شهری نقش مهمی در ارتقاء کیفیت‌محیطی ایفاء می‌کند، اما رویکردهای یکسان و بدون توجه به ماهیت فضایی، پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های محیطی در احداث پیاده‌راه‌های شهری نه تنها موجبات ارتقاء کیفیت‌محیطی و رضایت‌مندی را به دنبال نخواهد داشت، بلکه موجب تنزل کیفیت اجتماعی و اقتصادی فضاهای شهری می‌شود. هدف از این پژوهش ارزیابی مؤلفه‌های کیفیت محیطی در پیاده‌راه‌ بوعلی و اکباتان شهر همدان از منظر کاربران در راستای پاسخگویی به نیازهای شهروندان و رضایت‌مندی کاربران می‌باشد. روش این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام توصیفی- تحلیلی است. شاخص‌ها و معیارهای مورد سنجش در ارتباط با کیفیت محیطی با مروری بر متون معتبر علمی، استخراج شده و سپس به وسیله پرسش‌نامه اقدام به گردآوری نظرات شهروندان و شاغلان شد. جامعه آماری در این تحقیق نامحدود بوده که با استفاده از روش بررسی جامعه نامحدود، حجم نمونه در این تحقیق 200 نفر انتخاب گردید. جهت اعتبار پایایی از آلفای کرونباخ و سنجش روایی از شاخص KMO و آزمون کرویت بارتلت استفاده شده است. برای تحلیل آماری داده‌ها از تحلیل عاملی اکتشافی و به منظور مقایسه دو پیاده‌راه بوعلی و اکباتان شهر همدان از آزمون تی دو نمونه‌ای مستقل در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. یافته‌های حاصل از تحلیل عامل اکتشافی نشان می‌دهد عامل‌ «حضورپذیری»، «پاسخ‌دهندگی محیط»، «تنوع فعالیت فرهنگی و اجتماعی»، «آسایش و امنیت» و «سهولت تردد و دسترسی» به ترتیب بالاترین سهم را در تببین کیفیت محیط می‌گذارد. همچنین نتایج مقایسه عوامل کیفیت‌محیطی نشان می‌دهد که پیاده‌راه‌ بوعلی در عامل حضورپذیری، پاسخ‌دهندگی محیط، تنوع فعالیت‌ فرهنگی- اجتماعی در وضعیت مناسب‌تری قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

• کیفیت محیطی
• فضاهای شهری
• پیاده مداری
• پیاده‌راه بوعلی
• پیاده‌راه اکباتان
• شهرهمدان

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the environmental quality of urban pedestrian paths from the users' perspective (Case study: Bouali and Akbatan pedestrian paths in Hamedan city)

نویسندگان [English]

• neda sohrabi ¹
• hassan sajadzadeh ²
• amirbahador samari ³

¹ Master of Urban Design, Faculty of Art and Architecture, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran

² Professor Of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, Bu-Ali Sina University. Hamadan, Iran

³ Master of Urban Design, Faculty of Art and Architecture, Islamic Azad University, Hamadan, Iran

چکیده [English]

Environmental quality is part of human satisfaction with the environment. Although pedestrianization plays an important role in improving environmental quality in urban spaces, uniform approaches without considering the spatial nature, potentials, and environmental capacities in the construction of urban pedestrian paths will not only fail to promote environmental quality and satisfaction, but also lead to a decline in the social and economic quality of urban spaces. The aim of this research is to evaluate the environmental quality components of the Bouali and Ekbatan pedestrian paths in Hamedan city from the perspective of users in order to respond to the needs of citizens and user satisfaction. The method of this research is practical in terms of objective and descriptive-analytical in terms of method of implementation. Indicators and measurement criteria related to environmental quality were extracted by reviewing credible scientific texts and then collecting the opinions of citizens and employees through a questionnaire. The statistical population in this study was infinite, and using the method of infinite population sampling, a sample size of 200 individuals was selected for this study. For the reliability assessment, Cronbach's alpha was used, and for the validity assessment, the KMO index and Bartlett's test were used. For statistical analysis of the data, exploratory factor analysis was used and an independent two-sample t-test was used to compare the two pedestrian paths of Bouali and Ekbatan in Hamedan city in the SPSS software. The findings of the exploratory factor analysis indicate that the factors "presence", "environmental responsiveness", "cultural and social activity diversity", "comfort and security", and "ease of movement and accessibility" have the highest contribution to explaining environmental quality. Furthermore, the comparison results of environmental quality factors show that Bouali pedestrian street has achieved a better position in terms of accessibility, environmental responsiveness, and cultural-social activity diversity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Environmental quality
• urban spaces
• pedestrianization
• Bouali pedestrian path
• Ekbatan pedestrian path
• Hamedan city