نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد ساری.

چکیده

امروزه استفاده از شاخص­های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی می­تواند معیاری مناسب برای تعیین جایگاه روستا و رفع مشکلات و نارسایی­های جهت نیل به رفاه اقتصادی و سلامتی اجتماعی باشد. هدف این تحقیق بررسی توسعه­یافتگی سکونتگاه­های روستایی بخش اصلاندوز شهرستان پارس­آباد می­باشد. تعداد سکونتگاه­ها 118 مورد و تعداد شاخص 27 مورد ­اشند. این تحقیق از نوع توصیفی بود. جهت رتبه­بندی سکونتگاه­های بخش از روشTOPSIS  استفاده شد. نتایج نشان داد که بر اساس میزان  محاسبه شده، حداقل  083/0 برای قشلاق گدایلو و حداکثر 67/0 برای شهر اصلاندوز می­باشد و میانگین آن برابر 16/0 است. دامنه نوسان سطح توسعه­یافتگی سکونتگاه­های بخش 58/0 برآورد شده است. هم­چنین 13 سکونتگاه در حال توسعه و 103 سکونتگاه توسعه­نیافته می­باشند. تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت معناداری بین میانگین­های های سطوح توسعه وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of Efficiency of Street Networks in Earthquake (Case Study of Zones 1 and 5 of Tabriz Detailed Pland)

نویسنده [English]

  • gholamreza Dinpanah

Department of Agricultural Extension and Education, Islamic Azad University, Sari.

چکیده [English]

Large earthquakes usually cause huge damages to human life. Street network vulnerability makes the rescue operation to encounter serious difficulties especially at the first 72 hours after the incident. Today, physical expansion and high density of great cities, due to no attention to hierarchical street network, narrow access roads, large distance from medical care centers and location at areas with high seismic risk, would lead to a perilous and unpredictable situation in case of the earthquake. Occurrence of earthquakes with large magnitude would destroy the functionality of street networks and cause large amount of casualties and major financial damages. In Tabriz city, the areas of first and fifth zones are equal to 3327 hectares. The area of first and fifth zones is over 2844 and 483 ha respectively. According to current estimates, the population of these zones is equal to over 458939 people. In this research using 12 indexes such as: land use, width of roads, height of buildings, street inclusion, population and construction density, buildings area, quality, materials and antiquity of building, access to medical centers, distance and proximity to major faults vulnerability degree of street networks in zones 1 and 5 of detailed plan of Tabriz against the earthquake is calculated through overlaying maps and data in combination with IHWP method and GIS. The article concludes that buildings alongside the streets with high population and building density, low building quality, far to rescue centers and high level of inclusion represent high rate of vulnerability, compared with other buildings. Also highways and streets with substantial width and low building and population density hold little values of vulnerability. By moving on from east to west of the zones, the vulnerability increases. This vulnerability of streets is in high level in the central zones. Therefore, the existing street networks in the center will be unable to perform their role at the case of occurrence of earthquake.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vulnerability
  • Earthquake
  • Street Network
  • Tabriz, IHWP
  • GIS
ـ ابراهیم­زاده، ع.؛ اسکندری ثانی، م. و اسمعیل­نژاد، م. (1389). «کاربرد تحلیل عاملی در تبیین الگوی فضایی توسعه و توسعه­نیافتگی شهری- منطقه­ای در ایران»، جغرافیا و توسعه، شماره 17.
ـ راسخی، ب. (1382). «بررسی جایگاه توسعه روستایی در برنامه­های توسعه کشور»، مجموعه خلاصه مقاله­های کنگره توسعه روستایی»، چالش­ها و چشم­اندازها، انتشارات توسعه روستایی.
ـ رضایی، پ. (1382). «ارزیابی جایگاه توسعه و عمران روستایی در برنامه­های توسعه اقتصادی، اجتماعی قبل و بعد از انقلاب»، خلاصه مقاله­های کنگره توسعه روستایی، چالش­ها و چشم­اندازها، انتشارات توسعه روستایی.
ـ زارع شاه­آبادی، ع. و سرخ­کمال، ک. (1388). «ارزیابی وضعیت توسعه­نیافتگی شهرستان قوچان با استفاده از آنالیز تاکسونومی عددی»، فصلنامه جغرافیای چشم­انداز زاگرس، سال اول، شماره 1.
ـ زیاری، ک.؛ زنجیرچی، س. و سرخ­کمال، ک. (1388). «بررسی و رتبه­بندی درجه توسعه­یافتگی شهرستان­های استان خراسان رضوی با استفاده از تکنیک تاپسیس»، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 72.
ـ شانیان، ع. (1385)، «کاربرد تکنیک­های تصمیم­گیری چندمعیاره در انتخاب راهبرد مناسب جهت اجرای پروژه فن­آوری اطلاعات»، سازمان مدیریت صنعتی ایران.
ـ شریف­زادگان، م. (1382). چالش­های برنامه­ریزی و علل کاهش اثربخشی طرح­های توسعه در ایران»، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال یازدهم شماره 43 و 44. تهران، انتشارات وزارت جهاد سازندگی.
ـ لولاچی، م. (1384)، «استفاده از الگوریتم تاپسیس جهت انتخاب مراکز تعمیرات دپویی برتر»، پایان­نامه دوره کارشناسی ارشد نگهداری و تعمیرات، دانشگاه علم و صنعت.
ـ مسعود، م.؛ معزری مهر طهران، الف. و شبیری، س. (1390)، «تعیین درجه توسعه­نیافتگی شهرستان­های استان اصفهان با تکنیک تاکسونومی عددی»، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال دوم، شماره هشتم.
ـ موسوی، م. (1382). «سنجش درجه توسعه­یافتگی نواحی ایران»، پایان­نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه یزد.
ـ مولایی هشجین، ن. (1386). «تحلیلی پیرامون الزامات بازنگری در سیاستهای برنامه­ریزی توسعه روستایی در ایران»، مجله فضای جغرافیایی، سال هفتم، شماره 17، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر.
- Aryanezhad, M.B Tarokh, M.J, Mokhtarian, M.N and Zaheri, F. (2011), “A Fuzzy TOPSIS Method Based on Left and Right Scores”, International Journal of Industrial Engineering & Production Research, 22 (1): pp 51-62.
- Azimi, R, Yazdani-Chamzini, A, Fouladgar, M, Kazimieras Zavadskas, M and Basiri, M.H. (2011), “Ranking the Strategies of Mining Sector Through anp and Topsis in a Swot Framework”, Journal of Business Economics and Management, 12:4, 670-689.
- Huang, J.H and Peng, K.H. (2012), “Fuzzy Rasch Model in TOPSIS: A New Approach for Generating Fuzzy Numbers to Assess the Competitiveness of the Tourism Industries in Asian Countries”, Tourism Management, (33) 456-465.
- Olson.D.L (2004), “Comparison of Weights in TOPSIS Models”, Journal of Mathematical and Computer Modeling, 0 (2004) 1-0.
- Serafim, O. Gwo-Hshiung Tzeng (2004), "Compromise Solution by MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operational Research, (156)445-455.
- Shamai, A and Mosivand, J. (2011), “Classification of Cities of Isfahan Province in View Point of Tourism Infrastructure by Using TOPSIS and AHP Models”, Urban-Regional Studies and Research Journal, (10) 5-10.