نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

گروه معماری دانشگاه تبریز

چکیده

این مقاله به بررسی جایگاه طبیعت در نظام مدرن و چالش­های رودروی آن می­پردازد. اگر در گذشته، انسان و طبیعت با برقراری رابطه متقابل روح واحد داشتند و در طی قرون متمادی می­توانستند به­طور مسالمت­آمیز به حیات خود ادامه دهند در دوره معاصر این ارتباط با کشف عقل جدید یک سویه شده و با ابژه تلقی شدن طبیعت، نگرش بدان بر اساس میزان بهره­وری و منافع اقتصادی صورت می­گیرد. برایند این نگرش همچنان که تجارب موجود نشان می­دهد آسیب­پذیری منابع طبیعی و تهدید جدی محیط زیست بوده است. طبیعی است که با این روند، سلسله­مراتب چرخه حیات و بافت­های زنده و غیرزنده در معرض خطر جدی قرار می­گیرند. براستی معما یا راز و رمز این مساله در چیست؛ از چه عواملی متأثر است؛ چرا با وجود افزایش آگاهی بشر از پیامدهای تخریب محیط زیست، او بیش از هر وقت دیگر حریصانه به تخریب آن می­پردازد؛ بین تفکر عقلانی و تخریب محیط زیست چه رابطه­ای وجود دارد؛ آیا در نهایت با تفکر منطقی می­توان با این بحران مقابله نمود؟ مقاله حاضر با استفاده از منابع موجود درصدد بررسی تحلیلی این سوالات با تأکید بر شهرهای ایران می­باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Environment Postion in Modernity and Its Countenance Challenges with Emphasis on Iran Cities

نویسنده [English]

  • Rahmat Mohammadzade

Department of Architecture, University of Tabriz

چکیده [English]

This paper is dealing with environmental position in modernity and its countenance challenges. Beacause in past ages human and nature had deep relationship. They were considered as a unified subject. They could keep on their lives peacefully in passin of time but with recent advantages in many aspects, this realationship has been one sided. By considering nature as an object for benefit, humans just use it for economic beneficiary. Experiences show that the outcomes of this type of observation are threatening the nature and damage it. It is common that this situation threatens life cycle and live and dead creatures. Indeed why this situation has been created, reasons of which are offered in it. What is the realationship between intelectual thought and destroying the environment? Although nowadays human knows a lot about consequences of destroying nature but he keeps on destroying it voraciously

