نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

گروه مدیریت جهانگردی / دانشگاه پیام نور

چکیده

جاذبه‏های گردشگری یکی از مهمترین عناصر در برنامه‏ریزی توسعه گردشگری به شمار می‏آیند به طوری که پیشرفت گردشگری و صنایع وابسته به آن در گرو جاذبه‏هاست. از این رو مطالعه و ارزیابی جاذبه‏های گردشگری برای مدیریت هر چه بهتر صنعت گردشگری منطقه ضروری است. بنا به اهمیت موضوع در این پژوهش وضعیت برخی از مهمترین جاذبه‏های تاریخی شهر بیرجند مورد ارزیابی قرار گرفت. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از جهت ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه و مقیاس سنجش طیف لیکرت پنج گزینه‏ای می‏باشد. جامعه آماری گردشگران شهر بیرجند است که از میان آن‏ها تعداد 106 نفر به عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون ویلکاکسون، بین میانه اهمیت و عملکرد جاذبه‏ها از دیدگاه گردشگران تنها در «عمارت اکبریه» و «مسجد جامع چهار درخت» شکاف معنی‏داری وجود ندارد. از میان 13 اثر تاریخی مورد مطالعه، جاذبه‏های «حسینه نواب»، «خانه آراسته، عمارت معصومیه» و «عمارت رحیم آباد» از نظر اهمیت به ترتیب در رتبه‏های 1 تا 3 قرار گرفتند و از جهت عملکرد، سه جاذبه «خانه آراسته»، «عمارت شوکت‏آباد»، و «حسینیه نواب» بیشترین رضایت گردشگران را ایجاد کرده‏اند. نتایج تحلیل            اهمیت – عملکرد نیز نشان داد جاذبه‏های «عمارت رحیم‏آباد»، «پست قدیم»، «مدرسه شوکتیه» و «عمارت معصومیه» به دلیل اهمیت بالا و عملکرد ضعیف باید در اولویت توجه در برنامه‏ریزی توسعه گردشگری قرار گیرند و سازمان‏های دولتی متولی باید در بودجه‏بندی و تخصیص منابع برای این جاذبه‏ها اولویت راهبردی و عملیاتی قائل شوند. در مورد جاذبه‏های عمارت اکبریه، خانه شریف، مسجد جامع چهاردرخت، ارگ کلاه‏فرنگی، ارگ بهارستان و قلعه بیرجند که اهمیت‏شان کم ارزیابی شده‏است مهمترین راهبرد برای دست‏اندرکاران اطلاع‏رسانی و تبلیغات برای معرفی هر چه بهتر این جاذبه‏ها توصیه می‏شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Birjand historical attractions from tourist’s points of view

نویسنده [English]

  • javad yousefi

tourism management / payame noor university

چکیده [English]

Tourism attractions are one of the most important elements of tourism planning and development in each region, so that the advancement of tourism and its dependent industries depends on attraction. Therefore, the study and evaluation of tourism attractions is essential for effective management of tourism industry in each region. Due to the importance of the subject, some of the most important historical attractions in the city of Birjand were evaluated by the importance - performance matrix. The survey is an applied research in terms of its purpose and it is a descriptive-analytical type in terms of its nature and method. The data gathering tool was a five-dimensional questionnaire. Population of the research is Tourists that visiting Birjand, among which 106 tourists were studied. Based on the results of tourists' points of view, among the 13 historical resource studied in Birjand, the attractions of “Hosseinye Nawab”, “Araste House, Masoumiyeh Mansion” and “Rahim Abad Mansion” respectively ranked From 1 to 3, and for the sake of performance, the three attractions of the " Araste House", "Shaukatabad Mansion", and "Hosseinye Navab" have created the most satisfaction of the tourists. The results of the importance -performance analysis showed that attraction such as "Rahim Abad Mansion", "Old Post", "Shoktiyeh School" and "Masoumiyeh Mansion" due to its high importance and poor performance should be given priority in the planning of tourism development And trusted government agencies must prioritize strategic and operational priorities in budgeting and allocating resources for these attractions. But about the attractions such as “Akbarieh Mansion”, the “Sharif's House”, the “Charderakht Mosque”, the “Kolah Farangi Citadel”, the “Baharestan Citadel” and the “Castle of Birjand”, whose importance is low, the best strategy recommended for decision makers is informing and advertising tourism attractions to introduce them for tourists and other peoples.

