نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

2 توسعه اقتصادی و برنامه ریزی دانشگاه تبریز

چکیده

انرژی به­عنوان یـکی از مهم‌ترین عوامل تولید جایگاه ویژه‌ای در رشد و توسـعه اقـتصادی هـر کشور دارد. به­طوری که بخش بزرگی از مصرف انرژی در جهان توسط سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود که این امر موجب انتشار وسیع مواد آلاینده و نیز آسیب‌های جهانی هم­چون گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی شده است. در این مطالعه برای تخمین تابع تقاضای انرژی (شامل برق و گاز طبیعی) و حمل‌ونقل (مصرف سالانه بنزین برای خانوارهایی که خودروی شخصی دارند) از روش داده‌های ادغام شده و روش دو مرحله‌ای هکمن استفاده شده است. برای این منظور داده‌های هزینه-درآمد خانوار برای سال 1388 که تقریباً 14000 خانوار شهری می‌باشد به کار گرفته شده است. بعد از تخمین تابع تقاضای انرژی و حمل‌ونقل به برآورد ضرایب انتشار آلودگی ناشی از مصرف سه حامل انرژی برق، گاز و بنزین پرداخته و در نهایت میزان انتشار ناشی از سه حامل انرژی فوق محاسبه شده است. نتایج حاصل از تخمین تابع تقاضای سه حامل مختلف انرژی (برق، گاز و بنزین) نشان می‌دهد بیش­ترین میزان انتشار دی‌اکسیدکربن مربوط به برق بوده و کم­ترین آن مربوط به بنزین می‌باشد. هم­چنین نتایج حاصل از برآورد انتشار دی‌اکسیدکربن ایجاد شده توسط مصرف حامل‌های مختلف انرژی در استان‌های کشور نیز نشان می‌دهد بیش­ترین میزان انتشار  CO2مربوط به استان تهران بوده و کم­ترین آن مربوط به سه استان کهگیلویه و بویراحمد، خراسان شمالی و ایلام است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Urban Households Energy and Transportation Demand with Environmental Pollution through Greenhouse Gas Emissions in the Provinces of Iran

نویسندگان [English]

  • Hosein Panahi 1
  • parviz Mohammadzadeh 1
  • Akbari Akbari 2

1 Department of Economics, University of Tabriz

2 Economic Development and Planning, University of Tabriz

چکیده [English]

Using integrated data and Heckman two-stage approach, this study investigates the relationship between energy demand (including electricity, petrol and natural gas) and transportation (annual consumption of gasoline by cars owners) with environmental pollution. To do so, the cost-income data for approximately 14000 urban households is used over the year 2009. Following estimating the demand function of energy and transportation, we have estimated the coefficients of pollution emissions originated from consumption of electricity, gas and gasoline. Then we calculated the pollution emission of these three energy careers. The results indicate that income has a positive and significant effect on consumption in all three types of energy. The results also show that the highest rate of carbon dioxide emissions associated with the electricity, and gasoline has the lowest rate of carbon dioxide diffusion. Estimating the dioxide emission in all three types of energy in Iran’s states indicates that the highest rate of CO2 diffusion belongs to Tehran Province. In contrast the three provinces named Kohgiluyeh & Boyorahmad, North Khorasan and Ilam have the lowest rate of carbon dioxide emission.

کلیدواژه‌ها [English]

