نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا عزیززاده ورزقان ¹
• خدیجه جوان ²

¹ مربی، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

² استادیار آب و هواشناسی دانشگاه ارومیه

چکیده

یکی از مهم­ترین اثرات تغییر اقلیم، افزایش رخدادهای حدی اقلیمی است. هر گونه تغییر در فراوانی یا شدت رخدادهای حدی، می­تواند اثرات عمیقی بر محیط طبیعی و جوامع انسانی داشته باشد؛ بنابراین تجزیه و تحلیل آنها بسیار مهم است. هدف این تحقیق، شناخت روند شاخص­های حدی بارش در حوضه دریاچه ارومیه و بررسی ارتباط آنها با الگوهای پیوند از دور می­باشد. بدین منظور از داده­های بارش روزانه 7 ایستگاه سینوپتیک حوضه طی دوره 2014-1987 استفاده شد. شاخص­های 11 گانه بارش­های حدی با استفاده از نرم افزار  RClimDex استخراج و روند آنها با آزمون ناپارامتری من- کندال بررسی شد و سپس ارتباط این شاخص­ها با الگوهای پیوند از دور از طریق ضریب همبستگی پیرسون مشخص شد. نتایج تحلیل سری­های زمانی نشان داد که به جز شاخص حداکثر طول دوره خشک (CDD)، تمام شاخص­ها در حوضه دریاچه ارومیه دارای روند کاهشی هستند. توزیع مکانی روند شاخص­های حدی نیز نشان داد که بیشتر شاخص­­ها دارای روند معنی­دار در سطح اطمینان 95 درصد در سطح حوضه هستند. تنها در شاخص حداکثر طول دوره خشک (CDD) هیچ روند معنی­داری مشاهده نشد. تحلیل همبستگی شاخص­های حدی بارش و الگوهای پیوند از دور نشان دادکه بارش­های حدی متاثر از شاخص­هایENSO، شاخص نوسان جنوبی (SOI)، الگوی آرام شرقی- آرام شمالی (EP-NP)، نوسان مادن- جولیان (MJO) و نوسان دهه­ای اقیانوس آرام (PDO) می­باشند.

کلیدواژه‌ها

• تغییر اقلیم
• بارش‌های حدی
• روند
• پیوند از دور
• حوضه دریاچه ارومیه

موضوعات

• آب و هواشناسی

عنوان مقاله [English]

Trend analysis of extreme precipitation indices in Lake Urmia basin and their relation with Teleconnection patterns

نویسندگان [English]

• Mohammad Reza Azizzadeyya Varzegan ¹
• khadijeh javan ²

¹ Instructor, Department of Geography, Payame Noor University

² Assistant Professor of Meteorology at Urmia University

چکیده [English]

One of the most important effects of climate change is increasing in extreme climate events. Change in the frequency or intensity of extreme events can have significant impacts on natural environments and human societies so their analysis is very important. The aim of this study is to identify the trend of precipitation extremes in Lake Urmia basin and to investigate their relation with Teleconnection patterns. For this purpose, daily precipitation data of 7 synoptic stations in the basin during 1987-2014 was used. 11 extreme precipitation indices were extracted using the RClimDex and their trends were calculated by non-parametric Mann-Kendall test. Then the relationship between these indices with Teleconnection patterns was determined by the Pearson correlation coefficient. The results of time series analysis showed that all extreme precipitation indices in Lake Urmia basin have decreasing trend exept consecutive dry days (CDD). The spatial distribution of trend in extreme indices showed almost all indices have a significant trend at the 5% significance level in basin. There is no significant trend in consecutive dry days (CDD). The changes in extreme precipitation could be affected by the El Niño-Southern Oscillation (ENSO), Southern Oscillation Index (SOI), East Pacific-North Pacific (EP-NP), Madden and Julian Oscillation (MJO) and Pacific Decadal Oscillation (PDO).

کلیدواژه‌ها [English]

• Climate change
• Extreme precipitation indices
• Trend
• Teleconnection patterns
• Lake Urmia basin