برنامه ریزی شهری
نجما اسمعیل پور؛ فرزانه دستا؛ سمانه ایرجی
دوره 19، شماره 52 ، تیر 1394، ، صفحه 1-24
چکیده
کتابخانه یک مرکز مهم اطلاعرسانی است و نقشی اساسی در ارتقای سطح سواد و آگاهی افراد جامعه ایفا میکند. اینکه کتابخانهای مورد استقبال و یا بیمهری مراجعان قرار میگیرد، متأثر از عوامل بیرونی یا درونی است. یکی از مهمرین جنبههای بیرونی موثر بر افزایش میزان مراجعه و استفاده از کتابخانههای عمومی، نحوه استقرار و توزیع جغرافیایی ...
بیشتر
کتابخانه یک مرکز مهم اطلاعرسانی است و نقشی اساسی در ارتقای سطح سواد و آگاهی افراد جامعه ایفا میکند. اینکه کتابخانهای مورد استقبال و یا بیمهری مراجعان قرار میگیرد، متأثر از عوامل بیرونی یا درونی است. یکی از مهمرین جنبههای بیرونی موثر بر افزایش میزان مراجعه و استفاده از کتابخانههای عمومی، نحوه استقرار و توزیع جغرافیایی آنها در بافت شهرهاست. مقاله حاضر به تحلیل توزیع فضایی کتابخانههای عمومی سطح شهر یزد، با استفاده از نرمفزارهای IS، Excel و Spss و در چارچوب روش تحقیق توصیفی- تحلیلی به سنجش درجه توزیع متعادل با استفاده از ضرایب آنتروپی و جینی و نیز تعیین الگوی پراکنش کتابخانههای عمومی با استفاده از ضرایب موران و گری و نحوه تمرکز آنها از ضریب G عمومی بر اساس تکنیکهای مربوط به خودهمبستگی فضایی پرداخته است. جهت تعیین نوع پراکندگی کتابخانههای عمومی از روش "تحلیل نزدیکترین همسایگی"و برای بررسی میزان برخورداری نواحی مختلف شهر یزد از این خدمت، از روش تاکسونومی عددی استفاده شده است. دادههای مورد نیاز نیز به روش کتابخانهای و با مراجعه به منابع و سازمانهای مربوطه گردآوری شد که دادهها شامل نقشه کتابخانهها و نواحی هشتگانه شهر یزد و اطلاعات مربوط به آنهاست. نتایج نشان داد: مقداری نابرابری و ناهماهنگی در توزیع کتابخانهها در سطح شهر یزد وجود دارد و الگوی توزیع و تمرکز آنها از نوع تصادفی به سمت پراکنده با تمرکز پایین (نقطه سرد) است که بیانگر این واقعیت است که فضاهای با دسترسی پایین در مجاور یکدیگر متمرکز شدهاند. همچنین نواحی مختلف شهر یزد از لحاظ برخورداری از امکانات کتابخانههای عمومی با هم یکسان نیستند و ناحیه 2-3 برخوردارترین و ناحیه 3-1 محرومترین نواحی شهر را از این نظر تشکیل میدهند.
