نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• حسن علی فرجی سبکبار ¹
• سیروس حسن پور ²
• آرش ملکیان ³
• هایده کیانی آلرد ⁴

¹ دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

² سنجش از دور دانشگاه تهران

³ دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

⁴ علوم تربیتی سازمان رفاه و تامین اجتماعی، استان کرمانشاه

چکیده

مهم­ترین و اولین قدم در انجام پروژه طرح پخش سیلاب مکان­یابی مناطق مستعد برای پخش آب و نفوذ دادن آن به داخل سفره­های زیرزمینی است. از این جهت استفاده از سامانه­های اطلاعات مکانی (GIS)، برای تعیین مناطق مستعد پخش سیلاب بدون استفاده سامانه تصمیم­گیری چند معیاره (MCDM) [1]مقدور نمی­باشد. امروزه در کنار سیستم­های اطلاعات جغرافیایی، سیستم­های تصمیم­گیری چندمعیاره به­طور گسترده­ای برای حل مسائل فضایی به کار گرفته می­شوند. در این تحقیق از چهار مدل به­شرح زیرLogic Boolean, Multi Class Maps, Binary Evidence, AHP در جهت انتخاب مکان­های بهینه پخش سیلاب با استفاده از سیستم­های اطلاعات جغرافیایی (GIS) سعی شده و سپس به مقایسه مدل­ها پرداخته شده است. در این تحقیق ابتدا با مطالعات کتابخانه­ای و بررسی میدانی 9 پارامتر محیطی مؤثر انتخاب و سپس از پارامترهای مذکور، لایه­های اطلاعاتی در محیط (GIS) با استفاده از نرم­افزارهای9.3  Arc GIS تهیه و کلاسه­بندی گردید. آنگاه با وزن­دهی کارشناسان مجرب، وزن­های به­دست آمده برای هر عامل و امتیازهای که به خود اختصاص دادند، هریک از نقشه­های نهایی به 5 کلاس کاملاً مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب، کاملاً نامناسب براساس مدل­ها در سطح حوضه تهیه گردید. سپس از روی نقشه­های به­دست آمده مدل­ها با هم مقایسه گردیدند. همچنین بررسی دقت مدل­ها نشان داده است که دقت مدل AHP بیش از Multi–Class Maps و مدلBinary-Evidence-  است و دقت مدل Binary Evidence و Multi–Class Maps بیشتر از مدل Bool، در تشخیص و کلاسه­بندی مکان­یابی عرصه­های مناسب پخش سیلاب در منطقه می باشد.



[1]. Multi Criteria Decision Making

کلیدواژه‌ها

• مکان یابی
• پخش سیلاب
• مدل های مفهومی
• فرایند سلسله مراتبی (AHP)
• (GIS)
• حوضه آبخیز گربایگان

عنوان مقاله [English]

The Comparison of the Efficieny of MCDM Models in site Selection of Flood Spread in GIS Environment (Case Studey: Garabaygan Catchment)

نویسندگان [English]

• Hasan ali Faraji Sabokbar ¹
• Siroos Hasanpour ²
• Arash Malkian ³
• Haydeh Kiani Alrod ⁴

¹ School of Geography, Tehran University

² Remote Sensing of Tehran University

³ Remote Sensing of Tehran University

⁴ Education, welfare and social security organizations, Kermanshah

چکیده [English]

The selection of suitable location for implementing of flood spreading project and artificial recharge of aquifers is an important step. To assess this purpose, the Geographic Information System (GIS) conceptual models and decision making systems were used. Regarding different mentioned criteria, it is not possible to use GIS without appropriate Multi-Criteria Decision Making (MCDM) technique. The main aim for this research is to access the suitable location for flood spreading by using the most efficient criteria and classify them into several groups. Consequently, major factors such as slope, geology, geomorphology, hydrology, infiltration rate, cover and environmental impacts of the projects should be considered in the process of selecting appropriate site for artificial recharge through flood spreading. Also evaluating accuracy and application of conceptual models such as Logic Boolean, Multi classmaps, Binary Evidence, the Analytic Hierarchy Process (AHP) have been noticed. In this research, nine physical and environmental efficient variables essential for locating of flood spreading are used. The results indicate GIS-based data combination for ranking suitablelocation of flood spreading by itself, though it is not reliable enough. Also evaluating accuracy of models shows that accuracy of Binary Evidence model for identifying and ranking suitable location of flood spreading is more than that of Boolan model and the Multi class maps model can give better insights to create more realistic output scenarios The most important step in flood spreading process is to define optimal site. The Analytic Hierarchy Process (AHP) is an approach that is suitable for dealing with complex systems related to making a choice from among several alternatives and which provides a comparison of the considered options. In the present research relationship between GIS and Multi-Criteria Decision Making analysis has been investigated in order to find optimal site for flood spreading. The research emphasized the capability of resultant map to be used in site selection for flood spreading.

کلیدواژه‌ها [English]

• Geographic Information System
• Conceptual models
• Flood spreading
• The Garbaigan segment
• AHP