نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه اصفهان

2 دانش اموخته پیام نور بروجن

2-8

چکیده

بررسی میزان آسایش اقلیمی و روزهای مناسب برای گردش در مناطق شهری، یکی از جنبه­های برنامه­ریزی موفق برای رشد صنعت گردشگری شهری می­باشد. استان پهناور خوزستان با برخورداری از توان­های بسیار بالای گردشگری و تنوع اقلیمی، می­تواند به­عنوان یکی از قطب­های گردشگری کشور معرفی شود. در این پژوهش به­ بررسی تعداد روزهای توام با آسایش اقلیمی در استان خوزستان، با به­کارگیری مدل دمای معادل فیزیولوژیک پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا از داده­های روزانه هواشناسی هشت ایستگاه هـمدید طی یک دوره ده ساله (2000-2009) میانگین گرفته شده است. چهار عنصر هواشناسی مورد نیاز برای این کار دمای هوای خشک، رطوبت نسبی، میزان ابرناکی و سرعت باد می­باشد. شهرهای مورد پژوهش، شامل؛ آبادان، اهواز، بهبهان، دزفول، ایذه، مسجدسلیمان، رامهرمز  و شوشتر می­باشد که با قرار دادن میانگین داده­های شهرهای مذکور در نرم­افزار ریمن روزهای مناسب برای گردش مشخص شده­اند. طبق خروجی مدل (با در نظر گرفتن دوره­های دارای تنش اندک سرمایی و گرمایی) شهر ایذه  با 168 روز بیش­ترین تعداد روزهای توام با آسایش را در بین شهرها دارد. بعد از آن مسجدسلیمان با 139 روز، اهواز با 130 روز، شوشتر و آبادان با 128 روز، بهبهان با 124 روز، رامهرمز با 119 و دزفول با 116 به ترتیب در رده­های بعد قرار  می­گیرند. هم­چنین نتایج نشان داده که در کل استان به­طور متوسط از اوایل آذر تا اوایل فروردین آب و هوا برای گردش مناسب می­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Determine the Suitable Time for Urban Tourism in Khuzestan Province

نویسندگان [English]

  • M. Taghvaei 1
  • fatemeh jalalian 2

1 Professor of Geography and Urban Planning, University of Esfahan

چکیده [English]

