نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

هیئت علمی دانشگاه تبریز

چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی و سنجش ظرفیت برد اجتماعی گردشگری در منطقه ی کلیبر است. روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی و شیوه ی جمع آوری داده ها و اطلاعات، اسنادی و پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. جامعه‌ی آماری پژوهش حاضر، خانوارهای ساکن شهر کلیبر در سال 1394 و تعداد  نمونه ی آماری 151 خانوار (جامعه‌ی میزبان و مهمان) بوده که بر اساس فرمول کوکران برآورد شده است. همچنین، در این تحقیق از روش نمونه برداری تصادفی ساده استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از آمارهای توصیفی و تحلیلی موجود در محیط نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است.
نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که نگرش جامعه ی میزبان، میزان رضایت گردشگران و میزبانان، تراکم جمعیت به طور مستقیم بر ظرفیت برد اجتماعی گردشگری مؤثر است. میزان ورود گردشگران بر رفتار جامعه ی میزبان به طور مستقیمی تأثیرگذار است. متغیرهای فردی و اجتماعی نیز بر تغییر ارزش های جامعه به طور مستقیمی تأثیر می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Assessment of the Social Carrying Capacity of Tourism in Kalibar

نویسنده [English]

  • Abolfazl Ganbari

چکیده [English]

     "Today, one of the most important destinations that are considered in tourism is the towns and villages which are a form of development of tourism in the various dimensions of nature tourism, cultural tourism and special tourism in these areas, and these destinations, unlike other natural tourism destinations Of the human population and this fact doubles the importance of the capacity of the tourism board (Hall et al., 1998: 327).”Therefore, it should be noted that in these areas, if tourism does not move in line with sustainable development goals and programs, a form of tourism development will occur in these areas, which will lead to destruction of the natural and human environments of these cities and decrease the capacity of the ward these points (Garrigo et al., 2004: 21). Nowadays, due to the complexity of the nature of cities and the vast economic, social and political networks that govern it, urban tourism faces major challenges (Haiydari Chianeh, 2008). Hence, the carrying capacity of the board for the whole environment, whether natural or abnormal, is to a certain degree of loading or level of use. Passing through this level and threshold will lead to destruction and damage in different scales and will reduce the level of satisfaction of the visitors (Makhdoum, 1998; Makhdoum, 1373, Hovinen, 1982; Chamberlain, 1997; Clark, 1997; Buckley, 1999).
     The nature of the region and the quality of the environment play a very important role in promoting the tourism product, and most tourism destinations have realized that competition in sustainable tourism is unimportant (Garrigo, 2004). Butler In 1993 defined sustainable tourism as a type of tourism that could continue in an environment indefinitely which can continue in an environment of unlimited duration and do not harm the environment in a humane and natural way and to the extent that it does not harm the development of other activities and social processes. The determine the carrying capacity for all recreational resources (both human and natural) not only upholding their potential, especially in natural areas, but also an important factor in providing a recreational experience for visitors is acceptable. "The determination of the capacity of the battle requires the analysis of each area and activity intended to identify and determine the levels of use that are available to the host society and recreational areas and visitors to a relatively good and enforceable level. Generally, the capacity of the board is determined by a variety of recreational activities, ecological characteristics and socio-economic impacts (Nohorli and Rezaei, 2002: 103). The estimated carrying capacity dynamic process and using feedback to deliver integrated strain in the ecosystem works (Worboys et al., 2005). With an overview of the study area, the Kalibar seen, given the growing trend towards receive tourists, acceptance and tourists, regardless of the carrying capacity of the area and the minimum measures to control tourists to the area thought not. If the necessary measures are not taken into account, considering the different socioeconomic and ecological conditions of the area and the determination of the resources available for optimal utilization, one should expect the destruction of this area as soon as possible.

