جغرافیا و برنامه‌ریزی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

فرایند پذیرش مقالات

بانک ها و نمایه نامه ها

اطاعات آماری نشریه

پرسش‌های متداول

اخبار و اعلانات

پیوندهای مفید

بررسی نقش ویژگی های فردی در میزان دلبستگی کاربران به فضاهای شهری (نمونه موردی: خیابان خیام در قزوین)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور، دانشکده هنر و معماری

چکیده

رابطه انسان و مکان جنبه­های گوناگونی دارد که دلبستگی به مکان، به عنوان بُعد عاطفی این رابطه از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. در این رابطه، علل و عوامل مختلفی در مطالعات گوناگون مطرح گردیده­اند که برخی به ویژگی­های مکان و برخی به ویژگی­های فردی اشاره دارند. در تحقیق حاضر با عـنایت به اهمیت این امر در توسـعه رابطه انسان و مکان که آرامش او را در پی دارد جنبه­های فردی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و یکی از خیابان­های موفق شهری با نام خیابان خیام واقع در شهر قزوین به­عنوان نمونه انتخاب گردیده است. در این راستا پس از یافتن شاخص­های ارزیابی دلبستگی به مکان در تحقیقات صورت گرفته، متغیرهایی چون: جنسیت، سن، تحصیلات، وضعیت تأهل و شغل پاسخ­دهندگان؛ به­عنوان متغیرهای مستقل تحقیق، مورد ارزیابی قرار گرفته­اند. با توجه به آن که دلبستگی به مـکان، دارای ابعاد مـختلف عملکردی، عاطفی، رفتاری و شناختی می­باشد، تأثیرگذاری متغیرهای مذکور بر میزان دلبستگی پاسخ­دهندگان در این ابعاد، مورد سنجش قرار گرفته است. در این تحقیق،‌ 598 نفر از شهروندان حضور داشته­اند و نتایج  از طریق آزمون­های مختلف تی-تست، همبستگی پیرسون، ‌تحلیل عاملی و اف-تست، تحلیل شده است. نتایج حاکی از آن است که در میان متغیرهای مذکور، تنها تحصیلات رابطه معناداری با میزان دلبستگی افراد به مکان و همچنین بُعد عاطفی آن داشته است. ضمن آن که رابطه معناداری بین گروه کارگران و افراد مجرد با بُعد رفتاری دلبستگی به مکان مشاهده گردیده است. قابل ذکر است بعد مذکور درعین حال تحت تأثیر مستقیم سن کاربران در فضای نمونه نیز قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of the Role of Individual Characteristics on the Users' Devotion to Urban Spaces (The Case Study of KHayyam Avenue of Qazvin City)

نویسنده [English]

  • Maryam Charkhchian

Faculty Member of Payam Noor University, School of Art and Architecture

چکیده [English]

