نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

• احمد حجاریان

دکترای تخصصی از دانشگاه اصفهان

چکیده

روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های‌ اسنادی و میدانی استفاده‌شده است. جامعه آماری این پژوهش راکلیه نواحی روستایی شهرستان جیرفت تشکیل می دهد. که طبق آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران سال 1395، شهرستان جیرفت دارای 308858 نفر جمعیت و 92937 خانوار می‌باشد. که از این تعداد 153153 نفر با 46543 خانوار ساکن شهری و 155698 نفر با 46392 خانوار در نواحی روستایی شهرستان ساکن هستند. همچنین در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای (چندمرحله ای) استفاده گردید. برای این منظور در مرحله اول از میان 4 بخش شهرستان جیرفت از بین 14 دهستان این شهرستان طبق سرشماری سال 1395 تعداد 11دهستان به عنوان نمونه خوشه‌ای انتخاب گردید و در ادامه از هر خوشه به طور تصادفی تعدادی روستا انتخاب و در مجموع نمونه های مورد نظر از سطح 11دهستان جمع آوری شد. این شهرستان طبق سرشماری 1395 دارای30 روستای دارای سکنه بیشتر از 1000 نفر جمعیت ( جبالبارز 2 روستا، مرکزی 21 روستا، اسماعیلی 7 روستا) می‌باشد.

در ادامه برای بررسی تأثیر عدالت توزیعی و عدالت رویه ای بر "زیرساخت‌های روستای خلاق"، ضمن تائید همبستگی مثبت و معنی‌داری این دو متغیر با آزمون همبستگی پیرسون، نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد تکنیک حداقل مربعات جزئی (PLS) نشان می‌دهد که بُعد عدالت توزیعی با در نظر گرفتن اثرات مستقیم و غیرمستقیم، با ضریب 755/0، تأثیر بیشتری بر زیرساخت‌های روستای خلاق در سکونتگاه‌های نمونه داشته است. در کل با توجه به مقدار ضریب تعیین (R2) برای متغیر زیرساختهای روستای خلاق (969/0) مشخص گردید تأثیرگذاری عدالت توزیعی و عدالت رویه ای بر زیرساخت‌های روستای خلاق در سطح قوی است.

تازه های تحقیق

مادامی‌که روستا از سرزندگی برخوردار نباشد، طرح‌های ساماندهی محکوم‌به شکست خواهند بود. دراین‌بین، برخی از محققان نظریه خلاق را به مناطق روستایی اعمال کردند. در این نظریه اعتقاد بر این است که مناطق روستایی می‌توانند با جذب افراد در حرفه‌های خلاق رشد اقتصادی را به ارمغان آوردند. طبقۀ خلاق روستایی قادر است بخش‌های جدیدی را به ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی روستا بیفزاید و فرصت‌های جدیدی را برای پیشرفت روستا در مقیاس ملی و فراملی ایجاد کند. لذا لازم است زیرساخت­های شکل‌گیری روستای خلاق نیز را در نقاط روستایی موردبررسی قرارداد. پژوهش حاضر با رویکرد معادلات ساختاری، به تحلیل اثرگذاری عدالت توزیعی و رویه­ای بر زیرساخت­های روستای خلاق در سکونتگاه‌های روستایی شهرستان جیرفت پرداخته است.بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر باید عنوان کرد ازنظر روستاییان میزان عدالت توزیعی در کل با میانگین 55/3 بالاتر از میانه نظری تحقیق (یعنی 3) بوده است؛ ولی میزان عدالت رویه­ای76/2 کمتر از میانه نظری است. همچنین بر پایه نتایج تحقیق، ازنظر روستاییان، زیرساخت­های روستای خلاق در سکونتگاه‌های شهرستان جیرفت برابر با میانگین 14/3 و نشان‌دهنده سطح نسبتاً بالای زیرساخت­های روستای خلاق در روستاهای موردمطالعه است. نتایج آزمون T تک نمونه‌ای نیز مشخص کرد که شاخص «بستر دانش» با آماره T برابر 99/27 بالاترین مقدار را به خود اختصاص داده است و مقدار آماره T برای متغیر زیرساخت­های روستای خلاق نیز بالاتر از میانه نظری و معادل 88/5 است که با تحقیقات برون‌تراپ و مِسنر (2017) همسو می­باشد.برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر عدالت توزیعی و رویه­ای بر زیرساخت­های روستای خلاق در سکونتگاه‌های شهرستان جیرفت، ضمن تائید همبستگی مثبت و معنی‌داری این دو متغیر با آزمون همبستگی پیرسون، از فن مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد تکنیک حداکثر درستنمایی (PLS) استفاده گردیده است. نتایج به‌دست‌آمده از نرم‌افزار Smart PLS نیز ضمن تائید آزمون بیرونی مدل (مقدار روایی واگرا و همگرا، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی) نشان داد که ضرایب T بین دو سازة اصلی پژوهش، بالای 58/2 بوده و رابطه معنادار و مستقیم بین دو متغیر برقرار است؛ بُعد عدالت توزیعی  با در نظر گرفتن اثرات مستقیم و غیرمستقیم، با ضریب 755/0، تأثیر بیشتری بر زیرساخت­های روستای خلاق در سکونتگاه‌های نمونه داشته است. در بین شاخص‌های پژوهش نیز "هنر و فرهنگ"  با ضریب 572/0 و "بستراجتماعی" با ضریب 326/0 بیشترین تأثیرگذاری را در زیرساخت­های روستای خلاق می‌باشد که تحقیق لی و وول (2012) نیز موید این می­باشد. در کل با توجه به مقدار ضریب تعیین (R²) برای متغیر زیرساخت­های روستای خلاق (969/0) مشخص گردید تأثیرگذاری عدالت رویه­ای و توزیعی بر زیرساخت­های روستای خلاق در سطح قوی است؛ بنابراین فرضیه تحقیق مبنی بر اینکه، توسعه عدالت محوری تأثیر زیادی بر زیرساخت­های روستای خلاق در منطقه موردمطالعه داشته است، تائید می‌شود؛ و 7/99 درصد تغییرات زیرساخت­های روستای خلاق در منطقه موردمطالعه به‌وسیله توسعه عدالت روستایی پیش‌بینی‌شده است. کسب نمودن عدد 874/0 برای GOF نشان داد که تحقیق دارای اعتبار و کیفیت خوبی است. در انتها ذکر این نکته ضروری است که به دلیل نبود مطالعاتی در رابطه با تأثیر عدالت توزیعی و رویه­ای بر زیرساخت­های روستای خلاق، امکان مقایسه نتیجه تحقیق با تحقیقات قبلی وجود نداشته و این مطالعه، یک پژوهش اکتشافی به شمار می‌رود.

