نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• سمیه سلطانی گردفرامرزی ¹
• سهیلا زارع ²
• مهدی تازه ¹

¹ استادیار دانشگاه اردکان

² کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه اردکان

چکیده

 عامل فرسایندگی باران مهم ترین عامل تاثیرگذار بر فرسایش خاک است که جهت کمی نمودن آن شاخص های مختلفی توسعه داده شده است. انتخاب شاخص مناسب با توجه به شرایط اکولوژیکی منطقه ضروری است. هدف از انجام این تحقیق، انتخاب بهترین روش زمین آمار جهت تهیه نقشه فرسایندگی باران در استان فارس می باشد. بدین منظور شاخص فورنیه برای 42 ایستگاه در استان فارس و اطراف آن محاسبه گردید و با روش­های درون یابی IDW،GPI  وLPI ، مدل­های مختلف روش RBF، کریجینگ ساده و معمولی، بهترین روش میانیابی تعیین و نقشه پهنه بندی شاخص مذکور تهیه گردید. در نهایت، از بین روش های قطعی و زمین آماری، روش تابع پایه شعاعی (RBF) با مدل نواری ضخامت کم نسبت به سایر روش­های میان یابی، به عنوان بهترین روش برای پهنه بندی شاخص فرسایندگی استان فارس تعیین گردید. همچنین نتایج نشان داد که شهرستان نورآباد در شمال غرب استان با متوسط شاخص فورنیه 63/31 میلی‌متر و شهرستان ایزدخواست با 67/8 میلی‌متر به ترتیب بیشترین و کمترین میزان فرسایندگی باران را در بین شهرستان‌های استان دارند. روند موجود حاکی از آن است که مقدار شاخص فرسایندگی باران از شرق به غرب افزایش یافته بطوریکه 46 درصد از کل سطح استان دارای فرسایندگی کم و سه درصد از سطح استان دارای فرسایندگی خیلی زیاد بوده که به ترتیب بیشترین و کمترین سطح را به خود اختصاص داده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• فرسایش آبی
• شاخص
• فرسایندگی باران
• پهنه‌بندی

موضوعات

• آب و هواشناسی

عنوان مقاله [English]

Assessment spatial variability of rainfall erosivity factor (Case study: Fars Province)

نویسندگان [English]

• somyyeh Soltanei ¹
• Soheila Zareh ²
• Mahdei Taze ¹

چکیده [English]

Rainfall erosivity factor is the most important factor influencing soil erosion. Various indicators has been developed to quantify it. Selection the appropriate index due to ecological conditions is necessary. Therefore mapping rainfall erosivity and awareness its changes, plays an important role in soil conservation, erosion control and land management. The purpose of this study is the selection of the best geostatistic method for mapping the rainfall erosivity factor in Fars province. In first step Fournier factor was calculated for 42 stations in Fars province and its surrounding and was determined the best geostatistic method using IDW, GPI, LPI, RBF, Ordinary and Simple and was prepared zoning map for Fournier factor. The results showed that among the various geostatistic techniques, RBF method (Thine plate Spline) is the best method for mapping rainfall erosivity factor in Fars province. Also, Noorabad city in northwest of province with an average of 31.6 mm Fournier and Izadkhast city with 8.67 were determined as the highest and lowest of the erosivity index. Also, Fournier index has increased from the East to the West as 46% of the province has a low erosion and 3% of the province has been high erosion that have had the highest and lowest levels.

کلیدواژه‌ها [English]

• water erosion
• factor
• rainfall eosivity
• mapping