نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• ملکه عزیزپور ¹
• علی زنگی¬آبادی ²
• زهرا اسماعلیان ³

¹ گروه جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه تبریز

² دانشگاه اصفهان

³ جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه تبریز

چکیده

یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند، موضوع حوادث طبیعی است. با توجه به ماهیت غیرمترقبه بودن غالب حوادث طبیعی و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیم‌ها و اجرای عملیات، مبانی نظری و بنیادی، دانشی را تحت عنوان مدیریت بحران به وجود آورده است. برای شناخت مدیریت بحران شهر و آسیب­پذیری مراکز مرتبط با بحران شهر در برابر بلایای طبیعی، بررسی عامل­های اصلی مؤثر در آسیب­پذیری مدیریت بحران شهری نیاز است. یکی از عوامل مؤثر در آسیب­پذیری مدیریت بحران شهری، ساختار سازه­ای و غیرسازه­ای سازمان­های مرتبط با مدیریت بحران و از جمله بیمارستان­های شهر است. مراکز بهداشتی و درمانی، بویژه بیمارستان­ها، از جمله اماکن مهمی هستند که هنگام وقوع سوانح طبیعی در معرض خطرات و آسیب­های جدی با میزان مجروحین و تلفات بسیار قرار دارند، و به همین جهت بررسی پیرامون موضوع در این مراکز دارای اهمیت بیشتری است. هدف از این مقاله، رتبه­بندی بیمارستان­های مناطق شهر اصفهان از نظر میزان آسیب­پذیری ساخـتار سازه­ای و غیرسازه­ای و دستیابی به اولویت­های ساختار سازه­ای و غیرسازه­ای بیمارستان­های شهر به ترتیب اهمیت آنها در افزایش آسیب­پذیری از لحاظ شاخص­های مورد بررسی است. روش پژوهش «توصیفی و تحلیلی» است، که از مدل­های کمّی استفاده شده است. برای تحلیل سلسله­مراتبی در مدیریت بحران بیمارستان­های شهر اصفهان، 41 متغیر در 9 عامل اصلی در 25 بیمارستان شهر با استفاده از تحلیل سلسله­مراتبی A.H.P[1] مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تحلیل سلسله­مراتبی شاخص­های مختلف نشان می­دهد که عوامل نوع اسکلت، قدمت ساختمان و تعداد تخت بیمارستان به ترتیب با میزان اهمیت 65/22، 12/21 و 959/11 بایستی در اولویت توجه قرار گیرند، در واقع این عوامل در صورت عدم توجه کافی در زمان ساخت و تجهیز، باعث افزایش آسیب­پذیری در بیمارستان­های شهر می­شوند. همچنین بیمارستان­های مناطق 3 و1 به ترتیب بالاترین میزان آسیب­پذیری را در بین بیمارستان­های شهر دارند. بنابراین  وجود تفاوت در میزان آسیب­پذیری بیمارستان­ها در مناطق مختلف شهر اصفهان از نظر ساختار سازه­ای و غیرسازه­ای (فرض پژوهش) مورد تأیید می­باشد.



[1]- Analytical Hierarchy process

کلیدواژه‌ها

• تحلیل سلسله¬مراتبی
• بلایای طبیعی
• آسیب¬پذیری
• مدیریت بحران شهری
• بیمارستان¬های شهر اصفهان

عنوان مقاله [English]

The Relative Vulnerability Analytical Hierarchy Process of Structural and Non-structural Construction in Urban Natural Disasters Crisis (Sample Case: Isfahan's Hospitals)

نویسندگان [English]

• Malakeh Azizpour ¹
• Ali Zanghiabadi ²
• Zahra Ismaeilian ³

¹ Department of Geography and Planning,Tabriz University

² Isfahan University

³ Geography and Planning, Tabriz University

چکیده [English]

One of the issues involved the more world large cities is the issue of natural disasters. Regarding the nature of being unexpected most of the natural occurrences and the necessity of a quick and accurate decisions-making, operation and theoretical and basic concepts have generated a knowledge called “crisis management”. To identify the urban crisis management and vulnerability of the centers related to the crisis of a city against natural disasters, its need to study the main factors effective in urban crisis management vulnerability. One of the effective factors in urban crisis management vulnerability is the structural and non-structural construction of organization related to the crisis management including the hospitals of the city. Health care and remedial centers especially the hospitals are such as the important places encountered with serious hazards and damages with a high rate of injuries and losses during the occurrence of natural events and accidents. Therefore, studying this issue in these centers seems to be very important.
The aim of this article is to rank the hospitals of Esfahan’s urban zones from the view of structural and non-structural construction and to achieve the structural and non-structural priorities of the city hospitals in order of their importance in increasing the vulnerability regarding to the studying indices. The survey method is “descriptive-analytic” in which the quantitative models have been applied. For a hierarchy analysis about the crisis management of Isfahan's hospitals, 41 variables at 9 basic factors in 25 hospitals were studied using the analytical hierarchy process (A. H. P). The results obtained from A.H.P. show different indices in which the factors of framework; type, building age and the number of beds with the importance rate of 11.959, 21.12 and 22.65 are in the first orders, respectively.
In fact, these factors cause the increase of vulnerability in the hospitals of the city if no enough attention is paid to when constructing and equipping. Moreover, the hospital of zones 1 and 3 hare the highest rates of vulnerability among the hospital of the city. Hence, the presence of difference in the rate of hospitals vulnerability at different zones of Esfahan is validated from the viewpoint of the structural and non-structural construction (the survey hypothesis).

کلیدواژه‌ها [English]

• Analytical hierarchy process (A.H.P)
• Natural disasters
• Vulnerability
• Urban crisis management
• Esfahan hospitals