جغرافیا و برنامه‌ریزی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

فرایند پذیرش مقالات

بانک ها و نمایه نامه ها

اطاعات آماری نشریه

پرسش‌های متداول

اخبار و اعلانات

پیوندهای مفید

بررسی تأثیر برنامه های دولت بر گسترش افقی شهر تهران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی تهران

2 جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی تهران

3 جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

چکیده

اگر توسعه پایدار شهری را کارآمدی اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفظ محیط زیست بدانیم یکی از پیش­شرط­های مهم تحقق آن، بهینه­سازی انواع بهره­گیری از زمین شهری است که در غیر این صورت شهرها دچار پدیده گسترش افقی و یا گسترش بی­رویه می­شوند. تاکنون مدل­های مختلفی برای شناخت شکل شهر و سنجش میزان پراکنش آن ارائه شده است. این تحقیق سعی بر آن دارد تا از طریق مدل­های مختلف مانند تحلیل زمانی تراکم شهری، روش توزیع چارکی، درجه توزیع متعادل، درجه تجمع و مدل هلدرن، میزان گسترش افقی شهر تهران را در دهه­های مختلف محاسبه نموده و سپس از میان عوامل موثر برگسترش افقی شهر تهران، تأثیر برنامه­های دولت را مورد توجه قرار دهد. در ادامه با استفاده از آمارهای رسمی مرکز آمار ایران و مطالعات کتابخانه­ای و با توجه به طرح­های شهر تهران، سهم نقش دولت در گسترش افقی شهر نشان داده شده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که دولت در فرآیند شتاب­زده عرضه زمین و الحاق عرصه­های وسیعی به­صورت بافت­های روستایی کم­تراکم و اراضی کشاورزی و بایر به محدوده شهر و هم­چنین به­دلیل فقدان طرح و مدیریت کارآمد زمین و تفکیک­های غیرقانونی، شهر تهران را دچار گسترش افقی نموده است؛ در نتیجه با توجه به اصول توسعه پایدار شهری این شکل نمی­تواند شهر تهران به سمت پایداری سوق دهد. بنابراین بایستی با استفاده از سیاست­های کنترلی از گسترش بیش­تر این پدیده در همه شهرهای کشور جلوگیری کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Government Programs on Urban Sprawl of Tehran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Soleymani 1
  • Narges Ahmadifard 2
  • Asghar Rashid Ebrahni Hesari 2
  • Saeed Zanganeh Shahri 3

1 Khwarizmi University of Tehran

2 Geography and urban planning Khwarizmi Tehran University

3 Tehran University geography and urban planning

چکیده [English]