  • CO2 Emission
  • energy consumption
  • Transportation
  • Heckman Two-Stage Method. Jell Classification: Q56, R4, C25, Q4
ـ بهبودی، داود و برقی گلعذانی، اسماعیل (1387)، «اثرات زیست‌محیطی مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامه اقتصاد مقداری، شماره 4، صص: 53 -35.
ـ فطرس، محمدحسن و براتی، جواد (1390)، «تجزیه انتشار دی­اکسیدکربن ناشی از مصرف انرژی به بخش­های اقتصادی ایران: یک تحلیل تجزیه شاخص»، فصلنامه مطالعات اقتصادانرژی، سال هشتم، شماره 28، صص: 73-49.
ـ فروزنده، کاظم و صادق‌زاده، جواد، (1382)، «ویژگی‌های زیست‌محیطی صنعت حمل‌ونقل در جهت حصول به توسعه پایدار»، چهارمین همایش ملی انرژی، تهران، معاونت امور برق و انرژی وزارت نیرو.
ـ قصوری، شکوفه (1382)، »بررسی و مقایسه، ترکیب و الگوی مصرف انرژی خانوارهای شهری و روستایی ایران طی سال‌های 1350-1378«، چهارمین همایش ملی انرژی، تهران، معاونت امور برق و انرژی وزارت نیرو.
ـ گجراتی، دامودار (1387)، «مبانی اقتصادسنجی»، ترجمه حمید ابریشمی، جلد دوم، چاپ چهارم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
ـ محمدباقری، اعظم (1389)، «بررسی روابط کوتاه­مدت و بلندمدت بین تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی و انتشار دی­اکسیدکربن در ایران»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هفتم، شماره 27، صص 129-101.
ـ مرکز آمار ایران، «داده­های آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای ایران»، سال­های مختلف.
ـ موسسه مطالعات بین­المللی انرژی (1388)، «ترازنامه هیدروکربوری کشور سال 1387»، تهران، گروه مدیریت انرژی.
ـ وزارت نیرو (1388)، «ترازنامه انرژی سال 1388»، تهران، معاونت امور برق و انرژی.
- Alam, S. Ambreen, F and Muhammad, B. (2007), “Sustainable Development in Pakistan in the Context of Energy Consumption Demand and Environmental Degradation”, Journal of Asian Economics, Vol.18, pp. 825-837.
- Ang, J.B., (2007), “CO2 Emissions, Energy Consumption and Output in France”, Energy Policy, Vol. 35, pp. 4772-4778.
- Cole, M.A. and Neumayer, E. (2004), “Examining the Impact of Demographic Factors on Air Pollution”, Population and Environment, Vol. 26, No. 1, pp. 5-21.
- Glaeser, E.L. and Kahn, M.E. (2010), “The Greenness of Cities: Carbon Dioxide Emissions and Urban Development”, Journal of Urban Economics, Vol. 67, pp. 404-418.
14- Greene, W.H. (2012), “Econometric Analysis”, 7th Edition, New York: Macmillan.
- Hill, C. Griffiths, W. and Lim, G. (2011), “Principles of Econometrics”, Fourth Edition, John Wiley & Sons.
- Heckman, J., (1979), “Sampling Selection Bias as a Specification Error”, Journal of Econometrics, Vol. 47, pp.153-161.
- Sari, R. and Soytas, U., (2008), “Energy Consumption, Economic Growth, and Carbon Emissions: Challenges Faced by an EU Candidate Member”, Ecological Economics, Vol. 68, pp. 1667-1675.
- Schipper, L. Fabian, H. and Leather, J. (2009), “Transport and Carbon Dioxide Emissions: Forecasts, Options Analysis and Evaluation”, ADB Sustainable Development Working Paper Series, No. 9, pp. 1-41.
- Schemalencee, R. Stoker, T.M. and Judson, R.A. (1995), “World Energy Consumption and Carbon Dioxide Emission 1950-2050”, Energy Policy, Vol.62, pp. 1-17.
- Tobin, J. (1958), “Estimation of Relationships for Limited Dependent Variables”, Econometrica, Vol. 26, No. 1, pp. 24-36.
- Wenger, M. (1993), “Reduction of CO2 Emissions of Transport by Reorganization of Urban Activities”, Paper Presented at the Seminar of the Special Interest Group Transport and Spatial Development of the World Conference on Transport Research (WCTRS) in Black Heath, Australia, December, Published in: Hayashi, Y, Roy, J, eds (1996): Transport, Land-Use and the Environment, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, pp. 103-124.
- Zheng, S. Wang, R. Glaeser, E.L. and Kahn, M.E. (2009), “The Greenness of China: Household Carbon Dioxide Emission and Urban Development”, Working Paper, No. 15621, Available, at: 
- United States Environmental Protection Agency (EPA), Office of Transportation and Air Quality, “Greenhouse Gas Emissions from a Typical Passenger Vehicle”, 2011, Available in EPA-420-F-11-041.