نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه

2 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه

چکیده

یکی از خواص چرخه اتمسفری تغییرات اقلیمی است، به­طوری که نوساناتی را در پارامتر­های هواشناسی ایجاد می­کند. این نوسانات در بسیاری از نقاط دنیا شدید بوده و منابع آب و خاک توسط آن­ها متأثر می­شود. لذا جهت آمادگی در برابر اثرات نامطلوب پدیده تغییر اقلیم و اتخاذ برنامه­های مناسب توسعه و مدیریت منابع آب، بررسی تغییرات متغیرهای هواشناسی در هر منطقه اقدامی ضروری است. هدف از  این مطالعه، بررسی تغییر اقلیم در منطقه ارومیه بود. در این تحقیق روند تغییرات پارامترهای درجه حرارت، بارندگی، درصد رطوبت، ساعات آفتابی و تبخیر-تعرق پتانسیل مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور از داده­های روزانه ایستگاه سینوپتیک ارومیه با دوره آماری 40 ساله (1389-1350) استفاده شد. آزمون آماری من-کندال در سطح اطمینان 95 درصد جهت بررسی وجود روند معنی­دار در این پارامترها به­کار گرفته شد. بررسی­ها نشان داد که روند تغییرات درجه حرارت بیشینه، کمینه و متوسط درجه حرارت افزایشی و در سطح اطمینان 95 درصد معنی­دار بود. میزان بارندگی ارومیه با شیب 26/2- کاهش یافته که این کاهش معنی­دار بود. ساعات آفتابی شیب مثبت و معنی­دار داشت. اما شیب منفی درصد رطوبت و شیب مثبت تبخیر- تعرق پتانسیل (0068/0) معنی­دار نبود. بررسی­های ماهانه نشان داد متوسط درجه حرارت در همه ماه­های سال شیب مثبت داشت اما این شیب مثبت در همه ماه­های سال معنی­دار نبود. سایر پارامترها در برخی ماه­ها دارای شیب افزایشی و در برخی ماه­ها شیب کاهشی داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of Effective Meteorological Parameters Variations in Urmia Climate

نویسندگان [English]

  • Javad Behmanesh 1
  • Nasrin Azad Talatape 2

1 Associate Professor of Water Engineering, University of Urmia

2 Msc Student of Water Engineering, University of Urmia.

چکیده [English]