در پایان بیان  این نکته ضروری می­باشد که در ارتباط با توسعه عدالت محور و تأثیر آن بر زیرساخت­های شکل‌گیری روستای خلاق در سکونتگاه‌های روستاییتوصیه می‌شود که به پیشنهاد‌های زیر توجه گردد:

• ایجاد فرصت برابر برای بروز تواناییها و شایستگی­ها از جمله ارتقا شاخص های عدالت توزیعی با رویکرد روستامحور
• یکی از شاخص ها در عدالت توزیعی توجه به رفتار در کنار نیات به منظور تشویق و تنبیه است. استفاده مناسب از این رویکرد میتواند در جهت ارتقا شاخص­های روستای خلاق عمل نماید.
• سوگیری و غرض ورزی نسبت به جامعه روستایی از جمله مواردی می باشد با رویکردهای خلاق روستایی مغایرت دارد ولی متاسفانه در عمل شاهد بروز آن در متولیان قانوگذارو مدیریت سطح کلان ملی هستیم لذا پیشنهاد می­شود سازمانهای متولی در سایر فرآیندها و در قبال جامعه روستایی این شاخص را مورد توجه قرار دهند.
• اصلاح روشها همراه با درنظر گرفتن اقتضائات نیز از جمله شاخصهای ارتقا دهنده می باشد.

کلیدواژه‌ها

• عدالت رویه ای
• عدالت توزیعی
• سکونتگاه‌های روستایی
• زیرساخت روستای خلاق
• شهرستان جیرفت

10.22034/gp.2023.54632.3074

موضوعات

• برنامه ریزی روستایی

عنوان مقاله [English]

Analysis of the effect of distributive justice and procedural justice on creative village recruiting platforms

نویسنده [English]

• ahmad hajarian

univercity Isfahan,Isfahan.iran

چکیده [English]

The research method in the present research is descriptive-analytical and its type is basic in terms of purpose and documentary and field methods are used to collect information. The statistical population of this research consists of all the rural areas of Jiroft city. According to the statistics provided by Iran Statistics Center in 2015, Jiroft city has a population of 308,858 people and 92,937 households. Of these, 153,153 people with 46,543 households live in urban areas and 155,698 people with 46,392 households live in rural areas of the city. Also, in this research, cluster sampling method (multi-stage) was used. For this purpose, in the first stage, among the 4 districts of Jiroft city, among the 14 villages of this city according to the census of 2015, 11 villages were selected as a cluster sample, and then a number of villages were randomly selected from each cluster, and in total, the desired samples were from The level of 11 villages was collected. According to the 2015 census, this city has 30 villages with more than 1000 inhabitants (Jabalbarz 2 villages, Markazi 21 villages, Ismaili 7 villages).

In the following, to investigate the effect of distributive justice and procedural justice on the "infrastructure of the creative village", while confirming the positive and significant correlation of these two variables with Pearson's correlation test, the results of structural equation modeling with the Partial Least Squares (PLS) approach show that The dimension of distributive justice, taking into account the direct and indirect effects, has had a greater impact on the infrastructure of the creative village in the sample settlements with a coefficient of 0.755. In general, according to the coefficient of determination (R2) for the variable of creative village infrastructure (0.969),

کلیدواژه‌ها [English]

• procedural justice
• distributive justice
• rural settlements
• creative village infrastructure
• Jiroft city