Evaluation of climate comfort and the suitable days for recreational walking in urban areas is a significant aspect of successful planning aimed at promoting the urban tourism industry. Khuzestan is a vast province in Iran with very high tourism potentials as well as climatic variety, and can be regarded as a tourism pole in Iran. This study aims to use the Equivalent Physiological Model for determining the number of climate comfort days in Khuzestan Province. To this end, the mean values of the daily data provided by eight synoptic meteorological stations during a ten year period (2000-2009) were used. Four meteorological factors were considered: dry air temperature, relative humidity, cloudiness, and wind velocity. The following cities were studied: Abadan, Ahvaz, Behbahan, Dezful, Iezeh, Masjed-e Soleiman, Ramhormoz, and Shustar. Upon feeding the mean data obtained for these cities to Rayman, the number of climatically suitable days for recreational walking in each city were determined. Upon taking into account the periods with negligible high- and low-temperature stresses, the output obtained from the computer model indicated that Iezeh with 168 climate comfort days was the most suitable city for accomodating tourists; followed by  Masjed Soleiman (139 days), Ahvaz (130 days), Shushtar and Abadan (128 days), Behbahan (124 days), Ramhormoz (119 days), and Dezful (116 days).  The results also showed that between late November and late March, Khuzestan Province would generally provide climatically favorable conditions for the visiting tourists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • urban tourism
  • Climate
  • thermal comfort
  • physiological equivalent temperature indicator
  • Khuzestan
ـ اسماعیلی، رضا؛ صابرحقیقت، اکرم و شراره ملبوسی (1389)، «ارزیابی شرایط اقلیم آسایشی بندرچابهار جهت توسعه گردشگری»، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین­المللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان.
ـ امیری، مریم (1388)، «طراحی نرم­افزار GISگردشگری خوزستان»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران، اهواز.
ـ تولایی، سیمین (1386)، «مروری بر صنعت گردشگری»، تربیت معلم، تهران.
ـ خالدی، شهریار (1374)، «آب و هواشناسی کاربردی کاربرد آب وهوا در برنامه­ریزی ناحیه­ای»، انتشارات قومس، تهران.
-ذوالفقاری، حسن (1386)، «تعیین تقویم زمانی مناسب برای گردش در تبریز با استفاده از  شاخص­های دمای معادل فیزیولوژی PET و متوسط نظرسنجی پیش­بینی شده PMV»، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 62، صص 141-129.
ـ ذوالفقاری، حسن (1389)، «آب و هواشناسی توریسم»، انتشارات سمت، تهران.
ـ سازمان برنامه و بودجه (1375)، «مطالعات اقتصادی- اجتماعی ویژه برنامه سوم (منابع طبیعی)».
ـ سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان (1387)، «طرح جامع گردشگری استان خوزستان بخش اول شناخت و بررسی وضع موجود»، مشاور: معاونت پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز.
ـ سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان (1387)، «طرح جامع گردشگری استان خوزستان بخش دوم تجزیه و تحلیل و ارزیابی منابع»، مشاور: معاونت پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز.
ـ سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان (1387)، «طرح جامع گردشگری استان خوزستان بخش سوم تهیه طرح ساختاری راهبردی»، مشاور: معاونت پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز.
ـ صداقتی، عاطفه و مهسا فغفوریان (1390)، «برنامه­ریزی راهبردی توسعه صنعت گردشگری راهی برای توسعه اقتصادی شهرها، نمونه موردی شهر نیشابور».
ـ علائی طالقانی، محمود (1384)، «ژئومورفولوژی ایران»، انتشارات قومس، تهران.
ـ علیزاده، امین؛ کمالی، غلامعلی؛ موسوی، فرهاد و محمد موسوی­بایگی (1384)، «هوا و اقلیم­شناسی»، دانشگاه فردوسی مشهد.
ـ فرجی­راد، عبدالرضا و ژاله سیدنصیری (1389)، «رویکردهای تحلیلی در توسعه پایدار گردشگری شهری، فصلنامه جغرافیای سرزمین، سال هفتم شماره 25، صص 29-40.
-کسمایی، مرتضی (1378)، «اقلیم و معماری»، انتشارات بازتاب.
ـ گواهی، سعید؛ شجاعی­زاده، کبری و ایوب کریمی­جشنی (1394)، «تحلیل شاحص اقلیم گردشگری دمای معادل فیزیولوژی (pet) در شهر اهواز بازه زمانی 1980-2010، فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، دوره 4، شماره 15، صص 127-142.
ـ گندمکار، امیر و سعیده مرادمند (1392)، «بررسی روند تغییرات اقلیم آسایش گردشگری استان چهارمحال بختیاری با استفاده از شاخص pmv»، فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، دوره 2، شماره 8، صص 1-14.
ـ موحد، علی (1386)، «گردشگری شهری»، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
ـ وزارت ارشاد اسلامی (1380)، «جهانگردی و توسعه»، مرکز تحقیقات و مطالعات سیاحتی.
- Agnew, Maureen, D. and Palutik of, Jean, P. (2001), “Climate impacts on the demand for tourism, Proceedings of the 1st international workshop on climate, tourism and re creation international society of  biometeorology”, commission on climate, tourism and recreation, PP. 41-50.
-Hoppe, Peter (1999), “The physiological Equivalent Temperature- a Universal index for The Biometeorogical Assessment of the Termal”, Environment, Int. J. Biometeorology, No. 43, PP. 71-75.
-Matzarakis, Anderias, (2001), “Aassessing climate for tourism purposes existing methods and tools for the thermal compelex”, Proceedings of the first international workshop on climate, tourism and recreation”, Ed A. matzarakis and C.R. de freitas, international society of biometeorology, commission on climate tourism and recreation. december, WP 08, PP. 101-112.
-Matzarakis, Anderias (2001), “Climate and bioclimate information for tourism in Greece, proceedings of the 1st” international workshop on climate, tourism and recreation international society of  biometeorology, commission on climate, tourism and recreation, PP. 171-183.
-Matzarakis, Anderias and Moya, Barbaro (2002), “Concept for a simple climate tourism index including precipitation”.
-Matzarakis, Anderias (2007), “Climate, thermal comfort and tourism”, Meteorological Institute, University of Freiburg, D-79085 Freiburg, Germany, PP.140-154.
-Scott, Daniel, Mc Boyle, Geoff and Schwartzentruber, Michael (2004), “Climate change and the distribution of climate resources for tourism in north America”, Climate Research, PP. 105-117.