مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
شهریور روستایی؛ کوثر عراقی
چکیده
امروزه با پیشرفت روزافزونی که در جامعه وجود دارد، یکی از مسائل مهم جامعه تغییر و تحول می‌باشد که همواره بوده و ادامه دارد. تمایل به پیشرفت بدون تغییر و تحول امکان‌پذیر نیست. آینده پیش روی، آینده‌ای مبهم و نامعلوم است و باید برای شناخت آن به کمک علم آینده‌پژوهی همواره تلاش کنیم. در دهه‌‌های اخیر به دلیل تحولات و دگرگونی‌های روی‌داده ...
بیشتر
امروزه با پیشرفت روزافزونی که در جامعه وجود دارد، یکی از مسائل مهم جامعه تغییر و تحول می‌باشد که همواره بوده و ادامه دارد. تمایل به پیشرفت بدون تغییر و تحول امکان‌پذیر نیست. آینده پیش روی، آینده‌ای مبهم و نامعلوم است و باید برای شناخت آن به کمک علم آینده‌پژوهی همواره تلاش کنیم. در دهه‌‌های اخیر به دلیل تحولات و دگرگونی‌های روی‌داده در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی در شهرها نگاه انسان به آینده متفاوت شده است. این تحقیق با رویکرد آینده‌پژوهی به موضوع تراکم و تغییرات آتی تراکم شهری می‌پردازد که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای- میدانی و دیدگاه نوین برنامه‌ریزی (آینده‌پژوهی) همچنین برای به‌دست آوردن اطلاعات و جمع‌آوری نظرات کارشناسان از روش پویش محیطی و برای شناسایی پیشران‌ها، از روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری و نرمافزار میک‌مک و برای تدوین سناریوهای مطلوب از نرمافزار سناریوویزارد استفاده گردید تا مهمترین پیشران‌ها و میزان تأثیرگذاری این پیشران‌ها در وضعیت به‌وجود آمده و درنهایت تدوین سناریوهای مطلوب در وضعیت آینده تراکم شهری در منطقه ۲ شهرداری تبریز به دست آید.که به صورت خلاصه نتایج به‌دست آمده چنین می‌باشد: از 60 عامل موثر شناسایی شده در تغییرات تراکمی شهر تبریز بااستفاده از نرمافزار میک‌مک 13 عامل پیشران به‌دست آمد،سپس با تعیین47 وضعیت‌های احتمالی برای این13 عامل و وارد کردن آنها در نرمافزار سناریوویزارد،تعداد سناریوهای قوی 4 و تعداد سناریوهای ضعیف 270 و تعداد سناریوهای با سازگاری بالا11 به‌دست آمد که تحلیلهای به دست آمده از سناریوها نشان می‌دهد که وضعیت آینده تغییرات تراکمی شهر تبریز با روند مطلوب در پیش خواهد بود هرچند نباید از وقوع شرایط بحرانی آینده غافل باشیم.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
ابوالفضل مشکینی؛ آیت رشنو فر؛ مهران حاجیلو
چکیده
با شروع عصر شهر نشینی و توسعه روز افزون آن دیگر شهر ها به عنوان مهمترین سکونتگاه انسانی شناخته می شوند. بنابر این نیاز سنجی پژوهشی و اولویت بندی تحقیقات، متناسب با مشکلات شهرها می تواند گامی موثر در شناخت و حل مشکلات موجود باشد. هدف پژوهش حاضر نیز نیاز سنجی پژوهشی رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری و اولویت بندی آنها بوده. روش پژوهش ، به ...
بیشتر
با شروع عصر شهر نشینی و توسعه روز افزون آن دیگر شهر ها به عنوان مهمترین سکونتگاه انسانی شناخته می شوند. بنابر این نیاز سنجی پژوهشی و اولویت بندی تحقیقات، متناسب با مشکلات شهرها می تواند گامی موثر در شناخت و حل مشکلات موجود باشد. هدف پژوهش حاضر نیز نیاز سنجی پژوهشی رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری و اولویت بندی آنها بوده. روش پژوهش ، به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ روش شناسی از نوع توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل 15 نفر از اساتید و دانشجویان دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری یوده که از نظرات آنها استفاده شده است. نتایج حاصله از نظرات جامعه آماری منجر به تدوین 58 عنوان پژوهشی شده که هریک از این عناوین در قالب پنج گروه ((اجتماعی فرهنگی)) ،(( اکولوژی و زیست محیطی))، ((مالی و اقتصادی ))، (( کالبدی فضایی و زیر ساختی)) و ((سیاستی، مدیریتی و فناوری)) دسته بندی شدند. به منظور وزن دهی و رتبه بندی این موضوعات نیز از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. در ادامه، بعد از رتبه بندی وزنی، هرکدام از موضوعات از لحاظ تعداد فراوانی چاپ مقاله طی دوره زمانی 1390-1399 در پایگاه نمایه سازی مقالات علمی(علم نت) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از اولویت بندی و وزن دهی موضوعات و بررسی تعداد مقالات چاپ شده نشان داد که دسته موضوعی اقتصادی با میانگینی وزنی 0.01729 دارای بیشترین وزن بوده، و در بین موضوعات به صورت مستقل نیز بیشترین وزن مربوط به موضوع مشارکت مردمی و دموکراسی شهری در مدیریت شهری با وزن 0.01740 بوده است. از لحاظ فراوانی مقالات نیز بیشترین مقالات چاپ شده مروبط به دسته موضوعی سیاستی، مدیریتی و فناوری با تعداد 433014 مقاله چاپ شده و کمترین مقالات مروبط به دسته موضوعی اقتصادی با 103436 مقاله چاپ شده می باشد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
حسن محمودزاده؛ توکل آقایاری هیر؛ داود حاتمی
چکیده
هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت منطقه چهار کلانشهر تبریز از منظر شهر دوستدار سالمند می‌باشد. این پژوهش از نظر ماهیت کاربردی است. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی است از روش‌های توصیفی ـ تحلیلی، اسنادی، تحلیل ثانویه و پیمایشی است. برای تحلیل و ارزیابی نما‌گرهای جمعیت‌شناسی سالمندان منطقه چهار کلانشهر شهر تبریز از اطلاعات و داده‌های سرشماری ...
