سعید جهانبخش اصل؛ رقیه روشنی
دوره 18، شماره 48 ، تیر 1393، ، صفحه 81-96
چکیده
در این تحقیق به بررسی وارونگی دمای شهر تبریز با استفاده از اطلاعات رادیوسوند، نقشه اسکیوتی و نقشههای سینوپتیک، طی دوره زمانی 2008- 2004 در مقیاس روزانه، ماهانه و فصلی پرداخته شد. پس از بررسی دادهها، ابتدا روزهایی با شرایط وارونگی دمای ضعیف، متوسط، شدید و بسیار شدید مشخص شد و سپس الگوی سینوپتیکی نمونههای بسیار شدید، مربوط به یک ...
بیشتر
در این تحقیق به بررسی وارونگی دمای شهر تبریز با استفاده از اطلاعات رادیوسوند، نقشه اسکیوتی و نقشههای سینوپتیک، طی دوره زمانی 2008- 2004 در مقیاس روزانه، ماهانه و فصلی پرداخته شد. پس از بررسی دادهها، ابتدا روزهایی با شرایط وارونگی دمای ضعیف، متوسط، شدید و بسیار شدید مشخص شد و سپس الگوی سینوپتیکی نمونههای بسیار شدید، مربوط به یک روز قبل و یک روز بعد از اوج شدت وارونگی با استفاده از نقشههای سینوپتیک سطح زمین، 850 و 700 هکتوپاسکالی تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان داد که میان وقوع سیستمهای پرفشار و وارونگی دمای بسیار شدید همبستگی معناداری وجود دارد. بدین معنا که شدت وارونگی دما ارتباط مستقیمی با شرایط الگوی سینوپتیکی بهویژه استقرار سیستمهای پرفشار در منطقه دارد. زمانی که سیستم پرفشاری به صورت مداوم در مقطع چند روزه در منطقه متمرکز میشود، شدّت وارونگی دما به اوج خود میرسد. بهدنبال آن با ورود یک سیستم کمفشار، وارونگی از بین میرود. بهعبارتی، عامل اصلی تقویتکننده وارونگیهای دمای بسیار شدید، ناشی از تداوم سیستمهای پرفشار است. سامانه پرفشار سیبری، پرفشار شبهجزیره عربستان و ریزش هوای سرد مدیترانه سامانههای عمدهای هستند که منجر به وقوع وارونگی دما میشوند. نتایج نشان میدهد که با بررسی سیستمهای سینوپتیکی که منجر به بروز پدیده وارونگی دما میشوند و از طریق شناسایی الگوهای حاکم بر آن میتوان وقوع وارونگیهای دمای بسیار شدید را پیشبینی و الگوهای منجر به آلودگی هوا را شناسایی کرد.
