نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 دانشحو

چکیده

 





 





مطالعه و شناخت توانمندی­های نواحی جغرافیایی جهت ایجاد زمینه­های علمی لازم به منظور نیل به بهره­مندی بهتر از منابع موجود در راستای توسعه کشاورزیِ سودمند و پایدار ضروری است. ساختار کوهستانی منطقه فریدونشهر، اهمیت فضای جغرافیایی این ناحیه را از دیدگاه توسعه روستایی و کشاورزی دوچندان نموده است. بنابراین، رویکرد اصلی پژوهش حاضر، شناخت و معرفی توانمندی­ها و محدودیت­های مرتبط بر سطح زمین برای فعالیت کشاورزی در شهرستان می­باشد. این مطالعه می­تواند بخشی از طرح جامع تعیین قابلیت­های اراضی ناحیه برای توسعه پایدار کشاورزی در منطقه باشد. در این مطالعه، ارزیابی توان زمین و تهیه نقشه­های تعیین پتانسیل از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بر مبنای رویکرد تحلیلی تصمم گیری چند معیاره (MCDM) انجام پذیرفته است. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت وزن دهی به معیارها و در نهایت روش ترکیب خطی وزنی (WLC) نیز جهت تلفیق نقشه­ها در دستیابی به این نتیجه مورد استفاده قرار گرفته است. پارامترهای مورد استفاده در این مطالعه عبارتند از: توپوگرافی شامل مدل رقومی ارتفاع و شیب، ویژگی­های خاک شامل: عمق خاک، بافت خاک و سنگریزه خاک و همچنین کاربری و پوشش زمین. نتایج ارزیابی توانمندی کشاورزی شهرستان نشان می­دهد 25/6  درصد از منطقه در طبقه مناسب، 15/6 درصد  اراضی منطقه در طبقه نسبتاً مناسب، 88/12  درصد از اراضی منطقه در طبقه کمی مناسب و 88/6 درصد از زمین منطقه در طبقه تقریباً نامناسب قرار گرفته اند. این در حالی است که 84/67 درصد از منطقه در محدودیت کامل برای فعالیت کشاورزی قرار دارد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Natural potentials and Challenges of Land for Agricultural Activities in Fereydounshahr County

نویسندگان [English]

  • Hedayat Nouri 1
  • Ameneh Jovzi khamesluei 2

1 Lecture of university

چکیده [English]

