نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور

چکیده

مهاجرت یکی از چهار عامل اصلی تغییرات جمعیتی است مهاجرت فصلی و چرخشی نیروی کار روستایی به شهر یکی از منابع درآمدی خانوارهای روستایی در برخی نواحی روستایی می باشد.  این پژوهش در نظر دارد الگوهای مهاجرت فصلی و دوره ای نیروی کار روستایی به شهر را تحلیل نماید. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر روش انجام توصیفی- تحلیلی می باشد. حمع آوری داده­ها بر اساس مطالعات اسنادی و روش میدانی است که در روش میدانی از پرسشنامه و مشاهده استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق تمام سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان سروآباد را شامل می شود. روایی پرسنامه از طریق ارائه به اساتید و کارشناسان که سابقه پژوهش­های مشابه را داشتند تایید گردید و پایایی پرسشنامه نیز با محاسبه آلفای کرونباخ   ( میانگین81. برای تمام شاخص­ها) انجام پذیرفت و با توجه به تعداد کل خانوارهای روستایی شهرستان تعداد 324 نفر به عنوان نمونه بر اساس فرمول کوکران انتخاب گردیده اند و از کل 60 روستای موجود 13 روستا( 20 درصد روستاهای شهرستان) به صورت تصادفی انتخاب شده اند در هر روستا نیز به تعداد مساوی پرسشنامه از سرپرستان خانوار تکمیل شد. با مقایسه وضعیت 5 نوع دارایی خانوار در دو قسمت مهاجران و غیر مهاجران مشخص شد در 3 نوع سرمایه فیزیکی(مهاجرین: 4.56غیر مهاجرین: 4.42) و مالی( مهاجرین: 3.28غیر مهاجرین:2.91 ) و انسانی(مهاجرین:3.51 غیر مهاجرین:3.02 ) وضعیت مهاجران بهتر از غیر مهاجران است و در 2 سرمایه اجتماعی( مهاجرین: 3.39غیر مهاجرین: 3.78) و طبیعی( مهاجرین:1.63 غیر مهاجرین:2.73 ) وضعیت غیر مهاجران مناسب تر است. همچنین در سرمایه کلی (مهاجر:3.51 غیر مهاجر: 3.19)وضعیت مهاجران بهتر بوده و در سرمایه عینی یعنی سرمایه فیزیکی(4.56) و طبیعی(4.42) نیز غیر مهاجران وضعیت مناسب تری دارند. با توجه به نتایج بدست آمده می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که وضعیت مهاجران فصلی و چرخشی که به طور منظم و سالانه اقدام به مهاجرت می نمایند در دو الگوی ذکر شده یعنی مهاجرت از روی ناچاری و مهاجرت انباشتی، در الگوی مهاجرت انباشتی قرار می گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis patterns of circular and seasonal migration of rural labor to cities, case study: Sarvabad County

نویسنده [English]

  • farzad veisi

geography department of P.N.U

چکیده [English]

Immigration is one of the four key elements of demographic change and circular and seasonal migration of rural labor force into the city, one of the sources of income of rural households in some rural areas. This study intends to study and analyze seasonal and circular migration patterns of rural labor force to the cities. About purpose this study is applied, the method is analytical, Gathering data on the basis of documentary research and field study, in the field section, questionnaires and observation method was used. Based on documentary research and field data collection method in the field of questionnaires, observation method was used. The study population included all heads of rural households of Sarvabad County. The validity and reliability of the questionnaire was carried out. according to the total number of households in the rural of sarvabad county, 324 samples were selected from a total statistical population and  of 60 villages, 13 villages (20 per cent of villages in the city) randomly selected, in each village as well as an equal number of households selected to complete the questionnaire. By comparing the situation of migrants and non-migrants in 5 Asset of households in two parts, were found in three types of physical capital and human and financial capital, situation of immigrants are better than non-immigrants, and non-immigrants at the social and natural capital are better. The situation was better in the objective capital (capitals that can be seen) of immigrants. According to the results, it can be concluded that the circular and seasonal migration at the case study base on two pattern of coping and cumulative are in cumulative pattern.

