نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• ناهیده جاهدی اسفنجانی ¹
• محمدعلی قربانی ²

¹ مهندسی عمران- آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهر

² گروه آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

اطلاع از روند تغییرات کاهشی یا افزایشی بارندگی و دبی در حوضه­های آبریز  نقش مهمی در مدیریت منابع آب و امور مرتبط با مهندسی آب ایفا می­کند. در این تحقیق روند تغییرات بارندگی و دبی در حوضه رودخانه قره­سو واقع در استان اردبیل در مقیاس­های ماهانه، فصلی و سالانه بین سال­های 1351 تا 1382 مورد مطالعه قرار گرفته است. برای بررسی وجود و یا عدم وجود روند از آزمون ناپارامتری من-کندال با حذف اثر کلیه ضرایب خودهمبستگی معنی­دار و برای بررسی میزان بزرگی آن از آزمون شیب تخمین­گر سن در سطوح معنی­داری مختلف استفاده گردید. نتایج تحلیل بارندگی و دبی نشان می­دهد که جریان رودخانه قره سو در مقیاس سالانه در هر دو ایستگاه این رودخانه روند نزولی دارد. هم­چنین روند نزولی معنی­دار در داده­های دبی در مقیاس فصلی در فصول بهار، پاییز و زمستان مشاهده شد که در آن شدیدترین روند متعلق به فصل زمستان است. بیش­ترین میزان کاهش دبی مربوط به ایستگاه دوست بیگلو در فصل بهار (62/0- متر­مکعب بر ثانیه در سال) و کم­ترین آن مربوط به همین ایستگاه در فصل تابستان می­باشد. به­طوری که در داده­های بارندگی هر دو ایستگاه در مقیاس­های ماهانه، فصلی و سالانه روند معنی­داری مشاهده نشد.

کلیدواژه‌ها

• روند
• دبی
• بارندگی
• من-کندال
• حوضه قره سو

موضوعات

• آب و هواشناسی

عنوان مقاله [English]

Trend Analysis of Precipitation and River Flow in the Qara-Su River Basin

نویسندگان [English]

• nahideh Jahedi ¹
• mohammadali Ghorbani ²

¹ Water Civil Engineering, Islamic Azad University of Ahar

² Water Department, Faculty of Agriculture, University of Tabriz

چکیده [English]

Being aware of decreasing or increasing trend of precipitation and discharge in watersheds has very important role in water resources management and the subjects relating to water engineering. In this study, the trend of precipitation and discharge at Qara-su River Basin in Ardebil has been studied in monthly, seasonal and annual timescales over the period from 1351 to 1382. For investigation of the existence or absence of a trend, Mann-Kendall test was used by detecting effects of all auto correlations coefficients, and Sen’s estimator was used at different significant level to evaluate the magnitude of the test. The results of the calculated values for precipitation and discharge data set indicated that the trend of the Qara-su River discharge was decreasing for both stations in annual timescale. Also, decreasing trend of discharge dataset was found for seasonal timescale in spring, autumn and winter in which significant trend belonged to winter season. Maximum value of decrease for discharge is for Doustbiglo station in spring (-0.62 m^3/s), and the minimum value of decrease for discharge in summer for this station, too. Furthermore, there was not significant trend for precipitation dataset in monthly, seasonal, and annual timescales.

کلیدواژه‌ها [English]

• Trend
• Discharge
• Precipitation
• Mann-Kendall
• Qara-Su basin