نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• نورالدین عظیمی ¹
• صالح پویان ²

¹ دانشگاه گیلان، دانشکده معماری و هنر، گروه شهرسازی و گروه پژوهشی آمایش سرزمین

² سازمان مسکن و شهرسازی استان گیلان

چکیده

از اوایل دهه 1350 کمیسیون ماده پنج (کمپ) به­عنوان مرجع قانونی برای انعطاف­پذیری اجرای طرح­های جامع و تفصیلی شهری در ایران مورد استفاده قرار گرفته است. بر پایه این قانون کلیه تغییرات مربوط به کاربری­های زمین شهری در محدوده قانونی شهرها از طریق تصمیمات این کمیسیون انجام می­گیرد. مقاله حاضر تلاش می­کند وضعیت تغییرات کاربری زمین شهری را با استناد به تصمیمات کمیسیون ماده پنج در شهر رشت طی یک دوره ده ساله مورد بررسی قرار دهد. داده­های مورد استفاده در این پژوهش، پرونده­های مطرح شده در کمپ شهر رشت در طول سال­های 1385 -1376 می­باشد که با استفاده از روش­های آماری توصیف و  مورد تحلیل قرار گرفته است. مهم­ترین یافته­های این تحقیق به شرح زیر می­باشد:
گرایش تقاضا برای تغییر کاربری زمین شهری در رشت طی دوره مطالعاتی با روند افزایشی مواجه بوده است. در حالی که کاربری­های مسکونی و تجاری به دلایل ارزش افزوده اقتصادی، بیشترین مقدار افزایش را در میان تقاضاهای تغییرات کاربری اراضی شهری داشته­اند، فعالیت­های مرتبط با خدمات عمومی نظیر فضای سبز، خدمات آموزشی و ورزشی با بیشترین مقدار کاهش روبرو بوده­اند. همچنین تعداد پروانه­های ساختمانی صادره توسط شهرداری، قیمت زمین و ساختمان از مهم­ترین عوامل مرتبط با تقاضا و حجم تغییرات کاربری زمین شهری در  رشت محسوب می­شوند. 

کلیدواژه‌ها

• کمیسیون ماده پنج
• تغییر کاربری
• اراضی شهری
• طرح جامع
• رشت

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Urban Land Use Changes through Commission Act-Five Decisions (Case of Rasht)

نویسندگان [English]

• Nooreddin Azimi ¹
• Saleh Pouyan ²

¹ Guilan University, School of Architecture and Arts, Department of Urban Development and Town and Country Planning Department

² Housing and Urban Development Guilan

چکیده [English]

Commission Act-Five was established on early 1970s as a legal reference for flexible implementation of master and detailed plans in Iran. Based on this bylaw, all changes in urban land uses within the city boundaries should be approved through decisions made by this Commission. This paper tries to evaluate the role of Commission Act-Five’s decisions in the City of Rasht on urban lands over a ten-year period from 1997 to 2006. The main data utilized in this study was based on the documents obtained from the secretariat of the Commission Act-Five in Rasht. For data analysis a number of statistical methods such as correlation, the mean and percentage changes have been applied. The main findings of the study include the following: The number of applications for land use changes in Rasht has considerably been increased over the study period. Among different activities, the residential and commercial uses have had the biggest gains, but, lands related to public services such as green space, education and sport uses have faced the highest levels of reductions. The number of construction and residential unit permits issued by municipality was highly correlated with the number of applications and volume of urban land use change in the City of Rasht.

کلیدواژه‌ها [English]

• Commission Act Five
• Urban land use changes
• Master Plan
• Rasht