کلیدواژه‌ها [English]

  • seasonal migration
  • circular migration
  • migration patterns
  • sarvabad
  • rural-urban migration
- ازکیا،مصطفی، 1383، توسعه روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران، نشر نی، تهران
- استانداری کردستان، 1387، سالنامه آماری1386 استان کردستان.
- اسکلدون، رونالد، 1384، مهاجرت روستاییان به شهر و اثرات آن در کاهش فقر روستایی، ترجمه حمیدرضا وجدانی، سایت سازمان ثبت احوال کشور.
- بقایی، مسیب و محمد بقایی و امید نوروزی، 1385، مهاجرت روستایی چالشی برای کشورهای در حال توسعه، جهاد، 273.
- پاپلی یزدی، محمد حسن، و محمد امیر ابراهیمی، 1381، نظریه­های توسعه روستایی، تهران، سمت.
- تودارو، مایکل، 1367، مهاجرت داخلی در کشورهای در حال توسعه،ترجمه مصطفی سرمدی و پروین رئیسی فرد، دفتر بین المللی کار موسسه کار و تامین اجتماعی، تهران
- جوان، جعفر، 1385، جغرافیای جمعیت ایران، جهاد دانشگاهی مشهد، چاپ سوم، مشهد
- جمعه پور،محمود، 1386 ، رابطه بین سطوح توسعه یافتگی روستاها و مهاجرت به شهر تهران - فصلنامه روستا و توسعه،سال 10،شماره 3،صفحه 27_58،
- چیذری، محمد، و بقایی، مسیب و امید نوروزی، 1385، مهاجرت روستایی چالش برای کشورهای در حال توسعه، ماهنامه علمی اجتماعی اقتصادی، جهاد، ترویج کشاورزی و توسعه روستایی، شماره 273، تهران
- دهقان، ف، ا، 1380، نقش اشتغالزایی در کاهش مهاجرت­های روستایی (مطالعه موردی: دهستان مشایخ، شهرستان ممسنی، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم جغرافیایی و سنجش از دور، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس
- زارع، بیژن، 1386، جمعیت شناسی اقتصادی و اجتماعی، سمت، چاپ سوم، تهران.
- زنجانی، حبیب الله، 1380، مهاجرت، تهران، سمت.
- سعیدی، عباس، 1377، مبانی جغرافیای روستایی، تهران- سمت.
- طاهر خانی، مهدی و رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، 1383، تحلیل نقش روابط متقابل شهر و روستا در تحول روستاییان استان قزوین، فصلنامه مدرس، دوره 8 شماره 4، زمستان 1383.صفحه 65-81
- طاهر خانی، مهدی، 1381، تحلیلی بر عوامل موثر در مهاجرت­های روستا/ شهری ، فصلنامه مدرس ،شماره مقاله519 ، بخش علوم جغرافیایی و سنجش از دور، دانشگاه تربیت مدرس، www.sid.ir. صفحه 67-93
- ظاهری، محمد و کارگر، ناهید (1395 ) بررسی سیر تحول روستاهای خوابگاهی در شرق کلان‌شهر تبریز،  دوره 20، شماره 55، بهار 1395، صفحه-181-161 
- عبدالله زاده، غلامحسین و اژدرپور، علیرضا و شریف زاده، محمد شریف، بررسی عوامل موثر بر گرایش به مهاجرت در بین روستاییان شهرستان زابل، مجله جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 23، شماره 67، بهار 1398، صفحه 195-173
- قره باغیان، مرتضی، 1375، بررسی برخی از علل اقتصادی موثر در مهاجرت نیروی کار در ایران، وزارت مور اقتصادی و دارایی، تهران
- قلندریان، ایمان و داداش پور،­هاشم، 1396، تحلیل الگوی فضایی مهاجرت بین شهرستانی در فضای سرزمینی ایران،
- جغرافیا و برنامه ریزی،  دوره 21، شماره 62، زمستان 1396، صفحه246-223                   
- لینچ، کنت، 1386، روابط متقابل شهر و روستا در کشورهای در حال توسعه، ترجمه محمد رضا رضوانی، داوود شیخی، پیام، تهران.
- مرکز آمار ایران، 1387، نتایج تفصیلی آمار گیری 1385. تهران
- مشفق، محمود وعلی یار احمدی،1386، مهاجرت کارگری، اشتغال در بازارکار غیر رسمی و آسیب پذیری ناشی از آن، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، شماره 3 سال دوم، تهران. صفحه،155-172.
- Abdur rafique and Rogally,B,(2003) internal seasonal migration, livelihood and vulnerability in India: case study, migration pro-poor policy choices Asia conference at Dhaka Bangladesh 22-24 Jun 2003 www.livelihoods.org
-Adamo,Susan,2003,social sustainability and social resilience rural communities in dry lands: the case of jachal(Argentina) in the 19 th centuries association.Dallas.Texas
-Alan de Brauw & Tomoko Harigaya, 2007. "Seasonal Migration and Improving Living Standards in Vietnam," American Journal of Agricultural Economics, Agricultural and Applied Economics Association, vol. 89(2), pages 430-447.
-Anderson, Jack R, 2003, risk in rural development, challenges for managers and policy makers. Rural development department .world bank
-Barrow.c.j (2006), environment management for sustainable development. Routldge.london.