The urban sustainable development is economic efficiency, social justice and environmental preservation so one of the its important conditions is utilization from urban land, otherwise cities suffer from urban sprawl. So far, several models are presented for understanding the form of city and its dispersion measure. This research attempts to analyze urban spraw lof Tehran by different models such as urban density, the quartile distribution, temperature distribution, balance, concentration and temperature Holdrn model in different decades, and then considers the impact of government programs for different factors of urban sprawl. Reslts showed that with the lack of efficient management of land and illegal discrimination in Tehran there is urban sprael. Therefore, according to the principles of sustainable urban development Tehran can push toward sustainability. But, policies can control further spread of this phenomenon in Tehran and in all cities of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Sprawl
  • The form of city
  • Government programs
  • Tehran
مراجع
منابع
- اطهای، کمال (1376)، «به­سوی کارآمدی دخالت دولت در بازار زمین شهری»، فصلنامه اقتصاد مسکن، شماره 18، سازمان ملی زمین و مسکن.
-  تقوایی، مسعود و سرایی، حسین (1383)،  «گسترش افقی شهرها و ظرفیت­های موجود زمین، مورد شهر یزد»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره  73 . 
- چنگیزی، امید ( 1378)، «بررسی روند تخیب باغ­های منطقه 1 با استفاده از GIS و تدوین علل آن»، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
- سازمان ملی زمین و مسکن ( 1386)، طرح تعادل بخشی تهران».
- عباس­زاده، غلامرضا (1383)، «الگوسازی رشد کالبدی بافت شهری در راستای توسعه پایدار (نمونه موردی: شهر مشهد)»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد. به راهنمایی دکتر محمدرحیم رهنما.        
- قیومی­محمدی، حمید (1379)، «هشداری در مورد تبدیل اراضی کشاورزی به شهری: مطالعه موردی اصفهان»، مجله علوم آب و خاک، جلد 14، شماره 2.
- نظریان، اصغر (1381)، «گسترش فضای شهر تهران و پیدایش شهرک­های اقماری»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره20.
- وزارت مسکن و شهرسازی (1378)، «مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معمای ایران»، طرح مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن، مطالعات کالبدی.
- محمدی، اکبر (1379)، «اثرات توسعه شهری بر منابع زیست محیطی سنندج»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
- Anderson, W.P., Kanaroglou, P.S. and Miller, E.J. (1996), “Urban form, energy and the environment: A review of issues, evidence and policy”, Urban Studies, 33(1).
- Arribas and Nijkamp (2011), “Multidimensional Urban Sprawl in Europe A self-organizing Map approach”.                      
- Burgess, E.W. Burgess In: R.E. Park, E.W. Burgess and R. McKenzie, Editors, (1925), “The Growth of the City: An Introduction to a Research Project”, The City, University of Chicago Press, Chicago.
- Burgess, R. (2000), “The compact city debate: A global perspective:, In - M. Jenks, & R. Burgess (Eds.), Compact cities: Sustainable urban forms for developing countries. E & FN Spon. 
- Bengston, David N; Robert S. Potte; David p. Facn and Edward G. Goetz (2005), “An Anlysis of the puplic Discourse about Urban Sprawl in the United States: Monitoring Concern about a Major Threat to Forests”, Forest Policy and Economics, Volume 7.
- Conzen M.P. Conzen, (2001), “The study of urban form in the United States”, Urban Morphol. 5 (1) 75.
- Glaster, G. et al, (2001), “Wrestling Sprawl to the Ground: Defining and Meaturing an Elusive Concept”, Housing Policy Debate, Volume 12, Issue 4.
- Dieleman, F. and Wegener, M. (2004), “Compact city and urban spraw”, Built Environ, (30).
- Ewing, R. (1994), “Counterpoint: Is Los Angeles-style sprawl desirable? Journal of the American Planning Association 63(1).
- Harris and Ullman, “C.D. Harris and E.L. Ullman, (1945), “The nature of cities”, Ann. Am. Acad. Polit. So. Sci. 242.
- Hoyt, H. Hoyt, (1939), “The Structure and Growth of Residential Neighborhoods in American Cities”, Federal Housing Administration, Washington, DC
- Howard,  E. (1898), “Garden Cities of Tomorrow (London, 1902. Reprinted”, Edited with a Preface by F.J. Osborn and an Introductory Essay by Lewis Mumford).
- Huang Jingnan, X. Lu, and Jeffery M (2007), “A Global Comparative analysis of urban form: Applying spatial metrics and remote sensing”.    
- Hartshorn TA, Muller PO. (1992), “The Suburban Downtown and Urban Economic of Development Today”, IN: Mills ES, McDonald JF Sources of metropolitan growth, Center for Urban Policy Research, New Jersey.                                                                      
- Huang Jingnan, X. Lu, and Jeffery M. (2007), “A Global Comparative analysis of urban form: Applying spatial metrics and remote sensing”.
- Howard,  E. (1898), “Garden Cities of Tomorrow”, (London, 1902. Reprinted”, edited with a Preface by F.J. Osborn and an Introductory Essay by Lewis Mumford).
- Peiser, R. (1989), “Density and Urban Sprawl”, Land Economics, 65.  
- Zhang, Tingwei (2007), “Land Market Forces and Government s role in sprawl, Cities”, Vol. 17, No. 2, pp 123-135-Harris and Ullman (1945), C.D. Harris and E.L. Ullman, The Nature of Cities, Ann. Am. Acad. Polit. So. Sci. 242.
- Tsai, Yu-Hsin (2005), “Quantifying urban form: Compactness versus Sprawl”, Urban Studies, