نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

• علی عالیخواه

مدیرعامل در شرکت مهندسین مشاور رویان نقش آفرین

چکیده

تأثیرپذیری کالبدی و عملکردی سکونتگاه‌ها از محیط طبیعی امری مسلم و انکارناپذیر است. در این ارتباط عوامل عدیده­ای نقش ایفا می­کنند و متأثر از آن مکانیابی، ایجاد، گسترش فیزیکی، جمعیت پذیری و ... در سکونتگاه­های انسانی به­نحو متفاوتی شکل می­یابد. این پژوهش با هدف بررسی تحلیل الگوی فضایی نظام سکونتگاهی استان گیلان، تحت تأثیر عوامل طبیعی شکل گرفته است. در این مسیر سوال اصلی پیش­روی تحقیق، میزان تأثیر عوامل طبیعی بر الگوی فضایی نظام سکونتگاهی استان است. نظام سکونتگاهی استان گیلان بر اساس سرشماری اخیر شامل 2990 نقطه می­باشد که به­صورت تمام­شماری مورد توجه است. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی است که در آن مطالعات اسنادی و روش­های تحلیل آمار فضایی در نظام اطلاعات جغرافیایی با روش تحلیل همبستگی خودکار فضایی مبتنی بر شاخص مورن I مورد توجه است. نتایج حاکی از آن  است که هرچند نظام سکونتگاهی استان گیلان از منظر جمعیت متمرکز نیست اما از نظر تمامی متغیرهای مورد بررسی (ارتفاع، شیب، جهت شیب، بارش، دما، تبخیر و تعرق، فاصله از آب­های سطحی و پوشش گیاهی طبیعی) تمرکز بالایی در توزیع نقاط سکونتگاهی در سطح استان مشاهده شده و همبستگی فضایی تمامی متغیرها با الگوی توزیع فضایی شکل گرفته، از نظر آماری معنادار است.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل فضایی
• نظام سکونتگاهی
• عوامل طبیعی
• همبستگی خودکار فضایی
• گیلان

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Spatial Pattern Analysis on the Gilan Province’s Settlement System in Relation with Environmental Factors

نویسنده [English]

• Ali Alikhah

چکیده [English]

Settlements physical and functional affecting from the natural environment is obvious and undeniable. In this regard numerous factors play a role and by that location, building, physical development, population absorption and … in human settlements formed differently. This study aimed to analyze the spatial pattern of settlement in Gilan Province, has been formed under the influence of natural factors. In this way the main questions facing the study, is the effect of natural factors on the spatial pattern of settlement in the province. Gilan settlement system based on the last census has 2990 points, that all of them were considered in this research. The research method is descriptive- analytic and in it the documentary and spatial statistical analysis in geographic information system with the spatial autocorrelation analysis based on Moran's I index were used. The results indicate that although the settlements of Gilan province in terms of population is not concentrated but from all variables point of view (height, slope, slope aspect, precipitation, temperature, evapotranspiration, distance from surface water and natural vegetation) high clustering were observed in the distribution of the settlements in the province and spatial correlation of all the variables with the spatial distribution pattern were statistically significant

کلیدواژه‌ها [English]

• Spatial Analysis
• Settlement System
• Natural Factors
• spatial autocorrelation
• Gilan