نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه زنجان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه زنجان

چکیده

با ورود اندیشه‌های مدرنیته و نوگرایی، کالبد شهری شاهدی بر تجربه تلخِ مدرنیزاسیون نافرجام شد. این بی‌سرانجامی بخصوص در شهرهای جهان سوم نمود بیشتری یافته و منجر به افول کیفیت زیست انسانی در ابعاد گوناگونِ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیبایی‌شناختی گردید. پژوهش پیش رو تأثیرات روند رو به تزاید گونه‌های متنوعی از نو پردازی‌های شهری را در بُعد اجتماعی به چالش می‌کشد همان‌طور که برجسته‌ترین گونه‌ی حیات انسانی در پرداختن به امور انسانی «شهر» است؛ بنابراین شهریتِ شهر ممکن است به‌واسطه‌ی هنجارها یا ناهنجاری‌های انسانی تکریم یا شکسته شود. فضاهای شهری متأثر از ناهنجاری‌های انسان‌ساز غالباً گرفتار روح نا مدنی در کالبد مدنیت هستند. ازاین‌رو رنسانس در فضاهای شهری بخصوص خیابان که مهم‌ترین عرصه‌ی برخوردهای شهروندی است، در تلاش است تا ناهنجاری‌های ناشی از مدرنیسم ناتمام ِمسلط بر فضاهای همگانی را با تولید فضاهای مدنی انسان مبنا برطرف سازد. درواقع رنسانس خیابانی پاسخی بر چگونگی کشف، تقویت و آشکارسازی روابط اجتماعی دریکی از مهم‌ترین قرارگاه‌های رفتاری شهر است که به‌عنوان ابزاری استراتژیک قادر به تولید و بازتولید فضاهای اجتماعی در شهر است. با عنایت بر اینکه سبزه‌میدان هم به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین قرارگاه‌های شهر زنجان تحت تأثیر مدرنیزاسیون نا اندیشیده قرارگرفته است، تجدید حیات و تولید فضاهای انسانی علاوه بر فضاهای تجاری اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. این مطالعه با تکیه‌بر اندیشه‌ی تولید فضای لوفور تحلیلی کیفی در راستای تصدیق تأثیرگذاری شاخص‌های اجتماعی بر محدوده بخش مرکزی شهر (سبزه‌میدان) است که با ارائه مدلی کیفی با کمک نرم‌افزار Maxqda درنهایت وجود پتانسیل‌های بالقوه اجتماعی در محدوده را تأیید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Street Renaissance A reading on the production of social space, with an emphasis on Lefebvre triathlon Geography of "Zanjan Sabzeh meidan"

نویسندگان [English]

  • Isa Piri 1
  • Leila Hashemi 2

1 Assistant Professor of Geography and Urban Planning Departement, Zanjan University

2 Master student, geography and urban planning of Zanjan University

چکیده [English]

Introduction
With the advent of modernity and modernity, the urban body witnessed the bitter experience of failed modernization. This failure was especially evident in Third World cities and led to a decline in human quality of life in various economic, social, cultural and aesthetic dimensions.
Data and Method
The present study challenges the effects of the growing trend of various types of urban renewal in the social dimension, as the most prominent form of human life in dealing with human affairs is the "city"; Thus, the city's reputation may be honored or shattered by human norms or anomalies. Urban spaces affected by anthropogenic anomalies are often trapped in an uncivilized spirit in the body of civilization. Thus, the Renaissance in urban spaces, especially the streets, which is the most important arena of citizenship, seeks to eliminate the anomalies of unfinished modernism that dominate public spaces by producing human-based civil spaces.
Results and Discussion
In fact, street renaissance is a response to how social relationships are discovered, strengthened and revealed in one of the most important behavioral centers of the city, which as a strategic tool is able to produce and reproduce social spaces in the city. Considering that Sabzeh-e-Meidan, as one of the main bases of Zanjan city, has been affected by unthinkable modernization, the revival and production of human spaces in addition to commercial spaces seems inevitable.
Conclusion
This study is based on the idea of ​​producing a qualitative analytical Lefebvre space in order to acknowledge the impact of social indicators on the central part of the city (Sabzeh-Meidan), which finally confirms the existence of potential social potentials in the area by providing a qualitative model with Maxqda software.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Space
  • Street Renaissance
  • Production and Reproduction of Space
  • Zanjan
  • Maxqda
  • افروغ، عماد (1376)، فضا و نابرابری اجتماعی، مطالعه جدایی گزینی فضایی و تمرکز فقر در محله‌های مسکونی، پایان‌نامه دکتری جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
  • افروغ، عماد (1394)، فضا و جامعه فضای شهر و نابرابری اجتماعی، چاپ اول. نشر علم.
  • آتشین بار، محمد، متدین، حشمت اله (1397)، زوال بعد معنایی خیابان در ایران (از دوران باستان تا امروز). باغ نظر شماره 67. صص 71_ 82 علمی _پژوهشی.
  • آتشین بار، محمد، منصوری، سید امیر، شیبانی، مهدی (1391)، نظم عنصر اصلی در تحلیل علمی منظر خیابان. هنر و معماری باغ نظر شماره 23. صص 93 _102. علمی _ پژوهشی.
  • آرنت ، هانا،1394، وضع بشر، علیا، مسعود.چاپ چهارم. انتشارات ققنوس.
  • آصف نخعی، فروزان (1385)، فلسفه در خیابان (مقدمه‌ای بر پیوند فلسفه بازندگی) خردنامه همشهری شماره 12. ص 18_19.
  • بابایی اقدام، فریدون، مطیع دوست کومله، ابوذر،عطار، محمدامین، روشن رودی، سمیه (1395)، بررسی رابطه پایگاه اقتصادی _ اجتماعی خانوارهای مناطق شهری و جدایی گزینی فضایی در شهر تکاب . نشریه علمی _ پژوهش جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 22 شماره  65  پاییز 1397، صفحات 81_ 63
  • بهروز، سید محمد، ضرغامی، اسماعیل، مهدی نژاد، جمال‌الدین (1393)، پارادایم‌های معاصر هستی‌شناسی فضا و نسبت آن با شناخت‌شناسی معماری. علوم اجتماعی، روش‌شناسی علوم انسانی. شماره 81 علمی_ پژوهشی
  • پارسی پور، حسن، ضیاء توانا، محمدحسن (1392)، شماره سیزدهم. سال چهارم. صص 56_76. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری.
  • پارکر، سیمون (1397)، نظریه‌ی شهری و تجربه شهری، تلخابی، حمیدرضا، مهرآیین، فرخ، چاپ یکم بهار 1397. انتشارات تیسا.
  • پامیر، سای (1394)، آفرینش مرکز شهری سرزنده، اصول طراحی شهری و بازآفرینی، بهزاد فر، مصطفی؛ شکیبامنش، امیر، چاپ چهارم. انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
  • توآن، یوفو، 1396، فضا و مکان دیدگاهی تجربی، سلیمانی، رسول، سلیمانی، محسن،نشر پرهام نقش.
  • جیکوبز، جین (1396)، مرگ وزندگی شهرهای بزرگ آمریکایی، چاپ چهارم، پارسی، حمیدرضا، افلاطونی، آرزو، انتشارات دانشگاه تهران.
  • زندی، مسلم، یوسفی، محدثه، ممیوند، سودابه (1394)، بازشناسی مؤلفه‌های رنسانس و تأثیر آن در تحولات معماری ایتالیا. سومین کنفرانس مهندسی، معماری، شهرسازی توسعه برنامه‌ریزی شهری. ایران. تهران.
  • سوجا، ادوارد( 1396)،پساکلانشهر مطالعات شهرها و مناطق، خالصی مقدم،نرگس، انتشارات علمی فرهنگی
  • شکوهی زنجانی، محمد (1394)، تاریخ شهر و شهرداران زنجان. انتشارات شهرداری زنجان
  • شیعه، اسماعیل، بهزاد فر، مصطفی، نامداران، احمدعلی (1396)، تدوین چارچوب نظری منظر شهری به کمک نظریه تولید فضا و نیروهای مؤثر بر منظر شهری. فصلنامه‌ی علمی پژوهشی مطالعات شهری، شماره بیست و چهارم. صص 81.
  • گرنک، مایک، ثریفت، نایجل، (1394) اندیشیدن درباره فضا، عبد اله زاده، محمود. دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  • لوفور. هانری (1396)، درآمدی بر تولید فضای هانری لوفور. چاپ یکم. ترکمه، آیدین، انتشارات تیسا.
  • لوفور، هانری (1396)، ماتریالیسم دیالکتیکی. چاپ دوم. ترکمه، آیدین، کتاب اندیشه انتشارات تیسا.
  • لوفور، هانری،(1395)، تولید فضا، ترجمه عبد اله زاده، محمود، چاپ دوم انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
  • محمدی، بهشته، شارع پور، محمود (1398)، تأثیر پیاده‌روهای شهری بر حیات اجتماعی جوانان (مطالعه موردی: پیاده‌روهای شهر آمل). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 8. شماره 1. صص 175_197.
  • محمدی، مریم، صومی، فاطمه (1397)، بررسی سه‌گانه فضایی لوفور و تحقق فضای زیسته در نمونه میدان بهارستان با تأکید بر مفهوم حق به شهر. اولین همایش مللی رقابت‌پذیری و آینده تحولات شهری.
  • محمودی پاتی، فرزین، بلوری، زهره، 1397، بررسی رابطه مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تعاملات اجتماعی در محلات پرتراکم( موردمطالعه: محله اسپه کلا شهر آمل). نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی. سال 22.شماره 66، زمستان 1397، صفحات 305_281
  • محمودی، لقمان (1397)، تولید فضای شهری در دیالکتیک سه‌گانه‌ی لفور و پارادایم شهریت مامفورد با تحلیل اقتصاد رانتی شهرهای ایران، اولین همایش بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای نوین مدیریت شهری.
  • مشکینی، ابوالفضل، پور طاهری مهدی، نوروزی، مصطفی (1393)، تحلیل شاخص‌های ذهنی کیفیت محیط در بافت‌های فرسوده شهری (مطالعه موردی محله آب کوه مشهد). نشریه علمی _ پژوهش جغرافیا و برنامه‌ریزی،سال 20 شماره 58 زمستان 1395، شماره 65. صفحات 279_ 259
  • معتقدی، فاطمه، صالحی، پوریا (1395)، نخستین همایش منطقه‌ای معماری، شهر، توسعه (چالش‌ها و راهکارهای مدیریت شهری).
  • Lillebye, E.1996. Architectural and functional relationships in street planning: an

Historical view. Landscape and Urban Planning 35.85. page3.