حیدری‏چیانه، رحیم (1387). مبانی برنامه‏ریزی صنعت گردشگری، تهران: انتشارات سمت.
حیدری‏چیانه، رحیم؛ راحلی، حسین؛ فکری، فاطمه (1396). ارزیابی جاذبه‏های گردشگری شهری با روش ارزش گذاری مشروط (CVM) مطالعه موردی: جاذبه شورابیل اردبیل، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 4، شماره 1، صص 57-70.
دلاور، علی (1377). روش تحقیق در روان‏شناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر ویرایش، چاپ چهارم.
رحیمی، داریوش؛ رنجبردستنانی، محمود؛ (1391). ارزیابی و اولویت‏بندی جاذبه‏های اکوتوریسم (روستاهای هدف گردشگری استان چهارمحال و بختیاری)، مطالعات و پژوهش‏های شهری و منطقه ای، سال چهارم، شماره 14، صص 131-150.
رنجبریان، بهرام؛ زاهدی، محمد (1388). شناخت گردشگری، چاپ هفتم، اصفهان: انتشارات چهارباغ.
سلطانی، سحر؛ شاهنوشی، ناصر (1391). اولویت‏بندی جاذبه‏های گردشگری عمده شهرستان مشهد از منظر گردشگران داخلی، دو فصلنامه مطالعات گردشگری، دوره اول، سال اول، شماره اول، صص 5-17.
ضرغام­بروجنی، حمید (1391). برنامه­ریزی توسعه جهانگردی: رویکرد همپیوند و پایدار، چاپ دوم، تهران: انتشارات مهکامه.
ضیایی، محمود؛ داغستانی، سعید (1389). تحلیل سلسله مراتبی جاذبه‏های تاریخی – فرهنگی شهرستان نیشابور، جغرافیا و توسعه، شماره 17، صص 113-138.
علی اکبری، اسماعیل (1392). جغرافیای گردشگری ایران، تهران: انتشارت سمت.
قالیباف، محمدباقر؛ شعبانی‏فرد، محمد (1390). ارزیابی و اولویت‏بندی جاذبه‏های گردشگری برای توسعه گردشگری شهری بر اساس مدل‏های تصمیم گیری چند متغیره (مطالعه موردی: شهر سنندج)، تحقیقات جغرافیایی، سال 26، شماره دوم، صص 147-172.
قنبری، یوسف؛ کماسی، حسین؛ جمینی، داود؛ آریان‏پور، آزاد (1391). شناسایی و اولویت‏بندی جاذبه‏های گردشگری شهرستان روانسر بر اساس پتانسیل جذب گردشگر، جغرافیا و پایداری محیط، شماره3، صص 65-86.
کروبی، مهدی؛ یوسفی، جواد (1389). مقایسه ادراکات و انتظارات مهمانان نسبت به پنج بُعد کیفیت خدمات در صنعت هتلداری (مطالعه موردی هتل همای 2 مشهد)، مطالعات جهانگردی، سال پنجم، شماره 13، صص 65-84.
لامزدن، لس (1387). بازاریابی گردشگری، ترجمه ابوالفضل تاج‏زاده نمین، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
مهدوی، داوود؛ رکن‏الدین‏افتخاری، عبدالرضا؛ سجاسی‏قیداری، حمداله (1395). طراحی راهبردهای توسعه پایدار گردشگری روستاهای تاریخی-فرهنگی ایران، جغرافیا و برنامه‏ریزی، سال 20، شماره 56، صص 275-300.
نوری، سیدهدایت‏اله؛ مرادی هوسین، نصرت؛ مرادی، کبریا؛ پسندی، شیرکو (1396). تحلیلی بر میزان رضایت مندی گردشگران گل و گیاه در زمآن‏های اوج ورود به شهرستان محلات، جغرافیا و برنامه‏ریزی، سال 21، شماره 60، صص 239-261.
Bindu T., Kanagaraj C. (2013). Destination Attractiveness: an Analysis of Domestic Travelers To Kerala, International Journal of Management & Business studies, pp. 61-67.
Boley, B. B., McGehee, N. G., & Hammett, A. T. (2017). Importance-performance analysis of sustainable tourism initiatives: The resident perspective. Tourism Management, 58, pp. 66-77.
Chen, Luan, Ng, Eric, Huang, Shyh-Chang, and Fang, Wei-Ta. (2017), A Self-Evaluation System of Quality Planning for Tourist Attractions in Taiwan: An Integrated AHP-Delphi Approach from Career Professionals, Sustainability, 9, 1751; pp. 1-18.
Dabphet, Siripen (2017). Applying Importance-Performance Analysis to Identify Competitive Travel Attributes: An Application to Regional Destination Image in Thailand, Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences), 10(3), pp. 7-21.
Richards, Greg (2001). Cultural attractions and European tourism, CABI Publishing, ISBN 0 85199 440 7.
Richards, Greg (2002). Tourism attraction systems Exploring Cultural Behavior, Annals of Tourism Research, Vol. 29, No. 4, pp. 1048–1064.