- افراخته، حسن و بهرامعلی خدایی (1390)، «ساماندهی گردشگری در تفرجگاه های پیرا شهری هماهنگ با ظرفیت محیطی»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد 17، شماره ی 20 (بهار).
- حسن‌پور، محمود، احمدی، زینب و حسن الیاسی (1389)، «تعیین ظرفیت پذیرش گردشگری در مناطق کویری و بیابانی ایران نمونه ی موردی شهداد، مرنجاب- بندریگ و مصر- فرحزاد»، فصلنامه‌ی مطالعات گردشگری، سال ششم، شماره‌ی 14 (پاییز و زمستان).
- رهنمایی، محمدتقی، فرهودی، رحمت‌الله، دیتمان، آندریاس و مصطفی قدسی (1387)، «بررسی ظرفیت تحمل حوزه مقصد گردشگری با تأکید بر جامعه‌ی میزبان (نمونه ی موردی مطالعه شهر کلاردشت)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره ی 66 (زمستان).
- سیف‌الدینی، فرانک و محمود شورجه  (1390)، «مدل‌سازی ظرفیت کشش و مدیریت آثار تاریخی در نواحی گردشگری مطالعه‌ی موردی: معبد آناهیتای شهر کنگاور»،  فصلنامه‌ی مطالعات گردشگری، سال هفتم، شماره‌ی 15 (بهار و تابستان).
- سیف‌الدینی، فرانک، شعبانی‌فرد، محمد، حسینی،‌ علی و مصطفی رشیدی (1389)، «سنجش ظرفیت گردشگری شهری بر اساس الگوی رفتاری گردشگران و جامعه‌ی میزبان، نمونه‌ی موردی: شهر اصفهان»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره‌ی 71 (بهار).
- شایسته، کامران، مخدوم، مجید، یاوری، احمدرضا، شریفی، مرتضی و حمیدرضا جعفری (1390)، «برنامه‌ی مدیریت بهینه‌ی تفرجی، ابزاری جهت کاربرد مفهوم ظرفیت در مدیریت پایدار مناطق تفرجی»، پژوهش‌های محیط زیست، سال 2، شماره‌ی 3 (بهار و تابستان).
- شعبانی فرد،‌ محمد، پوراحمد، احمد، حسینی، علی و مصطفی رشیدی (1388)، «بررسی سنجش ظرفیت گردشگری شهری و مدل سازی شهرهای گردشگری پایدار از بعد کالبدی، نمونه‌ی موردی منطقه ی 11 تهران»، نشریه‌ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی،‌ جلد 11، شماره‌ی 14 (پاییز).
- صنایع گلدوز، ساناز و مجید مخدوم (1388)، «برآورد ظرفیت برد اجتماعی- روانی گردشگری در مکان‌های مقدس و پر انرژی (مطالعه ی موردی: تخت سلیمان ایران)»، مجله‌ی محیط‌شناسی، سال35، شماره‌ی 51 (پاییز).
- طالشی، مصطفی، خداپناه، کیومرث و محسن آقایاری هیر (1397)، «ارزیابی و تحلیل توسعه ی پایدار روستاهای پیرامونی کانون های گردشگری در ناحیه ی اردبیل»، دوره ی 22، شماره ی 64 (تابستان).
- عباس‌زاده ی تهرانی، نادیا (1387)، «تلفیق مفاهیم ظرفیت برد در فرایند برنامه‌ریزی و مدیریت شهری (مطالعه ی موردی: تدوین شاخص‌های فضایی تولید زباله در کلانشهر تهران»،   فصلنامه ی علوم محیطی، سال ششم، شماره ی‌دوم (زمستان).
- فراهانی، بنفشه، بهاری، جعفر، بهاری، شهلا و مرجان بذله (1397)، «بررسی عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران به مقاصد گردشگری (مطالعه ی موردی: گردشگران خارجی سفر کرده به شهر تبریز»، دوره ی 22، شماره ی 64 (تابستان).
 - قادری، زاهد (1383)، «اصول برنامه‌ریزی توسعه‌ی پایدار گردشگری روستایی»، تهران: سازمان شهرداری‌های و دهیاری‌های کشور.
- قنبری، ابوالفضل، عباس زاده، محمد و سمیرا هاشمی امین (1396)، « بررسی عوامل مؤثر بر رفتار آتی گردشگران شهری در مناطق 2 و 8 کلانشهر تبریز»، جغرافیا و برنامه ریزی، سال بیست و یک، شماره 62 (تابستان).
- نهرلی، داوود و سحر رضایی (1381)، «بررسی و معرفی ظرفیت برد تفرجگاهی»، مجله‌ی محیط‌شناسی، سال 28، شماره ی 29.
- Ajala AO. (2007), “Tourism Development as a Strategy in Regional Planning”, African Research Review, 1 (3), 77-92.
- Besculides, A., Lee, M., & McCormick P. (2002); “Residents Perceptions of the Cultural Benefits of Tourism”, Annals of Tourism Research, 29 (2), 303-319.
- Brunt, P., & Courtney, P. (1999), Host Perceptions of Sociocultural Impacts. Annals of Tourism Research, 26 (3), 493-515.
- Buckly, p & R. Bukly (1999), “An Ecological Perspective on Carrying Capacity”, Annals of Tourism Research, Vol. 26, No. 3.
- Chamberlain, K. (1997), “Carrying Capacity” in UNEP Industry and Environment”, No. 8 (January - June), Paris: UNEP IE.
