نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز
2 دانشگاه تبریز
3 کارشناسی هواشناسی کاربردی / سازمان هواشناسی کشور
چکیده
نتایج بررسی داده‌های مشاهداتی نشان داد که ابرهای خزری در قالب ابرهای پایین از نوع استراتوس و ابرهای میانی از نوع آلتوکومولوس در منطقه مشاهده شدند. به طوری که در بین ابرهای پایین ارتفاع‌های 750 و 900 متر و در بین ابرهای میانی ارتفاع 2700 متر بیشترین درصد فراوانی را داشتند. نتایج بررسی مقدار بارش ابرهای خزری نشان داد که در بیشتر منطقه، بارش‌های 1 تا 5 میلی متر رخ داده است. همچنین همبستگی پارامترهای ابر با بارش ابرهای خزری نشان داد که بارش با پارامترهای ارتفاع ابر، ضخامت نوری ابر، اندازه ذرات ابر و محتوای آب و یخ ابر رابطه مثبت و با دما قله ابر رابطه منفی داشته است. نتایج اعمال مدل رگرسیون چند متغیره شان داد که پنج پارامتر ابر حدود 17 درصد تغییرات بارش ابرهای مذکور را پیش بینی کردند. مطالعه سازکارهای همدیدی نشان داد عامل اصلی شکل گیری ابرهای خزری صعود اورگرافیگی توده هوای پایدار بوده است. به این صورت که با استقرار هسته پرفشار 1012 میلی بار در شمال دریای خزر باعث انتقال شمال به جنوب جریان باد همراه با انتقال رطوبت دریا به ساحل جنوبی دریای خزر، صعود اورگرافیگی توده هوا و تشکیل ابرهای خزری در منطقه شده است. نتایج ردیابی مسیر جریان رطوبت مدل HYSPLIT نشان داد که منشاء اصلی رطوبت منطقه از دریای خزر بوده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Introduction and study of Caspian Clouds (Case study from July 20 to 31, 2013)
نویسندگان [English]
- shahnaz Rashedi 1
- Saeed jahanbakhsh 2
- Ali Khorshiddoust 2
- Gholam Hasan Mohammadi 3
1 PhD student / University of Tabriz
2 The University of Tabriz
3 Meteorology Expert
چکیده [English]
For this purpose, data on the type, amount, and height of different cloud layers and daily precipitation of 36 synoptic stations located on the southern coast of the Caspian Sea were received from the Meteorological Organization. MODIS images were used to investigate the relationship between precipitation and cloud microphysical parameters (CTT, CTH, COT, CER, CWP). ERA5 and NCEP/NCAR data were also used to identify synoptic patterns leading to cloud formation. Finally, HYSPLIT model and regression method were used to identify the path of moisture flow. The results of observational data showed that Caspian clouds were observed in the form of low Stratus clouds and middle clouds of Altocumulus type in the region. So that among the low clouds, the heights of 750 and 900 meters and among the middle clouds, the heights of 2700 meters had the highest frequency. The results of Caspian clouds rainfall showed that in most areas, 1 to 5 mm of precipitation has occurred. Correlation results showed that precipitation was positively correlated with CTH,COT, CER and CWP, and negatively correlated with CTT. Multivariate regression predicted 17% of precipitation by cloud parameters. The results of the study of synoptic maps showed that with the establishment of a 1012 hPa high pressure core in the north of the Caspian Sea, the north-south wind flow along with the transfer of sea moisture to the south shore of the Caspian Sea, ascending the air mass and the formation of clouds and limited rainfall in the region. Vertical profiles showed maximum specific humidity in the lower levels of the atmosphere (1000 to 900 hPa). The results of HYSPLIT model moisture flow path showed that the main source of regional moisture was the Caspian Sea.
کلیدواژه‌ها [English]
- Caspian clouds
- South Caspian coast
- HYSPLIT model
- MODIS satellite images
- محمود، داداشی رودباری، عباسعلی، نصیری خوزانی، بهناز، اکبری ازیرانی، طیبه، (1399)، وردایی فصلی ابرهای مایع در گستره ایران مبتنی بر داده‌های سنجنده MODIS ماهواره Terra ، فصلنامه علمی پژوهشی اطلاعات جغرافیایی (سپهر) ، دوره 29، شماره 113، صص 19-8.