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environment
  • Modernity
  • Challenges
  • nature
1ـ آشوری، داریوش (1376)، «ما و مدرنیت»، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
2ـ احمدی، بابک، (1380)، «معمای مدرنیته»، تهران: مرکز نشر.
3ـ احمدی، بابک (1377)، «مدرنیته و اندیشه انتقادی»، تهران: نشر مرکز.
4ـ ارجمندنیا، اصغر (1380)، «چاپای بوم­شناختی، رهیافتی نو در ارزیابی تأثیر انسان بر محیط زیست»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 6، صص 99- 92.
5ـ برمن، مارشال (1379)، «تجربه مدرنیته»، ترجمه مراد فرهادپور، تهران: انتشارات طرح نو.
6ـ بری، جان (1380)، «محیط زیست و نظریه اجتماعی»، ترجمه حسن پویان و نیره توکلی، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
7ـ ترنر تام (1376)، «شهر همچون چشم­انداز»، ترجمه فرشاد نوریان، تهران: شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری.
8ـ توفیق، فیروز و صدیقیان، ایرج (1374)، «کشاورزی در طرح کالبدی»، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال سوم، شماره 11، صص 23-7.
9ـ بهمن­پور، سعید (1379)، «فراز و نشیب عقلانیّت»، تهران: انتشارات نوادر.
10ـ پیمان، حبیب­اله (1378)، «گفتارهای پیرامون چالش میان سنت و تجدد»،  تهران، بی­نا.
11ـ جهانبگلو، رامین (1376)، «مدرن­ها»، تهران: نشر مرکز.
12ـ دهخدا، علی­اکبر (بی­تا)، «لغت­نامه دهخدا»، لوح فشرده، نسخه 3.
13ـ رضاقلی، علی (1377)؛ «جامعه نخبه کشی»، تهران: نشر نی.
14ـ سروش، عبدالکریم (1377)، «راز و راززدایی»، مجله کیان، شماره 43، صص 27-15.
15ـ سروش، عبدالکریم (1373)، «معرفت، مولفه ممتاز مدرنیسم»، ماهنامه کیان، شماره 20، صص 5-2.
16ـ شریعتی، علی (1362)، «انسان و اسلام»، تهران: شرکت سهامی انتشارات.
17ـ شهیدی، محمد حسین (بی­تا)، «مقدمه­ای بر برنامه­ریزی سیستم حمل و نقل شهری و مهندسی ترافیک»، تهران: دانشکده معماری و شهرسازی.
18ـ عضدانلو حمید (1373)، «مناظره مدرنیته و فرامدرنیته در زمینه مفاهیم»، اطلاعات سیاسی - اقتصادی، سال هشتم، شماره 84، صص9-28.
19ـ صادقی پی، ناهید (1389)، «تأملی در سنت»، فصلنامه صفه، شماره48، صص16-8.
20ـ ضمیران، محمد (1380)، «مدرنیسم و پست مدرنیسم»، فصلنامه معماری و شهرسازی، شماره 2و3، 122-114.
21ـ فرهادپور، مراد (1373)، «مدرنیسم و پست مدرنیسم»، فصلنامه هنر، شماره 25، 48-25.
22ـ کهون، لارنس (1381)، «از مدرنیسم تا پست مدرنیسم»، ترجمه گروهی از مترجمان با ویراستاری عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی.
23ـ محمدزاده، رحمت (1389)، بررسی آثار مدرنیته غرب بر شهرسازی ایران، فصلنامه صفه، شماره 48، صص94-79.
24ـ محمدزاده، رحمت (1386)، بررسی اثرات زیست محیطی توسعه فیزیکی شتابان شهرها با تاکید بر شهرهای تهران و تبریز»، جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، شماره 9، صص 112-93.
25ـ محمدی، مجیدی (1377)، «سر بر آستان قدسی دل در گرو عرفی»، تهران: نشر نی.
26ـ ماتلاک، جان.ل (1388)، «آشنائی با طراحی محیط و منظر»، ترجمه سازمان آموزش و پژوهش سازمان پارک­ها، جلد اول و دوم، تهران، انتشارات سازمان پارک­ها و فضای سبز تهران.
27ـ وزارت کشاورزی (1371)، «مطالعات صندوق نظام­های بهره­برداری کشاورزی ایران»، سیمای مالکیت اراضی مزروعی ایران، تهران: معاونت امور واحدهای تولیدی و کشت و صنعت.
28ـ نقیب­زاده، عبدالحسین (1370)، «در آمدی به فلسفه»، تهران: انتشارات طهوری.
29ـ نوس، الکسیس (1374)؛ «اندیشه مدرنیته (درقالب معرفی کتاب)»، ترجمه رامین جهانبگلو، فصلنامه فرهنگی و اجتماعی گفتگو، شماره 10، صص142-139.
30» نصر، حسین (1389)، «احتضار طبیعت»، روزنامه اطلاعات، شماره 24817، شانزده مرداد، ص6.
31ـ نصر، حسین (1378)، «دین و بحران زیست محیطی»، ترجمه محسن مدیر شانه­چی، مجله نقد و  نظر، سال پنجم، شماره 1و 2.
32ـ وزارت کشاورزی (1371)، «مطالعات صندوق نظام­های بهره­برداری کشاورزی ایران»، سیمای مالکیت اراضی مزروعی ایران، تهران: معاونت امور واحدهای تولیدی و کشت و صنعت.
33ـ هودشتیان، عطا (1373)، «مقدمه­ای بر زایش و پویش مدرنیته»، ترجمه شیوا کاویانی، نگاه نو، شماره 20، ص 67-52.
34- David Battisti (2010), “Climate Change and Food Supply, Have We Understood the links?” University of Washington.
35- Jencks, C. (1991), “The Language of Post-Modern Architecture”, 6th, Academy Editios, Londen.
36- Mileti Dennis (1999), “Disasters by Design: Reassessment of Natural Hazard in the United State”, Joseph Henry Press, Washington.
37- Rapoport, A. (1989), “On the Attributes of Tradition”, Dwelling, Settlements and Tradition: Cross-culture Perspectives, Lanham: MD, University of America.
38- Williams, Raymond (1976), “A Vocabulary of Culture and Society”, London: Fontana.