نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، داشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشگاه تبریز

3 گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز

2-2

چکیده

چکیده
شهر مرند از لحاظ وضعیت لرزه­خیزی در پهنه­های با خطر بسیار زیاد قرارگرفته است، ازاین­رو مساله اسکان موقت و بهینه­سازی اسکان جمعیت در هنگام بروز بحران زلزله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مدلسازی مکانی مراکز پیشنهادی اسکان موقت به منظور مدیریت بحران زلزله در شهرستان مرند تدوین گردیده است. با مطالعه مبانی نظری تحقیق و استفاده از نظرات کارشناسان هشت معیار موثر در پهنه­بندی مراکز اسکان موقت استخراج گردیده و در قالب دو مدل؛ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) و سیستم استنتاج فازی (FIS)، مراکز با شرایط مناسب به منظور اسکان موقت در مدیریت بحران زلزله مشخص گردیدند. با مقایسه نتایج به‌دست‌آمده از دو مدل بر اساس نظر کارشناسان و امکان­سنجی استفاده بهینه و عملی از پهنه­های پیشنهادی، از میان پهنه­های با شرایط بسیار مناسب در سیستم استنتاج فازی، 232723 مترمربع و در مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی 44995 مترمربع مورد تایید کارشناسان و دارای شرایط تعریف‌شده می­باشند؛ که نشان از دقت و صحت بیش­تر نتایج حاصل از سیستم استنتاج فازی نسبت به فرآیند تحلیل سلسله مراتبی می­باشد. استفاده از نتایج حاصل از این تحقیق توسط مدیران و برنامه­ریزان شهری نقش مؤثری در مدیریت بحران زلزله خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modeling of temporary settlement areas in earthquake crisis management by fuzzy based decision making (Case study of Marand city)

نویسندگان [English]

  • Hamid Ebrahimy 1
  • ali akbar rasoli 2
  • Davod Mokhtari 3

1 Department of Remote Sensing and GIS, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

2 university of tabriz

3 Department of Geography, University of Tabriz

چکیده [English]

