نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• علی میرزایی ¹
• محمدرضا پورمحمدی ²
• شهریور روستایی ³

¹ گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

² گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه تبریز

³ هیات علمی جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

چکیده

الگوی مسکن و سبک زندگی جزئی از فرهنگ جامعه را در برمی‌گیرد. در دوران اخیر، همچنان که جامعه و فرهنگ در مسیر دگرگونی قرار می‌گیرند، سبک سکونتی و الگوی آن نیز تغییر می‌یابد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر تحلیل رابطه بین تغییرات سبک زندگی و الگوی مسکن اسلامی در کلان‌شهر تبریز می‌باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی، پیمایشی و  استنباطی با مراجعه به متون اسلامی و منابع معرفتی با تکیه ‌بر آیات قرانی و روایات انجام‌گرفته است و برای دستیابی به اهداف موردنظر از ابزار پرسشنامه گردید. جامعه آماری تحقیق را کلیه ساکنان و تمام سطح کلان‌شهر تبریز و از شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده‌ گردید. برای تأیید و یا رد فرضیه‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری  SPSSبه تحلیل داده‌های پرسشنامه و برای آزمون رابطه بین متغیرها و رتبه‌بندی شاخص‌ها و مؤلفه‌های تحقیق از مدل رگرسیون چندگانه (MLR) و آزمونT  تک نمونه استفاده گردید؛ همچنین از مدل تحلیل شبکه‌ای (ANP) با استفاده از نرم‌افزارSuper Decisions نظرات کارشناسان با توزیع 30 پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت و به رتبه‌بندی گویه‌های هر یک از مؤلفه‌ها و شاخص‌های تحقیق پرداخته شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ضریب همبستگی چندگانه کل برای متغیرهای مستقل و وابسته 906/0  R=و  ضریب تعیین برابر با 822/0 و ضریب تعیین تعدیل‌شده برابر با 818/0 به دست آمد که نشان از همبستگی بالای متغیر سبک زندگی و الگوی مسکن اسلامی می‌باشد. به‌طوری کلی از 39 زیر شاخص‌های سبک زندگی 12 گویه آن‌که تغییرات در ارزش‌های سبک زندگی را در تحقیق حاضر نشان می‌دهد به ترتیب متعلق به شاخص ارزش‌های منزلتی با ضریب (367/0)، ارزش‌های فرهنگی (243/0)، الگوهای رفتاری (215/0)، ارزش‌های اقتصادی (132/0) که امتیازات بالایی را کسب کرده‌اند و ارزش‌های اجتماعی، هویت دینی، مکانی و فضایی و زیست‌محیطی در رتبه پایینی قرارگرفته و کم‌رنگ شدن ارزش فرا مادی در برابر ارزش‌های مادی نشان از معنادار بودن بین تغییرات در ارزش‌های سبک زندگی بوده که الگوی مسکن اسلامی را به‌سوی مدرنیزه شدن سوق داده است.

کلیدواژه‌ها

• سبک زندگی
• الگوی مسکن اسلامی
• کلان‌شهر تبریز
• مدل رگرسیون چند متغیره
• T تک نمونه
• مدل تحلیل شبکه‌ای

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Relationship between Lifestyle Change and Islamic Housing Pattern (Case Study: Tabriz Metropolis)

نویسندگان [English]

• Ali Mirzaie ¹
• Mohammadreza Pourmohammadi ²
• Shahrivar Rostaei ³

¹ Geography and urban planning. University of tabriz

² Department of Geography and Planning, School of Geography, University of Tabriz

³ Associate Professor of Geography and Urban Planning, University Of Tabiz, Iran

چکیده [English]

Housing pattern and life style comprise a part of the society^,s culture. In the current times and in line with the changing of society and culture, we are witnessing the transformation of accommodation style and pattern. Therefore, the aim of this research is analyzing the relationship between   changes of life style and the pattern of Islamic housing in Tabriz metropolis. The method of the research is descriptive, survey and inferential and is based on referring to Islamic sources of Quran verses and narratives. In addition, questionnaires have been used to achieve the research purposes. The statistical population of the research consists of all the residents of Tabriz in the whole area of this metropolis and the subjects were selected using simple accidental method of sampling. For confirming or rejecting the hypotheses, SPSS software was used for analyzing the data obtained from the questionnaires. By analyzing the relationship between variables and ranking of the indices and components of the research it became possible by application of multiple regression model and single-sample t test. In addition, using network analysis model and Super Decision software, the ideas of 30 experts were extracted by distributing questionnaires and the elements and components of each factor were ranked.  The results of the research indicated that the total multiplier correlation coefficient for independent and dependent variables were 0.906 R and the coefficient of determination was 0.822 and the adjusted coefficient of determination was 0.818. This fact indicates a high correlation between the variable of lifestyle and Islamic housing pattern. From39 sub-indicators, 12 of them which show changes in lifestyle values​​, belong respectively to the index of respect with coefficient (0.367), cultural values ​​(0.243), behavioral patterns (0.215), economic values ​​(0.132). These values have gained high privileges. In addition, social index, religious identity index and spatial and environmental values ​​have lower ranks. Diminishing spiritual values against material ones ​​ are significant in the sense that the changes in lifestyle values ​​have pushed the model of Islamic housing toward modernization.

کلیدواژه‌ها [English]

• Lifestyle
• Islamic Housing Pattern
• Tabriz Metropolis
• Multivariate Regression Model
• T Single Sample
• Network Analysis Model