نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• سعید جهانبخش اصل ¹
• مجید رضائی بنفشه ¹
• مسعود گودرزی ²
• عبدالمحمد غفوری روزبهانی ³
• محمدحسین مهدیان ³

¹ دانشگاه تبریز گروه جغرافیای طبیعی

² دانشگاه تبریز و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کم آبی و خشکسالی

³ مرکز تحقیقات کم آبی و خشکسالی

چکیده

از اهداف مهم هیدرولوژی، پیش­بینی کمی فرایند بارش- رواناب و انتقال آن به نقطه خروجی و در نهایت تعیین میزان دبی عبوری در خروجی حوضه است. هدف تحقیق حاضر بررسی دقت، صحت و اعتبار روش‌های زمان ـ سطح و هیدروگراف واحد لحظه‌ای کلارک در برآورد هیدروگراف سیلاب از نظر شکل، دبی پیک، زمان تا پیک، زمان پایه و حجم هیدروگراف در هر رگبار بارش با شدت و مدت معین مـی‌باشد. برای این منظور ابـتدا با استـفاده از نقشه توپوگرافی منطقه مورد مطالعه و نرم­افزار ILWIS نقشه خطوط همزمان تمرکز و مرکز ثقل حوضه به دست آمد. سپس با استفاده از داده‌های باران‌نگار و انتخاب رگبار مناسب، هیدروگراف سیل مربوط به هر رگبار با استفاده از روش‌های زمان ـ سطح و هیدروگراف واحد لحظه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای کلارک به دست آمد و نتایج با هیدروگراف ثبت شده مربوطه در انتهای حوضه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که اگر چه نتایج هر دو روش برای محاسبه هیدروگراف خروجی با خطا همراه است، ولی در مجموع می‌توان گفت که روش کلارک نتایج بهتری نسبت به روش زمان ـ سطح ارائه می­کند و می‌توان از این روش برای محاسبه هیدروگراف ناشی از یک رگبار در حوضه‌های بدون آمار استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• هیدروگراف واحد لحظه‌ای
• مدل کلارک
• مدل زمان ـ سطح
• برآورد سیل

عنوان مقاله [English]

The Assessment of Time–Area and Clark Instantaneous Unit Hydrograph Models in Estimating Flood Discharge in Bazoft Karoon

نویسندگان [English]

• Saeed Jahanbakhshasl ¹
• Majid Rezaeebanafsheh ¹
• Masood Godarzy ²
• Abdolmohammad Ghaforyrozbehany ³
• MohammadHossein Mahdiyan ³

¹ Tabriz University Department of Geography

² Tabriz University and Research Centre scarcity and droughts faculty member

³ Research scarcity and drought

چکیده [English]

One of the main objectives in hydrology is rainfall–runoff forecasting systems for determination of flood hydrograph in outlet of a watershed. Flood discharge could be estimated using rainfall-runoff models, which explain hydrological phenomena for un-gauged watersheds. The aim of this study was to investigate the consistency, accuracy and reliability of time–area and Clark Instantaneous unit hydrograph models in estimating the shape, peak discharge, time to peak, time base and volume hydrograph of flood resulting from a rainfall with certain intensity and duration. For this purpose the topographic map of Bazoft watershed digitized by using R2V package, the digital elevation model (DEM) and isochronal prepared with the ILWIS software. Finally, the flood hydrographs were estimated by Clark and Time-Aria models for six selected storm events. The computed hydrographs then compared with those obtained by measured data. The results show that the Clark model gives a better estimation of outlet hydrograph in comparison with time-area model.

کلیدواژه‌ها [English]

• Instantaneous Unit Hydrograph
• Clark Model
• Time-Area Model
• Flood Estimating