- Clark, J (1997), “Coastal Zone Management Handbook”, Boca Raton: Lewis Publishers.
- Clifford, G (1995), “What Tourism Managers Need to Know? Paper Based on a Practical Guide to the Development and Use of Sustainable Tourism”, In Proceeding of the World Conference on Sustainable Tourism, Lanzarote, Book 4.
- Dogan, H. (1989), “Forms of Adjustment: Sociocultural Impacts of Tourism”, Annals of Tourism Research, 16 (2), 216-236.
- Easterling, D. (2004), “The Residents Perspective in Tourism Research: A Review and Synthesis”, Journal of Travel and Tourism Marketing, 17 (4), 45-62.
- Getz, D. (1994), “Residents Attitudes Towards Tourism”, Tourism Management, 15(4), 247-258.
- Graci, S., & Dodds, R. (2010), “Sustainable Tourism in Island Destinations”, Washington D.C.
- Gunn, Clare A (2002), “Tourism Planning”, Routledge.
- Hall M.C., Lew A. A. (eds.) (1998), “Sustainable Tourism: A Geographical Perspective”. Prentice Hall; 1 edition (July 10, 1998)
- Haralambopoulos, N., & Pizam, A. (1996); “Perceived Impacts of Tourism: The Case of Samos”, Annals of Tourism Research, 23 (3), 503-526.
- Honey M, Gilpin R. (2009), “Promoting Tourism in Developing World: Promoting Peace and Reducing Poverty”, United States Institute of Peace, New York. Available from: www.usip.org.
- Hovinen, G. R (1982), “Visitor Cycles, Outlook for Tourism in Lancaster County”, Annals of Tourism Research, Vol. 9, No.2.
- Inskeep, E (1997), “Tourism Caring Capacity Study of Gad”, In National and Regional Tourism Planning, London: Routledge.
- Kask T, Raagmaa G (2010), “The Spirit of Place of West Estonian Resorts”. Norwegian, Journal of Geography 64 (3), 162-171.
- Lawson, S.R. (2003), “Proactive Monitoring and Adaptive Management of Social Carrying Capacity in Arches National Park: an Application of Computer Simulation Modeling”, Journal of Environmental Management. 68 (3): 305-13.
- Liu, J., & Var, T. (1986), “Residents Attitudes Toward Tourism Impacts in Hawaii”, Annals of Tourism Research, 13 (2), 193-214.
- Mason, P., & Cheyne, J. (2000), “Residents Attitudes to Proposed Tourism Development”, Annals of Tourism Research, 27 (2), 391-411.
- Oh, Kyshik (1998), “Visual Threshold Carrying Capacity (VTCC) in Urban Landscape Management: A Case Study of Seoul, Korea”, Landscape and Urban Planning, Vol. 39.
- Prato, Tong (2001), “Modeling Carrying Capacity for National Parks”, Ecological Economics, Vol. 39.
- Stankey, G. H & et al (1990), “The Limits of Acceptable Change (LAC) System for Wilderness Planning”, USDA Forest Service General Technical Report INT- 176.
- Sun, D & Wash (1998), “Review of Studies on Environmental Impacts of Recreation and Tourism in Australia”, Journal of Environmental Management, Vol. 53, Issue 4.
- Suropia E (2005), “Rethinking the Role of Transportation in Tourism”, Proceedings of the Eastern Asian Society for Transportation Studies, 5, 1767-1777.
- Toglhofer C, Eigner F, Prettenthaler F (2011), “Impacts of Snow Conditions on Tourism Demand in Austrian Ski Areas”. Climate Research, 46, 1-14.
- Tosun, C., & Jenkins, C. (1998), “The Evolution of Tourism Planning in Third-World Countries: A Critique”, International Journal Tourism Research, 4 (2), 101-114.
- Wagar, J.S (1964), “The Carrying Capacity of Wild Lands for Recreation”, Forest Science Monograph 7, Society of American Foresters, Washington, D.C.
- Worboys, G; Lockwood, M and De Lacy (2005), “Protected Area Management:  Principles and Practice (2nd ed)”, Melbourne: Oxford University Press.