One of the atmospheric cycle properties is climatic changes which can cause the fluctuations in meteorological parameters. These fluctuations in many world regions are considerable and water and soil resources are affected by them. To prepare against undesirable effect of climate change and adopt suitable development programs and water resources management, it is necessary to investigate the meteorological variable changes. The objective of this research was to investigate the climate change in Urmia region. In this research, the changes trend of temperature, precipitation, relative humidity, sunshine and potential evapotranspiration were studied. To achieve this goal, Urmia synoptic station daily data with 40 years period (1971-2010) were used. The Mann-kendall statistical test at confidence level of 95% was used to investigate the significance of trend in the mentioned parameters. The results showed that the trend slope of maximum, minimum and average of temperature was positive and this trend in 95% confidence level was significant. Urmia precipitation was decreased with slope of -2.26 so that this decrease was significant. The sunshine had positive slope and significant trend, but the negative trend of relative humidity and the positive trend of potential evapotranspiration (0.0068) were not significant. The monthly investigations showed that the average temperature in all months had positive slope, but this slope was not significant in all months. The other parameters in some months had positive or negative slopes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urmia
  • Climate Change
  • Temperature
  • Precipitation
  • Potential evapotranspiration
  • Mann-Kendall
- بنایان، م، محمدیان، ا، علیزاده، ا، (1389)، «بررسی نوسان­پذیری اقلیمی در شمال شرق ایران»، نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 24، شماره 1، ص 131- 118.
- حیدری کهلی، ج، (1389)، «ارزیابی عملکرد مدل­های مختلف تولید داده مصنوعی در تحلیل سیستم مخازن ذخیره (مطالعه موردی: سدهای باراندوز، نازلو و شهرچای در استان آذربایجان غربی)»، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه. 291ص.
 - زارع ابیانه، ح، بیات ورکشی، م، دین پژوه، ی، (1390)، «بررسی روند تغییرات شاخص خشکی در نیمه­جنوبی ایران»، مجله دانش آب و خاک، جلد 21، شماره 2، صفحات 92-81 .
- سبزی­پرور، ع، ا.؛ میرمسعودی، س، ش؛ ناظم­السادات، م، ج. (1390)، «بررسی تغییرات دراز مدت تبخیر و تعرق گیاه مرجع در چند نمونه اقلیمی گرم کشور»، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، شماره 75، صفحات 17-1.
- سبزی­پرور، ع، ا، شادمانی، م. (1390)، «تحلیل روند تبخیر و تعرق مرجع با استفاده از آزمون من-کندال و اسپیرمن در مناطق خشک ایران»، نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 25، شماره 4، صفحات 834-823.
- علیزاده، ع، (1385)، «طراحی سیستم­های آبیاری»، جلد اول، چاپ دوم، مشهد، انتشارات دانشگاه امام رضا (ع). 450 ص.
- کارآموز، م. و عراقی­نژاد، ش. (1384)، «هیدرولوژیپیشرفته»، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، 464 ص.
- مسعودیان، س.ا. (1383)، «بررسی روند دمای ایران در نیم سده گذشته»، مجله جغرافیا و توسعه. شماره پیاپی 3، پاییز و زمستان، صفحات 106-89.
- موحدی، س.؛ کاویانی، م ر. و مسعودیان، ا. (1384)، «تغییرات زمانی و مکانی دمای مارون»، نشریه علوم انسانی دانشگاه اصفهان، جلد 18، شماره 1، صفحات 28-13.
- ناظم­السادات، س م ج. سامانـی، ن. و مولایی نیـکو، م. (1384)، «تـغییر اقلیم در جنوب و جنوب­غرب ایران از دیدگاه مشاهدات بارش، بر هم کنش با پدیده النینو نوسانات جنوبی»، نشریه علمی کشاورزی. جلد 28. شماره 2. صفحات 81-97.
- Bandyopadhyay A., Bhadra A., Raghuwanshi N.S, and Singh R. (2009), "Temporal trends in estimates of reference evapotranspiration over India", Journal of Hydrologic Engineering, 14(5):508-515.
- Chaouche,K. Neppel,L. Dieulin,C. Pujol,N. Ladouche, B. Martin,E. Salas,D.and Caballero,Y. (2010), “Analyses of precipitation, temperature and evapotranspiration in a French Mediterranean region in the context of climate change”, C. R. Geoscience. 342: 234-243.
 - Cut Forth, H.W., Woodwin, B.G., Mc Cokey, R.J., Smith, D.G., Jefferson, P.G., and Akinremy, O.O. (1999), "Climate Change in the semiarid prairie of southwestern Saskatchewan: Late winter-early spring", Can. J. Plant. Sci. 79: 343-353.
- Ghahraman B., and Taghvaeian S. (2008), "Investigation of Annual Rainfall Trends in Iran", Journal of Agricultural Science and Technology, Vol. 10, pp. 93-97.
- Hajjam, S., Khoshkhoo, Y., Shams`edin Vandi, R., (2007), "Analysis of Seasonal and Annual Precipitation Trends in some Sites Located in Central Iran, using non- parametric methods", J. of Geographical Research, 64, 157-168.
 - Harmsen, E. Miller, N. Schlegel, N. and Gonzalez, J.E. (2009), "Seasonal climate change impacts on evapotranspiration, precipitation deficit and crop yield in Puerto Rico", Agricultural Water Management, 96: 1085-1095.
- Pal, I.I., Al-Tabbaa, A., (2009), "Trends in seasonal precipitation extremes-An indicator of climate change in Kerala", India. J. Hydrol, 367, 62-69.
- Vinnikov KY, Grody NC, Robock A, Stouffer RJ, Jones PD and Goldberg MD, (2006), "Temperature trends at the surface and in the troposphere", J Geophys Res 111: 103-116.