- جوانمرد، سهیلا، تاجبخش، سحر، بداق جمالی، جواد (1397)، اقلیم شناسی رخداد پوشش ابرهای پایین در ایران (1981-2010)، نشریه پژوهش‌های اقلیم شناسی ، سال 9، شماره 33 و 34، صص 32-16.
- خوشحال دستجردی، جواد (1376)، الگوی سینوپتیک - کلیماتولوژی برای بارش‌های بیش از صد میلی‌متر در سواحل جنوبی دریای خزر، رساله دکتری جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس.
- رحمدل، محسن، (1395)، امکان‌سنجی بارورسازی ابرها با بررسی شرایط ابرناکی و برخی شاخص‌های ناپایداری در دشت مشهد، مجله سامانه های سطوح آبگیر باران، سال پنجم شماره ۱، صص 60-51.
- علیجانی، بهلول (1387)، آب و هوای ایران، چاپ هشتم، انتشارات دانشگاه پیام نور.
- کاویانی، محمدرضا، علیجانی، بهلول (1388)، مبانی آب وهواشناسی، انتشارات سازمان سمت.
- فرهودی، رحمت الله (1385)، فنون پیش بینی در برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای، جزوه‌ای درسی، دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران.
- نوریان، علی محمد، جوانمرد، سهیلا، تاجبخش، سحر، بداق جمالی،جواد، (1397)، آشکار سازی انواع ابرها با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای بر اساس الگوریتم ISCCP در ایران، نشریه هواشناسی و علوم جو، دوره 1، شماره 2، صص145-130.
- Bony, S., Stevens, B., Frierson, D. M., Jakob, C., Kageyama, M., Pincus, R,. Watanabe, M. (2015), Clouds, circulation and climate sensitivity. NatureGeoscience, 8(4), 261- 268.
- Ioannidis, E., Lolis, J., Papadimas, C.D., Hatzianastassiou, N., Bartzokas, A. (2017), On the intra-annual variation of cloudiness over the Mediterranean region, Atmospheric Research, doi. 10.1016/j.atmosres.2017.08.021, 1-11.
- Kalimeris, A., Founda, D. (2018), Inter-annual and inter-decadal variability modes of the Athens total cloud cover, International Journal of Climatology, doi.org/10.1002/joc.5687, V 38, PP 4667-4686.
- Kebiao, M,. Zijin, Y,. Zhiyuan, Z,. Tongren, X,. Xinyi, Sh,. Chunyu, G,. (2019), Changes in Global Cloud Cover Based on Remote Sensing Data from 2003 to 2012, Chinese Geographical Science, DOI: 10.1007/s11769-019-1030-6, pp. 306–315.
- Lei, Y., Letu, H., Shang, H., Shi, J., (2020), Cloud cover over the Tibetan Plateau and eastern China: a comparison of ERA5 and ERA‑Interim with satellite observations, Climate Dynamics, doi.org/10.1007/s00382-020-05149-x, pp 2941-2957.
- Luo, L,. Hamilton, D,. Han, B,. (2010), Estimation of total cloud cover from solar radiation observations at Lake Rotorua, New Zealand, Solar Energy, doi:10.1016/j.solener.2010.01.012, pp 1-6.
- Menzel, P. W, Frey, R. A, Baum, B. A. (2015) Cloud Top Properties and cloud phase algorithm Theoretical Basis Document, Version 11.
- Rosenfeld, D,. Woodley, W, L. (2000), Deep convective clouds with sustained supercooled liquid water down to -35.5° C, Nature Vol 405, pp 440-442. DOI:10.1038/35013030 .
- Stephens, G. L., & Kummerow, C. D. (2007), The remote sensing of clouds and precipitation from space: A review Journal of the Atmospheric Sciences, 64(11), 3742-3765.
- Zhang, Y,. Lu, H,. Shen, S,. Cai, J,. (2015), Comment on “Do aerosols impact ground observation of total cloud cover over the North China Plain?”, Global and Planetary Change, DOI: 10.1016/j.gloplacha.2015.08.008, pp 120-124.
)