برنامه ریزی شهری
لیلا محمدی کاظم آبادی؛ صدیقه لطفی؛ عامر نیک پور
چکیده
امروزه آلودگی هوای کلان‌شهرها بحران‌های اساسی در زمینه توسعه؛ اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی ایجاد کرده است به‌طوری‌که این موضوع به اولویت اول برای برنامه‌ریزان شهری در جهت کنترل این معضل تبدیل‌شده است. بررسی تأثیرات فرم شهری بر کیفیت هوا هم در تحقیقات تجربی و هم نظری مورد توجه قرار گرفته است. کلانشهر اراک به دلیل وجود ...
بیشتر
امروزه آلودگی هوای کلان‌شهرها بحران‌های اساسی در زمینه توسعه؛ اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی ایجاد کرده است به‌طوری‌که این موضوع به اولویت اول برای برنامه‌ریزان شهری در جهت کنترل این معضل تبدیل‌شده است. بررسی تأثیرات فرم شهری بر کیفیت هوا هم در تحقیقات تجربی و هم نظری مورد توجه قرار گرفته است. کلانشهر اراک به دلیل وجود منابع زیاد انتشار آلودگی هوا در بیش از نیمی از روزهای سال بویژه برای گروه های آسیب پذیر ناسالم می‌باشد و هم‌اکنون جزء هشت شهر آلوده کشور است. لذا هدف تحقیق حاضر سنجش و ارزیابی تأثیر شاخص‌های فرم شهر بر آلودگی کلانشهر اراک است. داده‌ها و اطلاعات موردنیاز تحقیق با مطالعه اسناد، طرح‌ها، مقالات و مراجعه به به سازمان‌های مرتبط (شهرداری، سازمان محیط‌زیست و...) جمع‌آوری‌شده است. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار GIS، مدل رگرسیون GWR و مدل Moran استفاده‌شده است. درنهایت نتیجه‌گیری تحقیق مؤید این مطلب است؛ که در مناطق شهری اراک که از وضعیت اسپرالی(منطقه 1و 3) برخوردار هستند، رابطه فضایی آلاینده‌ها با فرم شهر در سطح بالایی قرار دارد. که از دلایل این موضوع؛ وجود کارخانه‌های صنعتی ماشین‌سازی، کارخانه آلومینیوم و وجود نیروگاه پتروشیمی شازند است.
همچنین در مناطق فشرده شهر به لحاظ جمعیتی و ساختمان‌سازی(4و 5) تجمع آلاینده‌های SO و O3 در سطح بالایی قرار دارد. این مطالعه به بررسی فرم مناطق و آلودگی هوا در شهری پرداخت که تمرکز صنایع وضعیت محیطی را تشدید کرده است. بنابراین برنامه ریزی و سیاست های شهری باید متناسب با عملکرد شهری و ساختار صنعتی کلانشهر اراک طراحی و تدوین شود.
همچنین در مناطق فشرده شهر به لحاظ جمعیتی و ساختمان‌سازی(4و 5) تجمع آلاینده‌های SO و O3 در سطح بالایی قرار دارد. این مطالعه به بررسی فرم مناطق و آلودگی هوا در شهری پرداخت که تمرکز صنایع وضعیت محیطی را تشدید کرده است.
برنامه ریزی شهری
حسن محمودزاده؛ محمد صمدی؛ مجید پایدار
چکیده
تبریز که سریع‌ترین رشد شهری را در شمال‌غرب کشور داراست، از بزرگترین شهرهای ایران از لحاظ جمعیتی، اقتصادی، صنعت و حمل‌ونقلی است که توسعه فزاینده به موازات عدم رعایت برنامه‌ریزی اصولی کاربری‌های اراضی و فرسودگی حمل‌و‌نقل عمومی و بخش‌احتراق صنایع و عدم فیلترازسیون مناسب این صنایع به عنوان مثال نیروگاه‌حرارتی منجر به افزایش آلودگی ...
بیشتر
تبریز که سریع‌ترین رشد شهری را در شمال‌غرب کشور داراست، از بزرگترین شهرهای ایران از لحاظ جمعیتی، اقتصادی، صنعت و حمل‌ونقلی است که توسعه فزاینده به موازات عدم رعایت برنامه‌ریزی اصولی کاربری‌های اراضی و فرسودگی حمل‌و‌نقل عمومی و بخش‌احتراق صنایع و عدم فیلترازسیون مناسب این صنایع به عنوان مثال نیروگاه‌حرارتی منجر به افزایش آلودگی هوا در سطح شهر شده است. بدین منظور پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از متغیرهای ورودی ( فاصله از مراکز صنعتی، رطوبت، دما، تراکم‌جمعیت، فاصله از مراکز تجاری، فاصله از ایستگاه‌های اتوبوس، فاصله از مراکز آموزشی، تغییرات پوشش گیاهی، فاصله از آزاد راه‌ها، تراکم ساختمانی، جهت باد، دی‌اکسید کربن و مونوکسید کربن ) به ارزیابی آلودگی هوا با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون خطی در کلانشهر تبریز بپردازد. در پژوهش حاضر سعی گردید متغیرهای مستقل موثر در توزیع احتمال آلایندگی در دو مدل شبکه عصبی پرسپترون چند لایه (MLP) و رگرسیون خطی در ارتباط گذاشته شود تا بتوان با تعریف تمهیداتی در مدیریت شهری و اثر‌گذاری و برنامه‌ریزی در متغیرهای یاد شده کنترل آلودگی را بهبود بخشد. نتایج نشان می‌دهد که عمده‌ترین آلاینده‌ها بیشتر مربوط به ذرات معلق (PM10)، گاز (CO2)، (SO2) و (NOx) می‌باشد. پراکندگی ذرات معلق در هوا بیشتر بر اثر تردد وسایط نقلیه، فعالیت‌های صنعتی، احتراق سوخت موتورهای دیزل و ساخت‌و‌ساز بی‌رویه و نیاز به تولید برق بیشتر می‌باشد. فعالیت‌های نیروگاه‌های حرارتی، پالایشگاه تبریز و سیستم‌های گرمایشی‌خانگی و تجاری درون‌شهری نیز از جمله عوامل تولید کننده SO2 بوده و بیشترین تولید CO2 مربوط به سوخت خودروهای بنزین‌سوز می‌باشد. شدت افزایش مقدار این آلاینده در تمامی ایستگاه‌های منتخب در فصل‌های پاییز و زمستان به مراتب بیشتر بوده به‌طوری‌که در این فصول آلاینده‌ها به بیش از دو‌برابر مجاز نیز می‌رسند. سهم آلاینده‌های هوای تبریز را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم‌بندی نمود که بیشترین عامل متعلق به بخش نیروگاه‌حرارتی و حمل‌و‌نقل می‌باشد.
رسول قربانی؛ کریم حسین زاده دلیر؛ پری شکری فیروزجاه
دوره 16، شماره 39 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 89-108
چکیده
امروزه گسترش سریع شهرنشینی، رشد جمعیت، صنعتی‌شدن، عدم ساماندهی سیستم حمل و نقل و ترافیک شهری و کمبود فضای سبز موجب افزایش غلظت آلودگی هوا در شهرها، بویژه شهرهای بزرگ شده‌اند. براین اساس، توجه به مسأله آلودگی هوا و شناخت عواملی که موجب افزایش غلظت آلاینده‌ها می‌شوند از اهمیت فراوانی برخوردار است. از اینرو هدف از این پژوهش، ...
بیشتر
امروزه گسترش سریع شهرنشینی، رشد جمعیت، صنعتی‌شدن، عدم ساماندهی سیستم حمل و نقل و ترافیک شهری و کمبود فضای سبز موجب افزایش غلظت آلودگی هوا در شهرها، بویژه شهرهای بزرگ شده‌اند. براین اساس، توجه به مسأله آلودگی هوا و شناخت عواملی که موجب افزایش غلظت آلاینده‌ها می‌شوند از اهمیت فراوانی برخوردار است. از اینرو هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر آلودگی هوا در ایستگاه میدان نماز شهر تبریز می‌باشد.
بدین منظور، مؤلفههای اصلی در هر فصل از سال تعیین گردیدند و با بهرهگیری از مدل رگرسیون چندمتغیره، عامل یا عاملهای اصلی مشخص شدند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که عوامل اقلیمی (مانند سرعت و جهت باد و دما) و عوامل انسانی (مانند ازدحام جمعیت، کمبود فضای سبز، ترافیک سنگین، معابر نامناسب و...) تأثیر زیادی در آلودگی هوا دارند. براین اساس توجه ویژه به عوامل انسانی میتواند موجب کاهش آلودگی هوا در منطقه مرکزی شهر گردد.
