نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز -استاد آب و هواشناسی

2 دانشگاه تبریز

چکیده

در این تحقیق با بررسی 2448 روز طی ماه‌های می، ژوئن، ژولای، آگوست و سپتامبر 2015-2011 بصورت 4 دیده‌بانی در روز، در 241 روز تشکیل رودباد تراز پایین بر روی خلیج‌فارس شناسایی گردید. مطالعه این روزها حاکی از آنست که رودباد تراز پایین خلیج فارس در ماه می و بویژه از نیمه دوم این ماه، با گسترش کم‌فشار گنگ در جنوب آسیا و تشکیل زبانه‌ای از آن بر روی فلات ایران و تقابل آن با پرفشار آزور، بر روی خلیج فارس و مناطق اطراف آن شکل می‌گیرد. با تقویت و گسترش بیشتر کم‌فشار گنگ و بدنبال آن کم‌فشار شکل گرفته بر روی فلات ایران در ماه‌های ژوئن، ژولای و نیمه اول آگوست، رودباد تراز پایین خلیج فارس نیز به اوج شدت و گستردگی خود می‌رسد. از نیمه دوم آگوست و بویژه در ماه سپتامبر از قدرت و فراوانی این کم‌فشار بر روی فلات ایران کاسته می‌شود و فراوانی و شدت رودباد تراز پایین خلیج فارس نیز کاهش می‌یابد، بطوری‌که در نیمه دوم سپتامبر به ندرت می‌توان شاهد شکل‌گیری آن بود. بیشترین سرعت شبانه روزی این رودباد نیز در ساعت Z 18 (60%) و سپس در ساعت Z 00 (33%) رخ می‌دهد. همزمان با شکل‌گیری این رودباد، مراکزی از همگرایی رطوبت بر روی فلات ایران تشکیل می‌شود که رودباد تراز پایین خلیج فارس در شکل‌گیری آنها نقشی ندارد. بلکه نفوذ کم‌فشار گنگ به فلات ایران است که شرایط همگرایی و تشکیل هسته‌هایی از همگرایی رطوبت بر روی فلات ایران را ایجاد می‌کند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

On the Study of Synoptic-Dynamic Analysis of the Formation Trend of the Persian Gulf LLJ Patterns and its Role in the Region Moisture Flux

نویسندگان [English]

  • Behrooz Sari Sarraf 1
  • Shoaieb Abkharabat 2

1 University of Tabriz- climatology Prof.

2 Tabriz university

چکیده [English]

As a core of wind speed, Low Level Jet (LLJ) of the Persian Gulf is made on the Persian Gulf and its surrounding in the low levels of the atmosphere during the hot period of the year.  Known as north wind, this jet appears in the body of a more extensive current of wind with the northern, northwestern, southern, southeastern direction. North wind often blows from the mountainous regions of Turkey and Iran to the southern regions. Except for topographic reasons, the formation of this wind is influenced by hollow topography of low regions of Mesopotamia and Khouzestan appearing as a corridor. Reaching the Persian Gulf, this phenomenon is intensified as the water area of the Persian Gulf is besieged as a low hollow by Zagros Mountains and Arabic Peninsula aggravating the wind.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian LLJ
  • Gang Low
  • Azores High
  • Iran
-قویدل‌رحیمی، یوسف (1389)، نگاشت سیتوپتیک اقلیم با استفاده از نرم افزار GrADS، انتشارات سها دانش، تهران.
- کریمی، مصطفی (1386)، تحلیل منابع رطوبت بارش‌های ایران، رساله دوره دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، استاد راهنما منوچهر فرج‌زاده.
-  کریمی، مصطفی؛ منوچهر فرج‌زاده (1390)، شار رطوبت و الگوی فضایی- زمانی منابع تامین رطوبت بارش‌های ایران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 22، ص 127-109.
 - مسعودیان، سید ابوالفضل؛ عساکره، حسین؛ حلبیان، امیرحسین؛ محمدی، بختیار (1391) نمایش و پردازش داده‌های جوی، انتشارات دانشگاه اصفهان، اصفهان.
- Banta. R. M (2008), Stable-boundary-layer regimes from the perspective of the loe-level jet, Acta Geophysica. Vol. 56, pp 58-87.
- Bonner, W. D., 1968: Climatology of the low-level jet. Mon. Wea. Rev., 96, 833–850.
- Douglas M. W (1995), The Summertime Low-Level Jet over the Gulf of California, Weather Review. Vol 123. pp 2337-2347.
- Esteban P. Jones F.D. Martin-Vide J. Mases M., (2005), “Atmospheric circulation patterns related to heavy snowfall days in Andora, Pyrenees”, International Journal of Climatology, Vol  25, pp 319-329.
- Giannakopoulou E. M and Toumi R. 2012. The Persian Gulf summertime low-level jet over sloping terrain, Q. J. R. Meteorol. Soc. 138: pp 145–157.
- Govinda. P. R, Hatwar. H. R, Al-Sulaiti. M. H and Al-Mulla. A. H (2003), Sumer Shamals over the Arabian Gulf. Weather. vol. 58. pp 471-478.
- Helfand H. M and Schubert S. D (1994), Climatology of the Simulated Great Plains LLJ and its contribution to the Continental moisture budget of the U.S,  jurnal of Climate. Vol 8. pp 784-806.
- Jiang X., Lau N. C., Held I. M. and Ploshay J. J., (2006), Mechanisms of the Great Plains Low-Level Jet as Simulated in an AGCM, Atmosphric Science. Vol 64. pp 532-547.
- Liu M, Westphal  D. L, Holt T. R and Xu Q. (2000), Numerical Simulation of a Low-Level Jet over Complex Terrain in Southern Iran. Weather Review. Vol 128. pp 1309-1327.
- Marengo J. A and Soares W. R (2004), Climatology of the Low-Level Jet East of the Andes as Derived from the NCEP–NCAR Reanalyses: Characteristics and Temporal Variability, Journal of Climate. Vol 17. No 12. pp 2261-2280.
- Mitchel M. J, Arritt  R.W and  Labas K (1995), A Climatology of the warm season Great Plain LLJ usig wind profile observations, Weather and Forecasting. Vol 10. pp 576-591.
- Munoz E, Busalacchi A. J, Nigan S, Barradas A. R (2007), Winter and Summer Structure of the Caribbean Low-Level Jet, Journal of Climate. Vol 21. pp 1260-1276.
- Stensrud D. J. 1996. Importance of low-level jets to climate: A review. J. Climate. Vl  9. pp 1698–1711.
- Vera C, Baez J, Douglas M, Emmanuel C. B, Marengo J (2006), The south American LLJ experiment. American Meteorological Society. pp 63-77.
- Wexler, H. 1961, A boundary layer interpretation of the low-level jet. Tellus, Vol 13, pp 368- 378.
- Whiteman, C., X. Bian, and S. Zhong, 1997: Low-level jet climatology from enhanced rawinsonde observations at a site in the southern Great Plains. J. Appl. Meteor., 36, pp 1363–1375.