     Study and recognition of the capabilities of geographic regions to create the systematic scientific fields to achieve better use of available resources for useful and sustainable agriculture development is necessity. The mountain structure of Fereydounshahr has been increase the important of geographical spaces of this field from the point of view of rural development and agriculture.  Therefore, the main approach in this research is identifying and introducing the capabilities and limitations associated with land level for agriculture activities in the study field. This research could be part of a comprehensive land capability plan for sustainable agriculture development in field. In this study, the evaluation of land potential and the preparation of potential determination maps through the Geographic information system GIS based on the multi-criteria decision-making analytical approach (MCDM) has been carried out. Hierarchical analytic process (AHP) to weigh the criteria, and finally, weighted linear combination (WLC) method has also been used to integrate maps in order to achieve this result. The parameters were used in this study are topography including a digital elevation model and slope, soil characteristics including soil depth, soil texture, and soil gravel, as well as land use and land coverage. The results of the evaluation of the agricultural ability of the county show that 6.25% of the area is suitable, 6.15% of the land is relatively suitable, 12.88% of the land area is slightly suitable and 6. 88 % of the area is almost unsuitable. This is while 67.84% of the area is in full constraint for agricultural activity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Environmental Capacity
  • Agriculture
  • land
  • multi-criteria evaluation
  • rural development
  • Fereydoun Shahr County
- اصغرپور، محمدجواد، (1393)، «تصمیم گیری چندمعیاره»، چاپ دوازدهم، تهران انتشارات دانشگاه تهران،.صص 400-1
- ایوبی، شمس اله و جلالیان، احمد، (1385)، «ارزابی اراضی (کاربری­های کشاورزی و منابع طبیعی)»، چاپ اول، اصفهان، انتشارت دانشگاه صنعتی اصفهان.398-1.
- اداره هواشناسی شهرستان فریدونشهر (1394)، ایستگاه سینوپتیک فریدونشهر، واحد آمار و اطلاعات . فریدونشهر.
- حجازی، سید اسدالله (1394)، «مکان یابی دفن زباله­های شهری با استفاده از تکنیک­های اطلاعات مکانی و تحلیل سلسله مراتبی: مطالعه موردی شهرستان مراغه»،                 نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال 19، شماره 54، زمستان 1394، صص 125-105.
-  محمد خورشیددوست، سبحانی، بهروز، آزرم، کامل، امینی، جمال (1392)، «ارزیابی توان محیطی استان آذربایجان غربی برای کشت کلزا بر اساس روش AHP و مدل TOPSIS»، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال 19، شماره 52، تابستان 1394، صص161-141.
- رامشت، محمدحسین، حاتمی فرد، رامین، موسوی، سیدحجت (1391)، «مکانیابی دفن پسماند جامد شهری با استفاده از مدل AHP و تکنیک GIS (مطالعه موردی: شهرستان کوهدشت)»، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال 17، شماره 44، تابستان 1392، صص138-119.
- سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان (1395).         
- سرداری، محمد رضا ، پولادی، رها (1387)، تلفیق GIS  و AHP با روش مارینونی، دوماهنامه شهرنگار، سال هشتم، شماره 48. صص 60-55
- علیجانی، بهلول و دوستان، رضا، (1385)، «تعیین نواحی مستعد کشت زرشک در استان خراسان جنوبی با استفاده از GIS»، مجله جغرافیا و توسعه ی ناحیه ای، شماره هشتم،صص 33-13.  
- کرمی، امید، حسینی نصر، سید محمد، جلیلوند، حمید ، میریعقوب زاده، میرحسن (1393)، «ارزیابی توان اکولوژیکی حوضه بابلرود برای کشاورزی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)»، فصلنامه علمی پژوهشی اکوسیستم­های طبیعی ایران، سال پنجم، شماره اول،صص 48-37.
- مرکز آمار ایران، (1395)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
- نوری، سید هدایت اله، نوروزی آورگانی، اصغر (1395)، مبانی برنامه ریزی محیطی برای توسعه پایدار روستایی، انتشارات دانشگاه اصفهان، چاپ اول، اصفهان. صص 275-1.
- Akıncı .H, Ozalp.A, Turgut.B, 2013, Agricultural land use suitability analysis using GIS and AHP technique, Computers and Electronics in Agriculture, 97, pp.71-82.
- Bandyopadhyay. S. Jaiswal. R. K, Hegde. V. S.and Ayaraman. V, 2009, Assessment of land suitability potentials for agriculture using a remote sensing and GIS based approach, International Journal of Remote Sensing. 30, (4), 879-895
- Burrough, P, A, 1990, Methods of Spatial Analysis in GIS, International Journal of Geographic Information Systems, 4, pp.221-223.
- Eastman, J, R, 1997, IDRISI for Windows user’s guide, Version 3.2, Clark labs for Cartographic technology and Geographic Analysis, Clarc University.
- Food & agriculture Organization, 1976, a frame work for land evaluation, International institute for land reclamation and improvement, published by arrangement with the food and agriculture organization of the United Nations. No.32.
- Dalal-Clayton, B. Dent, D. 1993, Surveys, Plans and People, A Review of Land Resource Information and its Use in Developing Countries, Environmental Planning Issues, No. 2  England. UK.
- Gallant, JC. And Wilson, DJ. 2000, Primary topographic attributes. In: D.J. Wilson and J.C. Gallant (Editors), Terrain Analysis: Principles and Applications. John Willey & Sons, INC, New York, pp. 51-85.
- Liu, Y., Lv, X., Qin, X., Gue, H., Yu., Y., Wang, J., and Mao, G. (2007), An integrated GIS-based analysis system for land-use management of lake areas in urban fringe, Landscape and Urban Planning, 82: PP:233-246.
- Malczewski, J., 2004, GIS-based land-use suitability analysis: a critical overview, Journal of Progress in Planning, 62: PP: 3-65.
- Mustafa, A.A., Singh, M., Sahoo, R.N., Ahmed, N., Khanna, M., Sarangi, A., Mishra, A.K., 2011, Land suitability analysis for different crops: a multi criteria decision making approach using remote sensing and GIS. Researcher 3 (12), 61–84.
- Sui, D. Z., 1999, a Fuzzy GIS Modeling Approach for Urban Land Evaluation, Computer, Environment, and Urban Systems. Vol. 16.pp.101-114.
- Zolekar. R. B. Bhagat. V.S, (2015, Multi-criteria land suitability analysis for agriculture in hilly zone: Remote sensing and GIS approach, Computers and Electronics in Agriculture 118, pp.300-320.