نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• صفر قائدرحمتی ¹
• بابک عظیمی نیا ²

¹ عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

² کارشنای ارشد دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

وضعیت تراکم در کلان‌شهرهای کشور ازجمله تهران، با افزایش شدید جمعیت و بدون توجه به آثار اجتماعی، اقتصادی، روانی، فضایی-کالبدی و زیست‌محیطی مشکلات و مسائلی را به وجود آورده که توجه مدیران و برنامه­ریزان شهری را به­خود جلب نموده است. پژوهش حاضر به­دنبال دست‌یابی به یک چارچوب مناسب از تراکم (تراکم جمعیتی، تراکم ارتفاعی و تراکم کاربری) در سطح نواحی نه‌گانه در منطقه چهار شهر تهران می­باشد و در ادامه تأثیر تراکم بر افزایش آسیب‌پذیری ناشی از زلزله را ارزیابی می­کند. ماهیت پژوهش کاربردی و روش بررسی پژوهش با استفاده از مدل‌های فازی، همبستگی و رگرسیون خطی چندمتغیره می‌باشد. روش جمع‌آوری داده­ها در این پژوهش به صورت اسنادی و پیمایشی است. بر همین اساس با استفاده از روش مجموع ساده وزنی فازی (FSAW) مشخص گردید که ناحیه 6 (رتبه تراکمی: 46/1) و ناحیه 5 (رتبه تراکمی: 48/2)؛ به ترتیب بالاترین میانگین رتبه تراکم را به­خود اختصاص داده‌اند؛ و به­عبارتی عمده تراکم‌های جمعیتی، کاربری و ارتفاعی منطقه چهار شهرداری تهران، در این نواحی بوده­اند. هم­چنین با استفاده از همبستگی و نیز رگرسیون خطی چندمتغیره ارتباط آسیب‌پذیری با انواع تراکم مورد بررسی قرار گرفت و مشخص‌ شد که ضرایب همبستگی چندگانه این سه متغیر مستقل با متغیر وابسته (یعنی آسیب‌پذیری مساکن)، برابر با 754/0 است؛ و نیز ضریب رگرسیون تراکم‌های سه‌گانه بیانگر این بوده است که ضریب رگرسیون تراکم جمعیتی برابر با 738/0، ضریب رگرسیون تراکم ساختمانی برابر با 308/0 ضریب رگرسیون تراکم کاربری برابر با 165/0 بوده است که در حقیقت بیش­ترین ضریب متعلق به تراکم جمعیتی در سطح نواحی نه‌گانه منطقه چهار شهر تهران است.

کلیدواژه‌ها

• تراکم جمعیتی
• کاربری
• تراکم ارتفاعی
• آسیب‌پذیری مساکن

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Effects of Density on Urban Housing Vulnerability against Earthquake (Case Study: Tehran Municipal District 4)

نویسندگان [English]

• safar ghaedrahmati ¹
• Babak Azimi Neya ²

¹ tarbiat modares university

چکیده [English]

Density with increased population and disregarding social, economic, spatial-physical and environmental effects caused some problems that attracted the attention of urban planners and managements in metropolises such as Tehran. This problem is attention by urban planner and urban management. The proper framework of density (population density, high density, and land use density) at nine areas of 4 district of Tehran municipality seeks in this paper. And effect of density on earthquake vulnerability is study. This is an applied research; and research scrutiny methods are correlation, multivariate regression and fuzzy models. Data collected by documentary and survey methods. Research objectives include identifying density status (population, high, and land use) and discovering the relation between density level (population, high, and land use) and earthquake vulnerability and finally analyzing the effects of increased density (population, high, and land use) on earthquake vulnerability at municipality of Tehran (4 District). Research results show that it is necessary to consider three types of population, land use, and high densities in studying urban density. Moreover, fuzzy approach in urban density data normalization is one of the best approaches in urban vulnarability. In this regard, using fuzzy simple additive weighted method (FSAW) revealed that 7zone (density rank: 6.43), 8zone (density rank: 7.46), and 9zone (density rank: 8) at 4 district of Tehran obtained the lowest density rank; whereas, the highest mean density rank attributed to 6zone (density rank: 1.46) and 5zone (density rank: 2.48), respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Population Density
• Land use
• Building Density
• Housing Vulnerability