نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• میترا روحانی ¹
• ولی نعمتی ²
• بهروز نظافت تکله ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت برنامه‌ریزی توسعه جهانگردی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی

² استادیار مدیریت و اقتصاد، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم اجتماعی، اردبیل، ایران

³ دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

ژئوتوریسم یکی از جدیدترین مفاهیم در حوزه گردشگری است و در درجه اول بر ارتقای ویژگی‌های زمین‌شناسی و ژئومورفولوژیکی در مناظر به عنوان جاذبه‌های گردشگری تمرکز دارد. هدف پژوهش حاضر واکاوی ظرفیت‌های ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی شهرستان سبزوار با استفاده از مدل‌های هادزیک، کوبالیکوا و فیولت می‌باشد. مناطق ژئوتوریستی رودآب، ریوند و طبس به عنوان مناطق مورد مطالعه انتخاب شدند. پژوهش حاضر با تکمیل کردن 108 پرسش‌نامه (25 نفر گردشگر و 11 نفر کارشناس برای هر مدل) برای هر سه منطقه مورد مطالعه و محاسبه امتیازدهی آنان به پرسش‌نامه، به‌عمل آمده است. براساس نتایج حاصله از مدل هادزیک و بررسی ارزش‌های علمی و مازاد با نظر کارشناسان و گردشگران؛ توان ژئوتوریستی منطقه طبس با مقدار (68/91) بیش‌ترین امتیاز و منطقه ریوند با مقدار (41/25) کم‌ترین امتیاز را به خود اختصاص دادند. هم‌چنین براساس نتایج به‌دست آمده از مدل کوبالیکوا منطقه طبس با مقدار (8/76) بیش‌ترین امتیاز و منطقه ریوند با مقدار (6/49) کم‌ترین امتیاز را در مجموع ارزش‌های علمی، آموزشی، اقتصادی، حفاظتی و فرهنگی داراست. نتایج حاصل از ارزیابی از طریق مدل فیولت و بررسی ارزش‌های مدیریتی و گردشگری نیز نشان‌دهنده آنست که منطقه طبس با مقدار (7/86) بیش‌ترین امتیاز و منطقه ریوند با مقدار (6/36) کم‌ترین امتیاز را در مجموع ارزش‌های ارزیابی کسب کردند. بنابراین نتیجه‌گیری می‌گردد که منطقه طبس در شهرستان سبزوار، در بین مناطق مورد مطالعه، دارای توان ژئوتوریستی و ژئومورفولوژیکی بیشتری است. درنهایت پیشنهاد می‌گردد در مطالعات آتی برای واکاوی ظرفیت‌های ژئوتوریستی شهرستان سبزوار از نرم‌افزارها و مدل‌های جدید و به‌روز استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

• توان‌سنجی
• پتانسیل
• ژئوتوریسم
• سبزوار
• مدل‌های ژئوتوریسم

موضوعات

• ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری

عنوان مقاله [English]

Exploring the Geotouristic and Geomorphological capacities of Sabzevar county using Geotourism models (case study: Roodab, Rivand, Tabas)

نویسندگان [English]

• mitra rouhani ¹
• vali nemati ²
• Behrouz Nezafat takle ³

¹ , Master's student in tourism development planning management, faculty of social sciences, Mohaghegh Ardabili University

² Assistant Professor of Management and Economics, university of Mohaghegh Ardabili

³ PhD student geomorphology university of mohegehg ardabili.ardabil.iran

چکیده [English]

Geotourism is one of the newest concepts in the field of tourism and primarily focuses on enhancing geological and geomorphological features in landscapes as tourist attractions. The current research aims to analyze the geo-touristic and geomorphological capacities of Sabzevar county using the models of Hadžić, Kubalikova and Feuillet. The geo-touristic areas of Roodab, Rivand and Tabas were selected as the study areas. This research was conducted by completing 108 questionnaires (25 tourist and 11 experts for each model) for each of the three study areas and calculating their scores. According to the results obtained from the Hadžić model and the examination of scientific and surplus values by experts and tourists; the Tabas region with a score of 91.68 has the highest geo-touristic potential and the Rivand region with a score of 25.41 has the lowest. Also based on the results obtained from the Kubalikova model, the Tabas region with a score of 76.8 has the highest score and the Rivand region with a score of 49.6 has the lowest in the total scientific, educational, economic, conservation and cultural values. The results from the evaluation through the Feuillet model and the examination of managerial and tourism values also indicate that the Tabas region with a score of 86.7 has the highest score and the Rivand region with a score of 36.6 has the lowest in the total evaluation values. Therefore, it is concluded that the Tabas region in Sabzevar county, among the studied areas, has greater geo-touristic and geomorphological potential. Finally, it is suggested that future studies for analyzing the geo-touristic capacities of Sabzevar county should use new and updated software and models.

کلیدواژه‌ها [English]

• Competitiveness
• Potential
• Geotourism
• Sabzevar
• Geotourism models