Abstract
Marand city is located in very dangerous zone in terms of seismicity status, Therefore the problem of temporary settlement and optimization of the population settlements in the occurrence of earthquake is very important. This study has been implemented with the aim of identifying and spatial modeling of temporary settlement area in order to manage the earthquake crisis. Eight effective criteria in modeling temporary settlement has been extracted by studying research theoretical foundations and using the opinions of experts, then by using two models; Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP) and Fuzzy Inference System (FIS), the area with proper conditions for temporary settlement in earthquake disaster management was determined. By comparing the results from the two models Based on expert’s opinions and Feasibility, optimization and practical of the Suggested zones among the zones with very good condition in Fuzzy Inference system, 232723 square meters And in the Fuzzy Analytical Hierarchy Process Model 44995 square meters, are Confirmed by experts and have most proper condition. The results indicates more accuracy in results of fuzzy inference system In comparison with fuzzy analytic hierarchy process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Temporary settlement area
  • Marand city
  • Fuzzy Analytic Hierarchy Process
  • fuzzy inference system
منابع
ـ اصغری­زمانی، اکبر (1393)، «بررسی کیفیت دسترسی به فضاهای باز شهری به‌هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه طبیعی (مطالعه موردی شهر تبریز)»، نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی، شماره 48، صص 1-16.
ـ انصاری، حمیدرضا (1382)، «اسکان موقت رویکرد­ها و سیستم­ها»، تهران، فصلنامه شهرسازی و معماری آبادی، سال پنجم و ششم، شماره 40، صص 38-46.
ـ حبیبی، کیومرث؛ پوراحمد، احمد؛ مشکینی، ابوالفضل؛ عسگری، علی؛ نظری­عدلی، سعید (1387)، «تعیین عوامل سازه ای موثر در آسیب پذیری بافت کهن شهری زنجان با استفاده از GIS و Fuzzy Logic»، نشریه هنرهای زیبا، شماره 33، صص 27-36.
ـ داداش پور، هاشم؛ خدابخش، حمید­رضا (1392)، «مکانیابی سایت های اسکان موقت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) - مطالعه موردی منطقه 16 تهران»، نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی، شماره 46، صص 67-90.
ـ رنج دوست یامچی، محمد؛ امینی بیرامی، فریده؛ اصغری کلجاهی، ابراهیم (1392)، «بررسی خطر زلزله در شهرستان مرند»، اولین همایش ملی مجازی علوم زمین، ارومیه.
ـ فلاحی، علیرضا (1386)، «معماری سکونتگاه­های موقت پس از سوانح»، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
ـ قدیری، محمود­علی (1381)، «کاربرد روش­های برنامه­ریزی شهری (کاربری زمین) در کاهش آسیب پذیری مناطق شهری در برابر زلزله: مطالعه موردی منطقه 17 تهران»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
ـ کیا، مصطفی (1391)، «محاسبات نرم در متلب»، تهران، انتشارات کیان رایانه سبز.
ـ گیوه­چی، سعید و محمد­امین عطار (1391)، «کاربرد مدل­های تصمیم­گیری چندمعیاره در مکان­یابی اسکان موقت پس از زلزله - مطالعه موردی: منطقه 6 شیراز»، دو فصلنامه مدیریت بحران، شماره 2، صص 35-43.
ـ مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران (1376)، پهنه­بندی خطر نسبی زمین­لرزه در ایران، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی.
-Abulnour, A.H. (2014). “The post-disaster temporary dwelling: Fundamentals of provision, design and construction”. HBRC Journal, 10(1), PP 10-24.
-Chang, D.Y. (1996). “Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP”, European Journal of Operational Research, 95(3), PP 649-655.
-Comfort, L.K. (2007). “Crisis management in hindsight: Cognition, communication, coordination, and control”, Public Administration Review, 67(s1), PP 189-197.
-García-Magariño, I., & Gutiérrez, C. (2013). “Agent-oriented modeling and development of a system for crisis management”, Expert Systems with Applications, 40(16), PP 6580-6592.
-Kar, B., & Hodgson, M. E. (2008). “A GIS‐based model to determine site suitability of emergency evacuation shelters”, Transactions in GIS, 12(2), PP 227-248.
-Donevska, K.R., Gorsevski, P.V., Jovanovski, M., & Peševski, I. (2012). “Regional non-hazardous landfill site selection by integrating fuzzy logic, AHP and geographic information systems”, Environmental Earth Sciences, 67(1), PP 121-131.
-Larimian, T., Zarabadi, Z.S.S., & Sadeghi, A. (2013). “Developing a fuzzy AHP model to evaluate environmental sustainability from the perspective of Secured by Design scheme—A case study”, Sustainable Cities and Society, 7, PP 25-36.
-Lin, F., Ying, H., MacArthur, R.D., Cohn, J.A., Barth-Jones, D., & Crane, L.R. (2007). “Decision making in fuzzy discrete event systems”, Information Sciences, 177(18), PP 3749-3763.
-Malerba, D., Esposito, F., Lanza, A., Lisi, F. A., & Appice, A. (2003). “Empowering a GIS with inductive learning capabilities: the case of INGENS”, Computers, Environment and Urban Systems, 27(3), PP 265-281.
-Nigg, J. M., Barnshaw, J., & Torres, M.R. (2006). “Hurricane Katrina and the flooding of New Orleans: Emergent issues in sheltering and temporary housing”, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 604(1), PP 113-128.
-Xu, F., Chen, X., Ren, A., & Lu, X. (2008). “Earthquake disaster simulation for an urban area, with GIS, CAD, FEA, and VR integration”, Tsinghua Science & Technology, 13, PP 311-316.
-Zhao, S. (2010). “GisFFE—an integrated software system for the dynamic simulation of fires following an earthquake based on GIS”, Fire Safety Journal, 45(2), PP 83-97.