نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

• سیداسدالله حجازی

گروه ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی حساسیت اراضی حوضه­ گویجه­بل در وقوع زمین­لغزش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسله­مراتبی (AHP) می­باشد. مهم­ترین دلیل انتخاب این حوضه برای پژوهش، مشاهده­ زمین­لغزش­های موجود در منطقه توسط پژوهشگر و نگرش حفاظت زیست­ محیطی نگارند­گان است. این حوضه یکی از زیرحوضه­های اهرچای به وسعت 7406 هکتار با موقعیت جغرافیایی ً26/21، َ47، ْ46 تا ً64/53، َ56، ْ46 طول شرقی و ً13/42، َ21، ْ38 تا ً04/39، َ27، ْ38 عرض شمالی می­باشد. معیارهایی که جهت تحلیل حساسیت زمین­لغزش­ها در حوضه­ مورد بررسی انتخاب گردید شامل 9 پارامتر (شیب، جهت، ارتفاع، سنگ­شناسی، گسل، شبکه­ ارتباطی، کاربری اراضی، بارش و آبراهه­های اصلی) است که از نقشه­های پایه و مطالعات میدانی و تصویر ماهواره­ای اسپات استخراج و با استفاده از تکنیک­های مکانی تحت GIS در 5 طبقه نسبت به تأثیر هر واحد در وقوع زمین­لغزش ارزش­گذاری اولیه شد. سپس با استفاده از برنامه­ الحاقی ماریونی (اکستنشن AHP) مقایسه­ دوبه­دو بر روی لایه­ها انجام و نقشه­ نهایی حساسیت اراضی در وقوع لغزش استخراج گردید. نتایج حاصل از تحلیل حساسیت زمین­لغزش­ها در حوضه گویجه­بل نشان داد که تأثیرگذارترین عامل در وقوع زمین­لغزش با توجه به بیش­ترین وزن معیار سنگ­شناسی با وزنی برابر با 3113/0 و معیار ارتفاع با حداقل وزن (0178/0) با تأثیر کمترین مقدار در وقوع زمین­لغزش در حوضه­ گویجه­بل هستند. هم­چنین تحلیل خطر زمـین­لغزش در حوضه­ مورد مطالعه نـشان می­دهد که اراضی در معرض خطر با استطاعت لغزش بسیار بالا بالغ بر 1222 هکتار مساحت می­باشد که این میزان در حدود 5/16 درصد از کل منطقه را شامل می­شود.

کلیدواژه‌ها

• گویجه بل اهر
• زمین لغزش
• تحلیل سلسله مراتبی
• GIS

عنوان مقاله [English]

Landslide Hazard Mapping in Goijabel of Ahar Using GIS

نویسنده [English]

• seayed asadollah Hejazi

Geomorphology of Tabriz University

چکیده [English]

This article aims to evaluate sensitivity of Goijabel basin lands in landsliding based on GIS and AHP. The main reason for selection of this basin for research is to observe the current landsliding in the region by the author and environmental preservation attitude of the authors. This basin is one of the sub-basins of Aharchi in area of 7406 Hectares with geographical statues of 46,47,21/26 to 46,56,53/64 east longitude and 38,21, 42/13 to 38,27,39/04 north latitude. The criteria selected for analysis of landsliding sensitivity in the study basin involve nine parameters (slope, aspect, height, lithology, fault, road, landuse, precipitation and main water ways) extracted from basic maps, field studies and spot satellite images and their primary valuation was conducted by using GIS techniques in five layers relative to the effect of each measure on incidence of landsliding. Then pair comparison of the layers was carried out by using Mariyoni attached program (AHP extension) and final map of the land sensitivity in landsliding was extracted. The results of landsliding sensitivity analysis in Goijabel basin showed that the most effective factor in land sliding is lithology with weight of 0.3113 according to the highest weight and then the height with minimum weight of 0.0178 is the criterion with lowest effect in landsliding. Also the analysis of landsliding danger in the study basin shows that endangered lands with high sliding capability involve 1222 ha which cover %16.5 of the total regions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Goijabel
• Landslide
• AHP
• GIS