نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• علی مهدی ¹
• احمد پوراحمد ²
• حسین حاتمی نژاد ³

¹ جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

² دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

³ دانشگده جغرافیا دانشگاه تهران

چکیده

امروزه مقوله سلامت­­زیست و زندگی­سالم شهری، با توجه به­رشد روزافزون جمعیت، شهرنشینی، مهاجرت، فقر و حاشیه­نشینی­که به­روند غالب جهان, به­ویژه درکشورهای جهان­ سوم تبدیل شده، از اساسی­ترین مسائل مطرح در مباحث جغرافیای پزشکی، کیفیت ­زندگی و توسعه پایدار می­باشد. ازاین­رو مقاله حاضر با هدف بررسی یکی­­از مهم‌ترین محلات حاشیه­­نشین ­شهر قم (شادقلی­خان)، به شناخت مشکلات موجود ساکنان از بُعد مسائل مرتبط با سلامت­زیست (مواردی­ چون وضعیت نامناسب همجواری ­کاربری­ها، تحصیلات، وضعیت اقتصادی و شغل افراد که رابطه تنگاتنگی با سلامت­زیست ساکنان دارد) می­پردازد. روش مطالعه در مقاله حاضر، بر مطالعات تحلیلی-توصیفی استوار بوده و تعداد380پرسشنامه نیز بر اساس مدل کوکران در میان ساکنان توزیع شد، ­­طوری ­که نظرات سرپرست‌ خانوارهای محله از طریق پرسشنامه به­­دست آمد و مشاهدات میدانی نیز از محورهای اصلی پژوهش بوده است. در ادامه جهت تحلیل پرسش­نامه از نرم­افزار SPSS و آزمون‌هایی چون Chi-Square Mann-Whitney, آزمون­ تحلیل­ واریانس ­یک­طرفه (ANOVA) آزمون­ توکی (Tukey­ LSD)، آزمون تساوی واریانس و آزمون F استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که به­علت ضعف مفرط اجتماعی، فرهنگی و به­ویژه اقتصادی ساکنان محله شادقلی­خان و نیز وجود عوامل تهدیدزای درونی-بیرونی در محل، ساکنان مورد مطالعه، دسترسی مناسبی به­شاخص‌های سلامت ندارند و به­تبع از سلامت­زیست مناسبی نیز برخوردار نمی‌باشند.

کلیدواژه‌ها

• حاشیه نشینی، سلامت زیست
• شاخص های سلامت
• شهر قم، محله شادقلی خان

عنوان مقاله [English]

The Study and Analysis of Health-life and Availability of Health Indicators in Slum Neighborhoods Case Study: District of Shadgholikhan in Qom city

نویسندگان [English]

• Ali Mahdi ¹
• Ahmad Pourahmad ²
• Hosein Hataminezhad ³

¹ Geography and urban planning Tehran University

² School of Geography, Tehran University

³ School of Geography, Tehran University

چکیده [English]

Today, the concept of health-life and healthy urban life, regarding rapid population growth, urbanization, migration, poverty and slumming that have changed to the common trends of the world, especially underdeveloped countries are of the most important issues of medical geography, life quality and stable development. Therefore, the present paper with the purpose of studying one of the most important slum living neighborhoods of Qom (Shadgholikhan), deals with knowing the existing problems of the residents on the aspect of related issues such as the abnormal condition of proximity, land users, education, economical situation and peoples’ jobs. The method of study in the present paper is analytical-descriptive and a number of 380 questionnaires based on Cochran model were distributed among residents, so that the ideas of the neighborhood residents were collected in this way and field observations were also o f the major axes. Later, to analyze the questionnaires the SPSS and tests such as Mann-Chi-Square, Whitney, ANOVA, Tukey LSD, Variance equality test, and F test were used. The results showed that because of sever social and cultural and especially economic weakness of residents of Shdgholijhan neighborhood and also threatening interior and exterior factors in the neighborhood, the residents under study do not have clear access to health axes and therefore do not have suitable living health.

کلیدواژه‌ها [English]

• Slumming
• Living health
• Health axes
• City of Qom
• Shadgholikhan neighborhood