نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• معصومه رجبی
• نیر تیمورزاده ¹
• مجید داداشی رستمی ثالث ²

¹ گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، شهر تبریز، کشور ایران

² گروه ژئومورفولوژِی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، شهر تبریز، کشور ایران

چکیده

توسعه شهری از مسائل مهم مطرح شده در زمینه برنامه ریزی می باشد و در دنیا به معنای ارتقای بهره وری و استفاده هرچه بهتر از زمین و مکان است و تحت تاثیر عواملی از جمله عوامل طبیعی قرار دارد به طوریکه توسعه شهرها با بستر طبیعی و عوارض ژئومورفولوژی مواجه است. به دلیل ازدیاد جمعیت و نیاز به استفاده از زمین های اطراف ما لازم است تا برنامه ریزی هوشمندی در زمینه توسعه پایدار شهری با لحاظ پدیده ها و مخاطرات ژئومورفولوژیک صورت پذیرد. وجود مخاطرات ژئومورفیک و پویایی محیط طبیعی گاهی امکان ارزیابی همزمان کلیه عوامل را جهت تعیین مکان مناسب با مشکل مواجه می کند لذا استفاده از شیوه های کارآمد از اقدامات برنامه ریزی برای توسعه شهری است. هدف این پژوهش مکان یابی توسعه فیزیکی شهر صوفیان براساس عوامل ژئومورفیک با استفاده از مدل AHP - Fuzzy می باشد برای انجام این کار لایه های مورد نظر، طبقات ارتفاعی، شیب، جهت شیب، لیتولوژی، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، شبکه زهکشی، کاربری اراضی، فاصله از جاده تهیه شد. سپس اقدام به وزن دهی در نرم افزار Expert choice گردید. معیار فاصله از گسل با ضریب (218/0)، فاصله از آبراهه (191/0)، کاربری اراضی (155/0)، فاصله از جاده (130/0)، شبکه زهکشی (102/0) شیب (075/0)، لیتولوژی (063/0)، طبقات ارتفاعی (055/0)، جهت شیب(011/0) به ترتیب مهم ترین عوامل تاثیرگذار در توسعه فیزیکی شهر صوفیان می باشند. با ترکیب نتایج حاصل از AHP - Fuzzy و GIS محدوده مورد مطالعه از نظر بهترین جهت برای توسعه فیزیکی شهرصوفیان به 5 طبقه نامناسب با مساحت90/15، نسبتا نامناسب 18/16، نسبتا مناسب 59/16، مناسب 53/16، بسیار مناسب 67/31کیلومتر مربع اولویت بندی شد، قسمت های شمالی و شرقی در پهنه های نامناسب و قسمت های مرکزی و جنوبی در پهنه های بسیار مناسب قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

• مخاطرات ژئومورفولوژیک
• توسعه شهری
• گسل
• صوفیان

موضوعات

• ژئومورفولوژی

عنوان مقاله [English]

Prioritizing optimal physical development of Sufian city with emphasis on geomorphic factors

نویسندگان [English]

• Nayer Teymuorzadeh ¹
• Majid Dadashi Rostami Sales ²

¹ Department of Geomorphology, Faculty of Planning and Environmental Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran

² Department of Geomorphology, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Urban development is one of the important issues raised in the field of planning, and in the world it means improving productivity and better use of land and space, and it is influenced by factors including natural factors, such that the development of cities with natural bedrock and geomorphological effects is facingDue to the increase in population and the need to use the land around us, it is necessary to make intelligent planning in the field of sustainable urban development in terms of geomorphological phenomena and hazards. The existence of geomorphic hazards and the dynamics of the natural environment sometimes make it difficult to evaluate all factors at the same time in order to determine the appropriate location, so the use of efficient methods is one of the planning measures for urban development.The purpose of this research is to locate the physical development of Sufian city based on geomorphic factors using the AHP-Fuzzy model. To do this, the desired layers, elevation classes, slope, slope direction, lithology, distance from the fault, distance from the waterway, drainage network , land use, distance from the road was prepared.Then weighting was done in Expert choice software. Criteria of distance from fault with coefficient (0.218), distance from waterway (0.191), land use (0.155), distance from road (0.130), drainage network (0.102), slope (0.075) ), lithology (0.063), elevation classes (0.055), slope direction (0.011) are respectively the most important influencing factors in the physical development of Sufian city.By combining the results of AHP-Fuzzy and GIS, the studied area is divided into 5 unsuitable floors with an area of 15/90, relatively unsuitable 16/18, relatively suitable 16/59, suitable 16/53, very suitable 67 / 31 square kilometers were prioritized, the northern and eastern parts are in unsuitable areas and the central and southern parts are in very suitable areas.

کلیدواژه‌ها [English]

• Geomorphological hazards
• Urban development
• Fault
• Sufian