بیشتر
هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت منطقه چهار کلانشهر تبریز از منظر شهر دوستدار سالمند می‌باشد. این پژوهش از نظر ماهیت کاربردی است. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی است از روش‌های توصیفی ـ تحلیلی، اسنادی، تحلیل ثانویه و پیمایشی است. برای تحلیل و ارزیابی نما‌گرهای جمعیت‌شناسی سالمندان منطقه چهار کلانشهر شهر تبریز از اطلاعات و داده‌های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 استفاده شده است. در بخش پیمایشی تحقیق با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه محاسبه و پس از برآورد به صورت تصادفی ساده بین نمونه‌های هدف پخش شده و پرسشنامه‌ها پس از تکمیل شدن توسط مردم جمع‌آوری شده‌اند. برای سنجش وضعیت منطقه چهار کلانشهر تبریز از منظر شهر دوستدار سالمند از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی که در 8 شاخص و 81 گویه تهیه شده استفاده شده است. تحلیلهای آماری در این پژوهش به کمک نرمافزار SPSS نسخه 26 انجام شده. نتایج بررسی و سنجش هشت شاخص دوستدار سالمند در این منطقه نشان داد؛ شاخص فضاهای بیرونی و ساختمان‌ها با84/2، در رتبه یک، شاخص حمل و نقل با77/2، در رتبه دوم، شاخص ارتباطات و اطلاعات با 67/2، در رتبه سوم، شاخص حمایتهای اجتماعی و خدمات سلامت با 58/2، در رتبه چهارم، شاخص تکریم و تلفیق اجتماعی با 48/2، در رتبه پنجم، شاخص مشارکت اجتماعی با 46/2، در رتبه ششم، شاخص مشارکت در امور مدنی و اشتغال با 41/2، در رتبه هفتم و شاخص مسکن با 38/2، در رتبه هشتم قرار دارد. با توجه به میانگین‌های به دست آمده؛ مشخص می‌گردد که میانگین همه شاخصهای بررسی شده کمتر از حد وسط طیف لیکرت(عدد 3)، می‌باشد. لذا نتیجه می‌گیریم که منطقه چهار شهرداری کلان شهر تبریز دوستدار سالمند نیست و تا رسیدن به حد مطلوب فاصله زیادی دارد.
مقاله علمی پژوهشی
آمایش سرزمین
مسلم سواری؛ فرشاد رزم آور
چکیده
این پژوهش با هدف کلی تدوین راهبردهای استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در بخش کشاورزی در استان بوشهر انجام شد. در این پژوهش ابتدا با استفاده مطالعات تحلیلی و ادبیات موضوع نقاط چهارگانه SWOT یعنی قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی شد و با استفاده از تکنیک AHP اولویت‌بندی شدند. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و متخصصان آگاه به موضوع در سازمانهای ...
بیشتر
این پژوهش با هدف کلی تدوین راهبردهای استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در بخش کشاورزی در استان بوشهر انجام شد. در این پژوهش ابتدا با استفاده مطالعات تحلیلی و ادبیات موضوع نقاط چهارگانه SWOT یعنی قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی شد و با استفاده از تکنیک AHP اولویت‌بندی شدند. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و متخصصان آگاه به موضوع در سازمانهای ذیربط بودند که بهطور هدفمند برای مطالعه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب تکنیک SWOT-AHP با استفاده از نرمافزار Expert Choice انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که در ارزیابی معیارها، نقاط قوت، ضعف، تهدید، فرصت اولویتهای اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند که وزنهای بدست آمده از برآیند این نقاط نشان دهنده غالب بودن فضای مخاطرهآمیز بر فضای مفید است. علاوه بر این در اولویت‌بندی نواحی استراتژیک نتایج نشان داد که راهبرد اول SO یعنی راهبرد تهاجمی (حداکثر – حداکثر)، راهبرد دوم راهبرد ST یعنی راهبرد اقتضایی (حداکثر – حداقل)، راهبرد سوم WO یعنی راهبرد انطباقی (راهبرد حداقل – حداکثر) و در نهایت آخرین راهبرد در موضوع مورد بررسی راهبرد WT یعنی راهبرد دفاعی (حداقل – حداقل) است. به طور کلی نتایج این پژوهش میتواند بینشهای جدیدی برای سیاستگذاران حوزه انرژی و محیط زیست را فراهم کند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
نجمه سادات مصطفوی؛ پروین پرتوی؛ زهرا اسدالهی
چکیده
خدمات اکوسیستم گستره وسیعی از خدمات مستقیم و یا غیرمسقیم مرتبط با بهزیستی انسان را در برمی گیرد که از طریق فرایندهای بیوفیزیکی حاصل شده اما تولید، توزیع و بازتولید آن تحت تاثیر مدیریت سیستم های اجتماعی و اکولوژیکی شهر است. تمام تلاش این جستار شناسایی و دسته بندی موانع یکپارچه سازی خدمات اکوسیستم در برنامه ریزی شهری می باشد. روش این ...
بیشتر
خدمات اکوسیستم گستره وسیعی از خدمات مستقیم و یا غیرمسقیم مرتبط با بهزیستی انسان را در برمی گیرد که از طریق فرایندهای بیوفیزیکی حاصل شده اما تولید، توزیع و بازتولید آن تحت تاثیر مدیریت سیستم های اجتماعی و اکولوژیکی شهر است. تمام تلاش این جستار شناسایی و دسته بندی موانع یکپارچه سازی خدمات اکوسیستم در برنامه ریزی شهری می باشد. روش این مقاله از نوع فرامطالعه است که در چهار بخش تحلیلی فراداده، فرا روش، فرانظریه و فراترکیب، به بررسی ساختاری و محتوایی مطالعات منتخب پرداخته است. جامعه آماری این مطالعه شامل 47 مقاله علمی در بازه زمانی 2022-2010 می باشد. در بخش یافته ها، موانع در قالب 31 مقوله، 9 مقوله ترکیبی و 3 مضمون (ساختاری، اقتصادی و معرفتی) طبقه بندی شدند. فقدان روش های استاندارد، ضعف مشارکت ذینفعان، فقدان آگاهی و دانش اکولوژیکی، شکاف موضوعی، کمبود داده و کمبود منابع مالی از مهم ترین موانع و چالش های یکپارچه سازی به حساب می آیند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
ابوالفضل قنبری؛ میرحسین پورباقر
چکیده
شهر سهند به عنوان یک شهر نسبتا جدید، توانسته است به سرعت در جایگاه سومین شهر پرجمعیت استان آذربایجان‌شرقی قرار گیرد. یکی از نکات مهم تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین توسعه فیزیکی شهر با روند معاملات ملکی و ترکیب داده‌های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از تصاویر ماهواره‌های Landsat-8 و Landsat-7 و Sentinel-2 ...
