نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

آلودگی هوای تهران یکی از معضلات اساسی این شهر است. این شهر به­عنوان یکی از آلوده­ترین شهرهای جهان محسوب می­شود. بخشی از آلودگی مانند سایر کشورهای جهان بیشتر ناشی از ازدیاد جمعیت، استفاده از سوخت­های فسیلی، ترافیک سنگین، زیاد بودن وسایل نقلیه فرسوده، گسترش نامناسب صنایع و بی­توجهی به مکان­یابی صنایع می­باشد و بخش دیگر آلودگی مربوط به وضعیت جغرافیایی شهر تهران می­باشد که در دامنه جنوبی ارتفاعات البرز واقع شده و از شمال و مشرق به وسیله کوه­های بلند محصور مانده است. به همراه تأثیر اقلیمی مانند بادهای آرام و پایداری هوا، کمبود نزولات جوی و وارونگی هوا در تشدید هوای تهران بسیار موثر می­باشد. از بین اینورژن­های انتخابی مشاهده می­شود زمانی که ارتفاع اینورژن به سطح زمین نزدیک شده است، برشدت آلودگی هوا (شاخص کیفیت هوای ایستگاه­ها) افزوده شده است. این مساله در اینورژن­های انتقالی به­طور چشمگیری بر شدت آلودگی هوا افزوده است. در اینورژن­های با منشأ دینامیکی، شرایط اقلیمی حاکم به­گونه­ای بوده است که پایداری عمیقی در لایه­های نزدیک سطح زمین ایجاد نموده است. با توجه به فراینده­های نزولی حاکم، در ضخامت زیادی از جو، عمق اینورژن­ها افزایش یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Relationship between the Thickness and Height of the Inversion and the Severity of Air Pollution in Tehran

نویسندگان [English]

  • ghasem Keykhosrowi
  • Hasan Lashkari

School of Earth Sciences, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Air Pollution in Tehran is one of the fundamental problems of the city. This city is considered as one of the most polluted cities in the world. Part of pollution like the rest of the world Mostly is due to overpopulation, The use of fossil fuels, heavy traffic, lots of old vehicles, Inappropriate development industries and disregarding the location of industries and The other part of pollution Is related to the geography of Tehran that Located on the southern slopes of the Alborz Mountains and Surrounded by high mountains on the north and east. In addition to the impact of climate like a gentle wind and weather stability, the lack of precipitation and temperature inversion is very effective on Tehran's air pollution.
Between The selective inversions it can be seen that When the inversion height is close to the surface of earth, The severity of air pollution has been added. In the inversion transitions this problem Caused air pollution rises dramatically.
In The dynamic inversion the prevailing climatic conditions, has created deep Sustainability in the layers near the surface. Due to the process of descending ruling, in the large thickness of the atmosphere, Inversion depth increased.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Inversion
  • Pollutant Standard Index
  • Severity Pollution
  • Deep Inversion
1- انتظاری، علیرضا (1384)، «مطالعه آماری و سینوپتیکی آلودگی هوای تهران»، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
2- انصافی مقدم، طاهره (1372)، «بررسی آلودگی هوای تهران در رابطه با پایداری و وارونگی دمای جو (اینورژن)»، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
2- بیدختی، علی­اکبر؛ بنی­هاشم، تاج­الدین (1383)، «لایه آمیخته شهری و آلودگی هوا»، مجله محیط­شناسی دانشگاه تهران، شماره 20.
4- بیگدلی، آتوسا (1380)، «تأثیر اقلیم و آلودگی هوای تهران بر بیماری سکتهقلبی»، مجله تحقیقات جغرافیایی.
5- پروازی، مهناز (1386)، «ارتباط اینورژن و آلودگی هوای تهران با بیماری­های قلبی سال­های 1385-1375»، رساله دکتری دانشگاه آزاد، واحد علوم تحقیقات.
6ـ چراغی، مهرداد (1380). «بررسی و مقایسه کیفیت هوا در شهرهای تهران و اصفهان در سال 1378 و ارائه راهکارهایی جهت بهبود آن»، پایان­نامه کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
7ـ خالدی، شهریار (1377)، «آب و هوا و محیط زیست»، انتشارات قومس
8ـ دیهیم، حمید (1379). «روش­های اقتصادی مبارزه با آلودگی هوای تهران»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 56، بهار و تابستان 79.
9ـ سازمان هواشناسی کشور (www.irimo.ir).
10ـ شرعی­پور؛ بیدختی (1384). «بررسی آلودگی هوای شهر تهران و ارتباط آن با پارامترهای هواشناسی»، همایش ملی آلودگی هوا.
11ـ شرکت کنترل کیفیت هوای تهران.
12ـ صفرعلی، سمیه (1387)، «ارتباط اینورژن­ها در تشدید بیماری­های ریوی در شهر تهران»، (رساله کارشناسی ارشد) دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
13ـ صفوی، سیدیحیی؛ علیجانی، بهلول (1385)، «بررسی عوامل جغرافیایی در آلودگی هوای تهران»، مجله پژوهش­های جغرافیائی، شماره58، زمستان.
14- فروهر، فرشاد (1370)، «آلودگی هوای تهران و راه­های جلوگیری از آن»، سازمان پارک­ها و فضای سبز شهر تهران.
15ـ قسامی، طاهره؛ بیدختی، علی­اکبر؛ صداقت کردار، عبدالله؛ صحراییان، فاطمه (1386)، «بررسی شرایط همدیدی حاکم در چند دوره بحرانی آلودگی هوای شهر تهران»، مجله علوم تکنولوژی محیط زیست.
16- لشکری، حسن؛ هدایت، پریسا‌ (1385)، «تحلیل الگوی سینوپتیکی اینورژن­های شدید شهر تهران»، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 56، تابستان 1385.
17ـ محمدی، حسین مرداد (1381)، «تأثیر عناصر اقلیمی و آلاینده­های هوای تهران بر بیماری آسم»، مجله دانشکده ادبیات علوم انسانی تهران.
18ـ محسنی، ذات­الله (1366)، «تأثیر عوامل جوی بر آلودگی هوای تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده ژئوفیزیک تهران.
19ـ ملکوتیان، محمد (1375)، «آلودگی هوا»، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
20- Huei Lin, N. Yang Chen, J. (2002), “Use of Pollution Standard Index as the Indicator of Air Quality in Taiwan”, Cloud and Aerosol Lab Dept, Atmospheric Sciences, NationalCentralUniversityChung-Li, Taiwan. P.17.