S. Chandrasekhar, Mousumi Das, Ajay Sharma, .2014, Short-term Migration and Consumption Expenditure of Households in Rural India, Indira Gandhi Institute of Development Research, Mumbai, March 2014. http://www.igidr.ac.in/pdf/publication/WP-2014-009.pdf
-Chandrasekhar, S., Mousumi D., & Ajay, Sh. (2014). Short-term Migration and Consumption Expenditure of Households in Rural India. Indira Gandhi Institute of Development Research, Mumbai, March 2014.
-De Brauw,Alan,(2007),Seasonal migration and agriculture in Vietnamese working paper  No .07-04 agriculture development economics devision,The food and agriculture organization of The unoted nation ,www.fao.org/es/esa
-De Haas,Hein(2008), migration and development: A theoretical perspective, international migration institute, paper NO.9 , UK
-Deshingkar and Start,(2003) seasonal migration for livelihoods in India : coping, accumulation and exclusion, overseas development institute, working paper 220
-Deshingkar, P and Farrington,J (2009) circular migration and multi locational livelihood strategies in rural India, Oxford university press, New Delhi
-Develyn, Rannveig and Newland Katrin,2007, circular migration and development: trends, policy routs and ways forward.MPI,program on migrants migration  and development
-Fawcett,T, James and Al,(1982) reason for moving and migration behavior world development,vol.10.4,pp.98-129
-Gill.Gerard.j(2003)seasonal labor migration in rural Nepal :a preliminary overview. Overseas development institute working paper ,London
-Hebefeld, Y and et al., (1999) seasonal migration of rural India, population research and policy review.
-Korra, Vijay. (2010), Natural and characteristics of seasonal labor migration: A case study in Maha bubnagay district of Andhra Pradesh, www.cds.edu. working paper 433,
-Kumar, yogesh and Ajay, anamika, 2014, linking separate worlds understanding the process of rural urban seasonal migration , urban india journal, volume 34, issue1, pages 9-
-Imbert, clement and papp, john,2016, short term migration of rural workfare programs and urban labor markets, evidence from India. Warwick economics research paper series.
-Madhu G. R and H. R. Uma, 2014, Rural To Urban Migration-Opportunities and Challenges, International Journal of Advanced Research (2014), Volume 2, Issue 6, 389-394.
-Mendola, Mariapia (2006) rural out- migration and economic development at origin. Sussex center for migration research, working paper no 40.
-Mcdowell, and De Haan (1997) migration and sustainable livelihood; critical review of literature, Sussex institute of development studies
-pacione,Michael,2005,urban geography  ,Rutledge .London
Rogaly, Ben (2003a) who goes? Who stay back? Seasonal migration and stay put among rural manual workers in eastern India. Journal on international development .J. int.15,623-632
-Rogaly,Ben and et al (2002) seasonal migration and welfare/ill fare in eastern India: a
-Rogaly,Ben and et al(2003b), they used to go to eat, now they go to earn: the changing meanings of seasonal Bengal, India. journal of agrarian chang,vol.3,pp.395-433
-Rogaly,Ben and etal (2001) seasonal migration ,social change and migrants and rights lesson from west Bengal. Economic weekly .36-49:4547-59-- Social analysis. Journal of development studies.38, 5:89-114.
-Soundarya Iyer,2017, Circular Migration and Localized Urbanization in Rural India, Environment and urbanization ASIA Vol 8, Issue 1, 2017, pp,105-119
-Timalsina, Krishna parasad (2007) rural urban migration and livelihood in the informal sector, a study of street vendor of Kathmandu metropolitan city, Nepal ,masters of philosophy thesis in development studies ,department of geography. NTNU university of Trondheim, Norway.
-Yogesh, Kumar, and Anamika, Ajay,.(2014) linking separate worlds, understanding the process of rural- urban seasonal migration in india, urban india, volume34, issue 1, January- Jun, 2014. Pages 9-33
-zohry,Ayman.(2002) unskilled temporary labor migration from upper Egypt to Cairo. CEDEJ conference.www. EGYPOP. ORG /azohry/ thesis /