بیشتر
شهر سهند به عنوان یک شهر نسبتا جدید، توانسته است به سرعت در جایگاه سومین شهر پرجمعیت استان آذربایجان‌شرقی قرار گیرد. یکی از نکات مهم تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین توسعه فیزیکی شهر با روند معاملات ملکی و ترکیب داده‌های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از تصاویر ماهواره‌های Landsat-8 و Landsat-7 و Sentinel-2 در محیط کدنویسی گوگل ارث انجین کاربری‌ها و تغییرات آنها طی دو دوره قبل و بعد از شهر شدن (از 2000 تا 2008 و از 2008 تا 2019) دسته‌بندی شد و سپس پیش‌بینی توسعه آتی شهر سهند صورت گرفت. برای پیش-بینی از روش شبکه عصبی مصنوعی چند لایه پرسپترون (MLP) به عنوان یکی از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره مکانی(MCDM) استفاده شده است. متغیرهای مستقل استفاده شده در تحقیق حاضر، در پیش‌بینی توسعه فیزیکی شهر عبارت‌اند از : قیمت زمین، نوع کاربری، شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از مناطق شهری، فاصله از شبکه آبراهه، فاصله از گسل، فاصله از شبکه معابر (اصلی و فرعی). نتایج طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای نشان داد که توسعه فیزیکی شهر جدید سهند در جهت تبدیل زمین‌های بایر به کاربری شهری صورت گرفته است. علاوه بر این توسعه فیزیکی در راستای تبدیل زمین‌های ارزان‌تر به نواحی ساخته شده بود. اراضی ساخته شده دارای توسعه زیادی بوده و از6246/665 هکتار در سال ۲۰۰۰ به 9516/732 هکتار در سال ۲۰۱۹ رسیده است. در بین روش‌های طبقه‌بندی تصاویر به منظور استخراج کاربری اراضی، روش SVM بهترین روش بود و همچنین تصاویر ماهواره Sentinel-2 بالاترین دقت را داشت. شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چندلایه به منظور پیش‌بینی توسعه فیزیکی آتی شهر جدید سهند مورد استفاده قرار گرفت، که با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، توسعه در جهاتی پیش‌بینی شده است که مبتنی بر ارزان بودن زمین و نیز محدودیت-های ژئومورفولوژیکی مانند شیب و ارتفاع است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
علی صابری؛ احمد پوراحمد؛ سعید زنگنه شهرکی
چکیده
زندگی شهری در روند خود از جوامع ساده و متمرکز که بیشتر بازتاب نیروهای مختلف اجتماعی بودند، تا به امروز در اشکال مختلف باعث تغییر و تحولات گستردۀ محیطی در شهر و به‌خصوص رشد جمعیت شهری شده است که نتیجۀ آن از هم پاشیدگی نظام توزیع خدمات شهری و توزیع نابرابر شهروندان در برخورداری از خدمات شهری بوده است. با توجه به اهمیت مسئلۀ عدالت فضایی ...
بیشتر
زندگی شهری در روند خود از جوامع ساده و متمرکز که بیشتر بازتاب نیروهای مختلف اجتماعی بودند، تا به امروز در اشکال مختلف باعث تغییر و تحولات گستردۀ محیطی در شهر و به‌خصوص رشد جمعیت شهری شده است که نتیجۀ آن از هم پاشیدگی نظام توزیع خدمات شهری و توزیع نابرابر شهروندان در برخورداری از خدمات شهری بوده است. با توجه به اهمیت مسئلۀ عدالت فضایی در توزیع خدمات شهری، هدف پژوهش حاضر تحلیل نحوۀ توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی در شهر یاسوج و علت‌یابی نابرابری‌ها و عدم تعادل‌ها است. تا از این طریق به ارائه راهکاری مناسب اقدام شود. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی- علی است. برای تعیین الگوی پراکنش خدمات شهری از شاخص میانگین نزدیک‌ترین همسایه (ANN) و تحلیل شبکه و برای شناسایی عوامل اثرگذار در عدم تعادل خدمات شهری از روش دلفی استفاده شد. همچنین پس از مشخص شدن عوامل در نرم افزار میک‌مک، اقدام به شناسایی روابط متغیرها، میزان اثرگذاری آنها، اولویت‌بندی هر یک از متغییرها و در نهایت، ارائۀ راهکارهای مناسب جهت کاهش عدم تعادل خدمات شهری شد. یافته‌های به دست آمده نشان دهندۀ توزیع خوشه‌ای خدمات شهری و پراکنش متمرکز، غیراصولی و نامناسب این خدمات در سطح مناطق و نواحی شهر یاسوج است. همچنین نتایج تحلیل نشان داد ضعف قوانین و مقررات، رانت‌های اقتصادی و فشار بزرگ مالک‌ها به ترتیب دارای بیشترین تاثیرگذاری در توزیع نامتعادل خدمات شهری در شهر یاسوج هستند. نهایتا متناسب با یافته‌ها جهت توزیع متعادل خدمات و برقراری عدالت فضایی در شهر یاسوج راهکارهایی ارائه شد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
اکبر اصغری زمانی؛ فیروز جعفری؛ کوثر سخائیان
چکیده
خط آسمان میتواند مؤلفه مؤثری در تبیین ویژگی‌های مکانی و کیفی منظر شهری باشد. نادیده‌گرفتن این مقوله مهم و همچنین عدم رعایت تناسب میان ارتفاع جداره نسبت به عرض خیابان، منجر به ایجاد سیما و منظر ناهنجار و در بعضی موارد به وجود آمدن محصوریت بیش از حد در خیابان‌های شهری می‌گردد. بدیهی است که خیابان‌ها فقط دارای بعد کالبدی نبوده بلکه ...
بیشتر
خط آسمان میتواند مؤلفه مؤثری در تبیین ویژگی‌های مکانی و کیفی منظر شهری باشد. نادیده‌گرفتن این مقوله مهم و همچنین عدم رعایت تناسب میان ارتفاع جداره نسبت به عرض خیابان، منجر به ایجاد سیما و منظر ناهنجار و در بعضی موارد به وجود آمدن محصوریت بیش از حد در خیابان‌های شهری می‌گردد. بدیهی است که خیابان‌ها فقط دارای بعد کالبدی نبوده بلکه نمایانگر حیات و پویایی در جوامع و شهرها می‌باشند. از این رو خط آسمان میتواند یک مؤلفه مؤثر در ارتقای کیفیت منظر شهری باشد.در این تحقیق از روش کتابخانه‌ای و پیمایش میدانی بهره گرفته شده است. همچنین از نرم افزار سیتی انجین و آرک سین در جهت مدلسازی سه بعدی، شبیه سازی ارتفاعی و تحلیل های مورد نیاز (خط‌آسمان، گراف خط آسمان و...)، استفاده گردیده است. محدوده‌های منتخب در شهر، از بافت جدید با قدمت کمتر از ۲۰ سال، بافت میانی با قدمت حدود ۵۰ سال و بافت قدیمی با قدمت بیش از ۵۰ سال (از هسته اولیه شهر)، انتخاب شده‌اند. نتایج بدست آمده از تحلیل گراف خط آسمان نشان می‌دهد الگوی خط آسمان خیابان شریعتی جنوبی (بافت قدیمی) با میانگین عددی 74.06% دید افق وضعیت بهتری نسبت به خیابان‌های امام خمینی با میانگین 63.5% و تختی با میانگین عددی 55.66% دارد. نتایج حاصل از تحلیلهای سه‌بعدی نشان از وجود رابطه مستقیم بین ارتفاع ساختمان‌ها، گشودگی فضا و تعادل خط آسمان دارد. هرچه ارتفاع ساختمان‌ها متناسب تر، فضا گشوده تر و معبر عریض تر باشد، شعاع گراف خط آسمان پهن تری را شاهد هستیم.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
پریسا شرافتی؛ سهند لطفی؛ مهسا شعله
چکیده
در این مقاله «طب سوزنی شهری» به عنوان مفهومی نوظهور در ادبیات شهرسازی ایران مطرح و کوشش شده است تا به تبیین این موضوع و آموزه های برگرفته از آن در تحلیل فضایی شهر پرداخته شود. طب سوزنی شهری به مثابه ابزاری که نگاهی کُل‌نگر و شبکه ای به شهر دارد، با شناسایی نقاط مداخله رها شده و وارد کردن آنها به چرخه حیات فضاهای سبز شهری، در جهت ...
بیشتر
در این مقاله «طب سوزنی شهری» به عنوان مفهومی نوظهور در ادبیات شهرسازی ایران مطرح و کوشش شده است تا به تبیین این موضوع و آموزه های برگرفته از آن در تحلیل فضایی شهر پرداخته شود. طب سوزنی شهری به مثابه ابزاری که نگاهی کُل‌نگر و شبکه ای به شهر دارد، با شناسایی نقاط مداخله رها شده و وارد کردن آنها به چرخه حیات فضاهای سبز شهری، در جهت دست‌یابی به ساختار مطلوب شهری است. این پژوهش با استفاده از رویکرد «طب سوزنی شهری» و با روش‌شناسی تطبیقی-تحلیلی از نگاه شبکه ای در منطقه هشت شهر شیراز در تلاش برای معرفی الگوی بالقوگی‌های موجود شهر در راستای حرکت به سمت پایداری اکولوژیک شهری است تا بدان جا که بتواند وحدت رویه ای را در شکل دادن به توسعه بر پایه پتانسیل های موجود محیط شهری ایجاد کند. به این ترتیب در تلاش است از طریق کاربست مفهوم طب سوزنی شهری به مقایسه ای تطبیقی از شبکه سبز شهری و تبیین لزوم این رویکرد در شهر بپردازد و از این طریق با جهت دهی بازتوسعه‌های شهری و همچنین بازکشف بسیاری از منابع پنهان در شهرها به عنوان تمثیلی از نقاط مداخله در شبکه عصب شناسی طب سوزنی، فرصت هایی را به منظور الگوسازی شبکه اکولوژیک و توسعه ساختاری فضاهای سبز در راستای بهبود محیط‌های شهری در اختیار طراحان قرار دهد.
مقاله علمی پژوهشی
سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
مجتبی پوررحیمی؛ میثم ارگانی
چکیده
از مهم ترین پیامد های رشد شتابان شهرنشینی و توسعه فیزیکی شهرهای کشور در دهه های گذشته، پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدمات شهری بوده که زمینه ساز نابرابری اجتماعی شهروندان و میزان برخورداری از کاربری های خدمات شهری شده است. بیمارستان ها بعنوان بخش جدایی ناپذیر از یک سازمان اجتماعی که وظیفه فراهم نمودن مراقبت کامل سلامت شامل اقدامات درمانی ...
بیشتر
از مهم ترین پیامد های رشد شتابان شهرنشینی و توسعه فیزیکی شهرهای کشور در دهه های گذشته، پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدمات شهری بوده که زمینه ساز نابرابری اجتماعی شهروندان و میزان برخورداری از کاربری های خدمات شهری شده است. بیمارستان ها بعنوان بخش جدایی ناپذیر از یک سازمان اجتماعی که وظیفه فراهم نمودن مراقبت کامل سلامت شامل اقدامات درمانی و اقدامات پیشگیری در جمعیت را به عنوان یک معیار مهم در سلامت شهر در هوشمند سازی بر عهده دارد. در این تحقیق به بررسی میزان دسترسی جمعیت به بیمارستان در مناطق جنوب شهر تهران با استفاده از روش 2 مرحله ایی حوضه آبریزشناور و پیش پردازش بلوک های جمعیتی و شاخص های درمانی پرداخته شد. جهت جلوگیری از تورم عرضه وتقاضا نسبت به ایجاد محدوده های دسترسی جمعیت به بیمارستان با روش آنالیز شبکه اقدام و مناطق محروم که دسترسی به بیمارستان نداشتند تعیین گردید. نتایج بیانگرآن است که درمنطقه 15 شهرداری تهران کمتر از 15 درصد کل جمعیت منطقه دارای دسترسی به بیمارستان می باشند، درمنطقه 16 عدم توزیع ، پراکندگی نامناسب وعدم توجه به روند تغییرات و پیش ببینی جمعیت دلایل اصلی عدم دسترسی جمعیت به خدمات درمان وبستری می باشد، درمنطقه 17 نحوه مکان یابی صحیح تنها بیمارستان موجود باعث شده که نیمی از جمعیت به خدمات درمانی دسترسی داشته باشند، درمنطقه 18 مکان یابی نامناسب و عدم توجه به روند تغییرات جمعیت باعث شده که 65 درصد جمعیت به خدمات درمانی دسترسی کافی نداشته باشند، درمنطقه 19 عدم توجه و برنامه ریزی و نبود بیمارستان باعث گردیده که جمعیت این منطقه جهت استفاده از خدمات بیمارستانی به مناطق دیگر روی آورند، درمنطقه 20 ، عدم توجه به روند تغییرات جمعیت باعث گردیده نیمی از جمعیت درمحدود خدمات بیمارستانی قرارنگیرند.
مقاله علمی پژوهشی
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
طاهر پریزادی؛ امید سعیدی؛ سیده معصومه رضوی؛ محمد حاجیان
چکیده
گردشگری یک صنعت حیاتی است که تأثیر بسزایی در توسعه اقتصادی بسیاری از شهرها و کشورهای جهان دارد. شهرهای کوچک مقیاس نیز می توانند با درآمدزایی، ایجاد فرصت های شغلی و ترویج تبادل فرهنگی از گردشگری بهره مند شوند. ایذه علیرغم داشتن جاذبه های گردشگری متعدد، هنوز از ظرفیت های خود برای توسعه گردشگری به طور کامل استفاده نکرده است. صنعت گردشگری ...
بیشتر
گردشگری یک صنعت حیاتی است که تأثیر بسزایی در توسعه اقتصادی بسیاری از شهرها و کشورهای جهان دارد. شهرهای کوچک مقیاس نیز می توانند با درآمدزایی، ایجاد فرصت های شغلی و ترویج تبادل فرهنگی از گردشگری بهره مند شوند. ایذه علیرغم داشتن جاذبه های گردشگری متعدد، هنوز از ظرفیت های خود برای توسعه گردشگری به طور کامل استفاده نکرده است. صنعت گردشگری این شهر نسبتاً توسعه نیافته است و توجه چندانی از سوی دولت یا بخش خصوصی به آن نشده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی ازنظر ماهیت بر اساس روش‌های جدید علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به‌کارگیری ترکیبی از مدل‌های کمی و کیفی انجام‌گرفته است. شیوه‌های جمع‌آوری داده در این تحقیق اسنادی - کتابخانه‌ای و میدانی است. جامعه آماری تحقیق را 60 نفر از کارشناسان اجرایی و دانشگاهی شهر ایذه که با استفاده از تکنیک دلفی گزینش و با روش نمونه گیری گلوله برفی نمونه گیری شدند. برای رتبه‌بندی متغیرها در چهار بعد گردشگری ایذه از مدل MARCOS استفاده شد بر اساس نتایج حاصل‌شده از 43 متغیر، عوامل سرمایه‌گذاری، زیرساخت، درآمد، اشتغال بیشترین تأثیر را بر توسعه اقتصادی شهر ایذه دارند. درجه تأثیرپذیری و تأثیرگذاری متغیرها، 11 متغیر تأثیرگذار، 16 متغیر در طیف ریسک، 7 متغیر در طیف تأثیرپذیری و مابقی متغیرها دارای درجه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری پایینی قرارگرفته‌اند. درنهایت بر اساس تأثیرات متغیرها، روابط مستقیم و غیرمستقیم متغیرها در 5 طیف دسته‌بندی‌شده‌اند. همچنین رتبه‌بندی هر یک از عوامل 43 گانه پژوهش در چهار بعد گردشگری مذهبی، طبیعی،تاریخی و فرهنگی ایذه باهم متفاوت هستند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
احمد حجاریان
چکیده
روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های اسنادی و میدانی استفاده‌شده است. جامعه آماری این پژوهش راکلیه نواحی روستایی شهرستان جیرفت تشکیل می دهد. که طبق آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران سال 1395، شهرستان جیرفت دارای 308858 نفر جمعیت و 92937 خانوار می‌باشد. که از این تعداد ...
بیشتر
روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های اسنادی و میدانی استفاده‌شده است. جامعه آماری این پژوهش راکلیه نواحی روستایی شهرستان جیرفت تشکیل می دهد. که طبق آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران سال 1395، شهرستان جیرفت دارای 308858 نفر جمعیت و 92937 خانوار می‌باشد. که از این تعداد 153153 نفر با 46543 خانوار ساکن شهری و 155698 نفر با 46392 خانوار در نواحی روستایی شهرستان ساکن هستند. همچنین در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای (چندمرحله ای) استفاده گردید. برای این منظور در مرحله اول از میان 4 بخش شهرستان جیرفت از بین 14 دهستان این شهرستان طبق سرشماری سال 1395 تعداد 11دهستان به عنوان نمونه خوشه‌ای انتخاب گردید و در ادامه از هر خوشه به طور تصادفی تعدادی روستا انتخاب و در مجموع نمونه های مورد نظر از سطح 11دهستان جمع آوری شد. این شهرستان طبق سرشماری 1395 دارای30 روستای دارای سکنه بیشتر از 1000 نفر جمعیت ( جبالبارز 2 روستا، مرکزی 21 روستا، اسماعیلی 7 روستا) می‌باشد.در ادامه برای بررسی تأثیر عدالت توزیعی و عدالت رویه ای بر "زیرساختهای روستای خلاق"، ضمن تائید همبستگی مثبت و معنی‌داری این دو متغیر با آزمون همبستگی پیرسون، نتایج مدلسازی معادلات ساختاری با رویکرد تکنیک حداقل مربعات جزئی (PLS) نشان می‌دهد که بُعد عدالت توزیعی با در نظر گرفتن اثرات مستقیم و غیرمستقیم، با ضریب 755/0، تأثیر بیشتری بر زیرساختهای روستای خلاق در سکونتگاه‌های نمونه داشته است. در کل با توجه به مقدار ضریب تعیین (R2) برای متغیر زیرساختهای روستای خلاق (969/0) مشخص گردید تأثیرگذاری عدالت توزیعی و عدالت رویه ای بر زیرساختهای روستای خلاق در سطح قوی است.
مقاله علمی پژوهشی
ژئومورفولوژی
معصومه رجبی؛ شهرام روستایی؛ سارا مطاعی
چکیده
فرونشستزمین به عنوان یک پدیده و رخداد زمین‌شناسی و ژئومورفولوژیکی اثرات منفی جدی در بسیاری از کشورها و مناطق جهان دارد. در چند دهه اخیر خشکسالی‌های پیاپی و افزایش بهره‌برداری از سطح چاه‌ها سبب شده دشت کرمانشاه در معرض مخاطره فرونشستزمین قرار گیرد. بدین منظور در این پژوهش سعی شد که از 5 تصویر ماهواره سنتینل1 برای بازه زمانی ...
بیشتر
فرونشستزمین به عنوان یک پدیده و رخداد زمین‌شناسی و ژئومورفولوژیکی اثرات منفی جدی در بسیاری از کشورها و مناطق جهان دارد. در چند دهه اخیر خشکسالی‌های پیاپی و افزایش بهره‌برداری از سطح چاه‌ها سبب شده دشت کرمانشاه در معرض مخاطره فرونشستزمین قرار گیرد. بدین منظور در این پژوهش سعی شد که از 5 تصویر ماهواره سنتینل1 برای بازه زمانی 27/02/2017 تا 01/01/2021جهت اندازه‌گیری و محاسبه فرونشست زمین استفاده شود. بدین سبب فرونشستزمین در چهار دوره زمانی بررسی شد که نتایج این چهار دوره نشان دهنده‌ی بیشینه میزان فرونشستی به ترتیب در دوره اول 17 سانتی‌متر، برای دوره زمانی دوم 8 سانتی‌متر ، برای دوره سوم 5 سانتی‌متر و در دوره‌ی آخر 12 سانتی‌متر بوده است. از نظر توزیع مکانی فرونشست در تمامی دوره‌ها بیشینه فرونشست منطبق بر بخش‌های غربی و شمال‌غربی دشت می‌باشد. جهت انجام پتانسیل‌سنجی فرونشستزمین در دشت کرمانشاه، نقشه فرونشست احتمالی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی تهیه شد. برای تهیه این نقشه از هشت فاکتور مؤثر بر فرونشستزمین شامل افت سطح تراز آب، کاربری اراضی، تراکم تعداد چاه، شیب زمین، لاگ زمین‌شناسی چاه، جهت شیب، خاک، فاصله از رودخانه استفاده شد. نقشه نهایی احتمال خطر فرونشستزمین نشان دهنده‌ی این موضوع است که، 50 درصد از مساحت دشت در محدوده‌ی با احتمال فرونشست خیلی زیاد و زیاد با افت سطح تراز آب و ضخامت زیاد رسوبات توامان، تراکم بالای چاه و نزدیکی به رودخانه همراه با شیب کم همچنین نوع کاربری کشاورزی در بخش غربی و شمال‌غربی دشت واقع شده است. با توجه به اینکه این بخش از دشت نیز در ارزیابی میزان فرونشستزمین در محدوده بیشینه فرونشست قرار دارد. بنابراین مقایسه بیشینه فرونشست در هر دو روش مذکور نشان دهنده‌ی تطبیق کامل نتایج می‌باشد.
مقاله علمی پژوهشی
آمایش سرزمین
معصومه جاویدان؛ عباس معروف نژاد
چکیده
فضاهای آموزشی از جمله کاربری‌های استراتژیک شهری هستند. که بکارگیری اصول پدافند غیرعامل به عنوان مهمترین تمهیدات کاهش خطرپذیری آنها در برابر تهدیدات و افزایش امنیت و ایمن‌سازی و ارتقاء پایداری آنها به شمار می‌رود. هدف در این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی شاخصهای ایمنی بخش غربی مدارس دوره ابتدایی‌شهر بندر امام خمینی (ره) از منظر ...
بیشتر
فضاهای آموزشی از جمله کاربری‌های استراتژیک شهری هستند. که بکارگیری اصول پدافند غیرعامل به عنوان مهمترین تمهیدات کاهش خطرپذیری آنها در برابر تهدیدات و افزایش امنیت و ایمن‌سازی و ارتقاء پایداری آنها به شمار می‌رود. هدف در این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی شاخصهای ایمنی بخش غربی مدارس دوره ابتدایی‌شهر بندر امام خمینی (ره) از منظر پدافند غیرعامل است. نوع تحقیق کاربردی و روش‌تحقیق، پیمایشی- ارزیابی با تاکید بر پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری شامل مدیران، معاونان، معلمان و تعدادی از کارشناسان اداره آموزش وپرورش و برخی مسئولین ادارات شهر بندرامام خمینی (ره) بوده که حجم نمونه تعیین شده 117نفر می‌باشد. به منظور بررسی نرمال‌بودن توزیع داده‌ها از آزمون کلموگروف-اسمینروف و جهت‌بررسی وضعیت متغیرهای پژوهش از مدل‌یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (PLS) و استفاده از نرمافزار SMARTPLS و برای وزن دهی و رتبه‌بندی مدارس انتخابی پژوهش از مدل‌های آنتروپی شانون وکداس استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاصل از نتایج آزمون PLS، برای تعیین سطح ایمنی و خطرپذیری این مدارس نشان می‌دهد: شاخص تجهیزات با درجه اهمیت 842/0 بالاترین میزان و شاخص مجاورت ودسترسی با درجه اهمیت 595/0 پایین‌ترین سطح را در میان شاخصهای پژوهش داشته‌اند. همچنین نتایج حاصل از رتبه‌بندی مدارس مستقر در محدوده مورد مطالعه براساس شاخصهای انتخابی پژوهش بوسیله مدل کداس، سطح ایمنی و خطرپذیری مدرسه ستایش با امتیاز نهایی (Hi) 625/0 در وضعیت مناسب(جایگاه اول) و مدرسه سیزده آبان با امتیاز نهایی 125/0 در وضعیت نامناسب (جایگاه آخر) را در بین شاخصهای مورد بررسی نشان می‌دهند.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
فاطمه تقوی نیا؛ بتول زینالی؛ عباسعلی داداشی رودباری
چکیده
تغییرات اقلیمی مسئول بیشتر بلایای مرتبط با آب و هوا در سراسر جهان است. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی بی‌نظیر و آب و هوای متنوعی که دارد بیشترین تغییرپذیری آب و هوا را در جهان دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی کارایی مدل MPI-ESM-LR از سری مدل‌های CMIP5 در پیش‌نگری دمای ماهانه ایران تحت سناریوهای واداشت تابشی (RCPs) با پروژه CORDEX-WAS است. در این پژوهش ...
بیشتر
تغییرات اقلیمی مسئول بیشتر بلایای مرتبط با آب و هوا در سراسر جهان است. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی بی‌نظیر و آب و هوای متنوعی که دارد بیشترین تغییرپذیری آب و هوا را در جهان دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی کارایی مدل MPI-ESM-LR از سری مدل‌های CMIP5 در پیش‌نگری دمای ماهانه ایران تحت سناریوهای واداشت تابشی (RCPs) با پروژه CORDEX-WAS است. در این پژوهش برای دوره تاریخی 2005-1980 از داده‌های دمای هوای روزانه 49 ایستگاه سینوپتیک کشور و مدل MPI-ESM-LR تحت پروژه کوردکس استفاده شد. همچنین برای دوره آینده از داده‌های دمای پیش‌نگری شده سناریوهای 5/8RCP، 5/4RCP و 6/2RCP مدل مذکور طی سه دوره آینده نزدیک (2050-2021)، آینده میانه (2075-2051) و آینده دور (2100-2076) استفاده شد. اعتبارسنجی مدل با سه شاخص آماری r، RMSE، MBE انجام شد. نتایج نشان داد که مدل از عملکرد خوبی برخوردار است. شیب روند دما در داده‌های ایستگاهی و داده‌های مدل در دوره تاریخی افزایشی بوده و در دوره آینده در 5/8RCP و 5/4RCP در تمام ماه‌ها شیب روند افزایشی دما در هر دهه مشاهده شده است. در تمام ماه‌ها بیشینه بی‌هنجاری دما تحت سناریوهای مورد مطالعه در هر سه دوره آتی در شمال غرب و ارتفاعات غربی دیده می‌شود. مناطق شرق و جنوب شرق ایران کمینه بی‌هنجاری دما را نشان داده‌اند که به طور استثنا در 6/2RCP و 5/8RCP به ترتیب سواحل جنوب و ارتفاعات شمال شرق کشور نیز کمینه بی‌هنجاری دما را نمایانگر هستند. در نیمه سرد سال به صورت محدود پهنه کمینه بی‌هنجاری دما به ارتفاعات شمال غرب و نواحی کم‌ارتفاع داخلی کشور نیز کشیده شده است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
سکینه عرب؛ طاهره صادقلو؛ حمید شایان
چکیده
احساس تعلق به مکان شاخصی است که به وسیله آن می توان میزان متمایز بودن آن مکان را برای مردم، نسبت به دیگر مکان ها سنجید. به همین منظور در تحقیق حاضر سعی شده است به بررسی و تحلیل میزان احساس تعلق به مکان در نواحی روستایی و عوامل موثر بر آن پرداخته شده است. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ اجرا از نوع پیمایشی و به لحاظ ...
بیشتر
احساس تعلق به مکان شاخصی است که به وسیله آن می توان میزان متمایز بودن آن مکان را برای مردم، نسبت به دیگر مکان ها سنجید. به همین منظور در تحقیق حاضر سعی شده است به بررسی و تحلیل میزان احساس تعلق به مکان در نواحی روستایی و عوامل موثر بر آن پرداخته شده است. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ اجرا از نوع پیمایشی و به لحاظ روش جمع آوری داده ها از نوع میدانی می باشد. منطقه مورد مطالعه تحقیق دهستان شوسف از دهستان های بخش شوسف شهرستان نهبندان استان خراسان جنوبی می باشد. این دهستان دارای 56 روستای دارای سکنه می باشد که از این تعداد 15 روستا مبنای مطالعه میدانی قرار گرفته است. پس از گردآوری اطلاعات و تحلیل آنها براساس آزمونهای آماری، یافته ها بیانگر این است که سطح معناداری در تمامی ابعاد سه گانه ارزیابی احساس تعلق مکانی کمتر از 0.05 و میانگین بالاتر از حد ارزش میانه یعنی 3 می باشد. در بین این ابعاد، بعد تعلق هویتی با میانگین 3.89 دارای بیشترین میانگین می باشد. در متغیر عوامل موثر بر احساس تعلق مکانی نیز نتایج آزمون مقایسه میانگین بیانگر معناداری و اثر گذاری بیش از حد متوسط هر یک از ابعاد سه گانه بر احساس تعلق مکانی است. نتایج یافته های آزمون رگرسیون نشان می دهد که مقدار سطح معناداری در تمامی عوامل موثر بر حس تعلق به مکان کمتر از 0.05 می باشد که بیانگر این می باشد که این عوامل به طور مستقیم تاثیر زیادی بر میزان احساس تعلق به مکان داشته اند. از بین عوامل سه گانه متغیر محیطی-کالبدی یا خصوصیات مکان با بتای 0.556 بیشترین تاثیر را بر میزان حس تعلق به مکان داشته است.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
خدیجه جوان؛ محمدرضا عزیززاده
چکیده
خروجی‌های مدل‌های اقلیمی جهانی (GCMs) معمولاً دارای اریبی نسبت به داده‌های مشاهداتی هستند و قبل از استفاده از آنها برای توسعه سناریوهای اقلیمی آینده، برخی تصحیحات باید انجام شود. روش‌های تصحیح اریبی از جمله روش‌های آماری متداول برای پردازش خروجی مدل‌های اقلیمی هستند. در این تحقیق تاثیر پنج روش تصحیح اریبی بر پیش‌نگری بارش مدل ...
بیشتر
خروجی‌های مدل‌های اقلیمی جهانی (GCMs) معمولاً دارای اریبی نسبت به داده‌های مشاهداتی هستند و قبل از استفاده از آنها برای توسعه سناریوهای اقلیمی آینده، برخی تصحیحات باید انجام شود. روش‌های تصحیح اریبی از جمله روش‌های آماری متداول برای پردازش خروجی مدل‌های اقلیمی هستند. در این تحقیق تاثیر پنج روش تصحیح اریبی بر پیش‌نگری بارش مدل GFDL-ESM4 در حوضه دریاچه ارومیه مورد ارزیابی قرارگرفته است. روش‌های مورد استفاده در این تحقیق شامل روش‌های نسبت‌گیری خطی (LS)، نسبت‌گیری شدت موضعی (LOCI)، تبدیل توانی (PT)، نگاشت توزیع (DM) و تغییر عامل دلتا (DC) می‌باشند. از معیارهای ضریب همبستگی، مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) و درصد اریبی (PBias) برای ارزیابی دقت داده‌های تصحیح شده در دوره 2014-1990 نسبت به داده‌های مشاهداتی و انتخاب بهترین روش برای تصحیح داده‌های سناریوهای آینده استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد روش تغییر عامل دلتا برآوردهای خام را پس از اصلاح به طور قابل توجهی بهبود داد؛ بنابراین از این روش برای تصحیح داده‌های سناریوهای SSP1-2.6، SSP2-4.5 و SSP5-8.5 استفاده شد. علاوه بر این، پیش‌نگری‌های میانگین سالانه بارش در سناریوی SSP1-2.6 بین 2 تا 9 درصد، در SSP2-4.5 بین 5 تا 17 درصد و در SSP2-8.5 بین 8 تا 26 درصد کاهش را نسبت به داده‌های مشاهده‌ای نشان می‌دهند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
محدثه اسماعیلی؛ اسلام کرمی؛ ابوالفضل دهقان منگابادی
چکیده
رشد شهرنشینی با افزایش اختلالات روانی همراه است و یکی از موضوعات مغفول در اکثر برنامه ها و طرح های مرتبط با محیط ، بحث‌زیبایی‌شناسی می‌باشد و کانون توجه بیشتر بر مباحث و عوامل کمی و به خصوص عوامل اقتصادی متمرکز شده است. مساله این پژوهش، بررسی سلامت روان ساکنین مجتمع‌های مسکونی با پیش فرض نقش زیبایی‌شناسی است. این پژوهش با هدف ارتقای ...
بیشتر
رشد شهرنشینی با افزایش اختلالات روانی همراه است و یکی از موضوعات مغفول در اکثر برنامه ها و طرح های مرتبط با محیط ، بحث‌زیبایی‌شناسی می‌باشد و کانون توجه بیشتر بر مباحث و عوامل کمی و به خصوص عوامل اقتصادی متمرکز شده است. مساله این پژوهش، بررسی سلامت روان ساکنین مجتمع‌های مسکونی با پیش فرض نقش زیبایی‌شناسی است. این پژوهش با هدف ارتقای سلامت روان ساکنین با توجه به نقش مولفه-های زیبایی‌شناسی انجام شده است. تبیین مولفه ها و معیارهای سلامت روان و زیبایی‌شناسی و چگونگی تحقق آن در نمونه مورد پژوهش (شهرک تالار گرگان) سوالات پژوهش است. پژوهش میدانی از طریق نمونه گیری تصادفی در نمونه آماری (301نفر) و با استفاده از پرسشنامه طیف لیکرت، در نرمافزار spss تائید شده، انجام گرفته است. نتایج مطالعات با استفاده از آزمونهای توصیفی، میانگین، تی تک‌نمونه‌ای، همبستگی، رگرسیون و تحلیل مسیر در نرمافزار spss ارائه شده است. یافته ها نشان می دهد، بین دو متغیر زیبایی‌شناسی و سلامت روان رابطه معنادار منفی و همبستگی برقراراست و تنها دو متغیر جنسیت و مدت اقامت تاثیر مستقیم و منفی بر متغیر سلامت روان دارند. نتایج پژوهش و راهکارهای معماری جهت ارتقای سلامت روان ساکنین با توجه به ادراک ارائه گردیده است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
داریوش جهانی؛ مجید حضرتی؛ محمدتقی حیدری؛ جعفر مهدیون
چکیده
ساماندهی و تولید فضا براساس رعایت اصل حقوق شهروندی یکی از نیازهای اساسی در برنامه‌ریزی و طراحی شهری است. فضاهای شهری در وهله اول باید توانایی پذیرش افراد و تامین خدمات رفاهی تمام اقشار جامعه با توانمندی‌ها و ضعف‌های متفاوت را داشته باشد. اهمیت ارج نهادن بر اقشار آسیب‌پذیر شهر و نقش معلولان در ساخت و تربیت اجزا کوچک‌تر جامعه نشان ...
بیشتر
ساماندهی و تولید فضا براساس رعایت اصل حقوق شهروندی یکی از نیازهای اساسی در برنامه‌ریزی و طراحی شهری است. فضاهای شهری در وهله اول باید توانایی پذیرش افراد و تامین خدمات رفاهی تمام اقشار جامعه با توانمندی‌ها و ضعف‌های متفاوت را داشته باشد. اهمیت ارج نهادن بر اقشار آسیب‌پذیر شهر و نقش معلولان در ساخت و تربیت اجزا کوچک‌تر جامعه نشان از ضرورت توجه به حق معلولین در شهر دارد. تحقیق حاضر با روش پیمایشی-تحلیلی، بدنبال واکاوی نظریه حقوق شهرندی در باز تولید فضای شهر براساس نیازمندی گروه‌های آسیب‌پذیر در شهر زنجان است. گردآوری داده‌ها با مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای انجام شد. جامعه آماری شامل معلولین شهر زنجان به تعداد 5560نفر است، که با نمونه‌گیری کوکران 359نفر انتخاب گردید. برای تحلیل داده‌ها نیز از آزمون تحلیل واریانس، روش حداقل مربعات جزئی با کمک نرمافزار SPSS.19، Smart PLS.3 استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که، میانگین رضایت جامعه آماری از شاخص حقوق شهروندی برابر 94/2 است. همچنین، براساس تحلیل واریانس، در شاخص «نوع معلولیت»، بین گروه‌های مختلف در زمینه وضعیت حقوق شهروندی اختلاف نظر وجود دارد. چراکه فضاهای عمومی شهر براساس انواع معلولیت شهروندان مناسب‌سازی نشده است. همچنین، ضریب تحلیل مسیر برای تاثیر حق استفاده از فضای شهری بر مولفه حقوق شهروندی برابر 802/0 و تاثیر حق مشارکت برابر 824/0 است. در نتیجه، طراحی شهر بر مبنای حق استفاده از فضای شهری و حق مشارکت تاثیر مطلوبی بر مولفه حقوق شهروندی دارند و با تقویت این دو مولفه می توان فضای شهری مطلوب و متناسب با نیازهای معلولین ایجاد نمود.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
اسلام کرمی
چکیده
پژوهش حاضر، مساله رضایت از شاخصهای کالبدی- فضایی پایداری را در میزان رضایت و نحوه وفاداری ساکنان به مکان مطرح نموده و میزان اهمیت شاخصهای پایداری از منظر ساکنان و میزان عملکرد مکان در تعین عینی و ذهنی آنها بررسی شد. جامعه آماری، جمعیت بافت مرکزی کلانشهر تبریز و حجم نمونه 384 نفر برآورد شد. پرسشنامه ها،با استفاده از روش IPA و SEMتحلیل ...
بیشتر
پژوهش حاضر، مساله رضایت از شاخصهای کالبدی- فضایی پایداری را در میزان رضایت و نحوه وفاداری ساکنان به مکان مطرح نموده و میزان اهمیت شاخصهای پایداری از منظر ساکنان و میزان عملکرد مکان در تعین عینی و ذهنی آنها بررسی شد. جامعه آماری، جمعیت بافت مرکزی کلانشهر تبریز و حجم نمونه 384 نفر برآورد شد. پرسشنامه ها،با استفاده از روش IPA و SEMتحلیل شد. نظر به تحلیل شبکهای در روش IPA و مشخص شدن اولویتها و میزان اهمیت و عملکرد شاخص ها، یافته ها با استفاده از معادلات ساختاری همگام سازی و تحلیل شد. شاخصهای برازش تحلیل عاملی تاییدی (CFA)، مانند آماره خی‌دو (x2/fd)= 365/2، شاخص نکویی برازش (961/0=GFI)، شاخص برازش قیاسی (972/0=CFI)، شاخص برازش نرم شده (936/0=NFI)، شاخص تاکر لوئیس (959/0=Tli)، ریشه میانگین مربع خطای تقریب (029/0=RMSEA) ، و ریشه میانگین مربع داده‌های استاندارد شده (035/0=SRMR) بدست آمد. مقدار RMSEA کمتر از 1/0 بوده که نشان از برازش خوب مدل است. نتایج نشان می‌دهد که رضایت ساکنان رابطه بین عملکرد کلی درک شده و وفاداری ساکنان را میانجی گری می‌کند؛ رابطه بین اهمیت کلی درک شده و وفاداری ساکنان با عملکرد کلی درک شده و رضایت ساکنان میانجی گری می‌شود و عملکرد طراحی شهری پایدار، درک افراد را از توسعه پایدار افزایش و در نتیجه وفاداری ساکنین به محل اقامت افزایش مییابد. نتیجه در قالب راهبردهایی در پنج حوزه محتوایی(نظام دسترسی، کالبدی- فضایی، منظر، سازمان فعالیت و عملکرد و کاربری شهری) و سه حوزه رویه ای(قانونی، اقتصادی و مدیریت شهری) ارائه شده است