Human and place relationship has different dimensions and place attachment is one the most important emotional dimensions. There are many studies which address to personal characteristics and place features in this relationship. In this study, considering the importance of human and place relations; personal characteristics have been evaluated in one of the successful public spaces in Qazvin: Khayyam Street. With finding different indicators of place attachment, different variables such as gender, age, education, marriage status and job have been evaluated. As place attachment has different functional, emotional, cognitive and behavioral aspects, significance of the correlations between personal variables and those four mentioned aspects were examined and different aspects of place attachment were evaluated. The interviews carried out with 598 of Qazvin citizens who participated in this study by random selection and the result was analyzed using SPSS software through T-test, Pearson correlation and F-test (ANOVA) exams. The results indicate, in comparison with other examined indicators; only users education level had significant relation with the place attachment degree and its emotional dimension that in addition, singles, older participants and also labors group reported more behavioral attachment to the place.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Place attachment
  • gender
  • Age
  • Education
  • Marriage status
  • Occupation
مراجع
1ـ پرتوی، پ. (1387)، «پدیدارشناسی مکان»، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران.
2- چرخچیان. م. (1388)، «بررسی تحلیلی عوامل مؤثر بر دلبستگی به فضاهای عمومی شهری»، پایان­نامه دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران.
3- دانشپور. س.ع، سپهری. م، چرخچیان. م. (1388)، «تبیین مدل دلبستگی به مکان و بررسی عناصر و ابعاد مختلف آن»، مجله هنرهای زیبا، شماره 38.
4- شیخی، م.ت. (1380). «جامعه شناسی شهری»،‌ انتشارات نورگیتی،‌ تهران.
5- Ahrentzen, S. B. (1992) “Home as a Workplace in the Lives of Women”, In I. Altman, and S. Low (Eds.), Place Attachment, New York: Plenum Press, 12,113-138.
6- Bonaiuto, M., Aiello, A., Perugini, M., Bonnes, M. and Ercolani, A.P. (1999), “Multidimensional Environment Quality and Neighbourhood Attachment”, Urban Environment, 19, 331-352.
7- Bonaiuto, M., Fornara, F. and Bonnes, M. (2002), “Indexes of Perceived Residential Environment Quality and Neighborhood Attachment in Urban Environments: A Confirmation Study on the City of Rome”, Landscape and Urban Planning, 988, 1-12.
8- Cohen, Y.S. and Shinar, A. (1985), “Neighbourhoods and Friendship Networks”, Chicago, The University of Chicago.
9- Eisenhauer, B.W., Krannich, R.S. and Blahna, D.J. (2000), “Attachments to Special Places on Public Lands: An Analysis of Activities, Reason for Attachments, and Community Connections”, Society and Natural Resources, 13, 421-441.
10- Ellaway, A., and Macintyre, S. (1996), “Does Where You Live Predict Health Related Behaviours? A Case Study in Glasgow”, Health Bulletin, 54, 443-446.
11- Giuliani, M.V. and Feldman, R. (1993), “Place Attachment in a Developmental and Vultural Vontext”, Journal of Environmental Psychology, 13, 267-274.
12- Hidalgo, M.C., and Hernandez, B. (2001), “Place Attachment: Conceptual and Empirical Questions”, Journal of Environmental Psychology, 21, 273-281.
13- Johnson, C.Y. (1998), “A Consideration of Collective Memory in African American Attachment to Wildland Recreation Places”, Human Ecology Review, 5, 5-15.
14- Kyle, G.T., Absher, J.D. and Graefe, A.R. (2003), “The Moderating Role of Place Attachment on the Relationship between Attitude toward Fees and Spending Preferences”, Leisure Sciences, 25, 33-50.
15- Low, S.M., and Altman, I. (1992), ‘Place Attachment: A Conceptual Inquiry’, In Low, S.M. and Altman, I. (Eds.) Place Attachment, New York, Plenum Press, 12, 1-12.
16- Low, S.M. and McDonogh, G.W. (2001), ‘Remapping the City: Place, Order and Ideology’, American Anthropologist, 103:1, 5-6
17- Moore, R.L. and Graefe, A.R. (1994), ‘Attachments to Recreation Settings: The Case of Rail-trail Users’, Leisure Sciences, 16, 17-31.
18- Oswald, F., and Wahl, H.W. (2001), “Housing in Old Age: Conceptual Remarks and Empirical Data on Place Attachment’, IAPS Bulletin of People-Environment Studies, 19, 7-11.
19- Pretty, G., Chipuer, H.M., Bramston, P. (2003), “Sense of Place among Adolescence and Adults in two Rural Australian Towns: The Discriminating Features of Place Attachment, Sense of Community and Place Dependence in Relation to Place Identity”, Journal of Environmental Psychology, 23, 273-287.
20- Proshansky, H.M., Fabian, A.K. and Kaminoff, R. (1983), “Place-identity: Physical World Socialization of the Self”, Journal of Environmental Psychology, 3, 57-83.
21- Riley, R. (1992), “Attachment to the Ordinary Landscape” In I. Altman and S. M. Low (Eds.), Place Attachment, New York, Plenum Press.
22- Rohe, W.M. and Stegman, M.A. (1994), “The Impact of Home Ownership on the Social and Political Involvement of Low-income People”, Urban Affairs, 30:1, 152-172.
23- Rubinstein, R.L and Parmelee, P.A. (1992), “Attachment to Place and Representation of the Life Course by the Elderly”, In I. Altman and S.M. Low (Eds.), Place Attachment, New York, Plenum Press.
24- Schreyer, R., Jacob, G., and White, R. (1981), “Environmental Meaning as a Determinant of Spatial Behavior in Recreation”, In J. Frazier and B. Epstein (Eds.), Proceedings of the Applied Geography Conferences, Binghamton, Dept. of Geography, SUNY Binghamton, 294-300.
25- Stedman, R.C. (2003), “Is It Really Just a Social Construction? The Contribution of the Physical Environment to Sense of Place”, Society and Natural Resources, 16:8, 671-685.
26- Tuan, Y.F. (1977), “Space and Place: The Perspective of Experience”, Minneapolis, University of Minnesota Press.
27- Vaske, J.J., and Kobrin, K.C. (2001), ‘Place attachment and Environmentally Responsible Behavior’, The Journal of Environmental Education, 32:4, 16-21.
28- Warzecha, C.A., and Lime, D.W. (2001), “Place Attachment in Canyonlands National Park: Visitors' Assessment of Setting Attributes on the Colorado and Green Rivers’, Journal of Park and Recreation Administration, 19:1, 59-78.
29- Williams, D.R., Patterson, M.E., Roggenbuck, J.W., and Watson, A. E. (1992), “Beyond the Commodity Metaphor: Examining Emotional and Symbolic Attachment to Place”, Leisure Sciences, 14, 29-46.
30- Williams, D.R., and Vaske, J.J. (2003), “The Measurement of Place Attachment: Validity and Generalizability of a Psychometric Approach”, Forest Science, 49:6, 830-840.
جغرافیا و برنامه‌ریزی
دوره 18، شماره 47 - شماره پیاپی 47
فروردین 1393
صفحه 55-69
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار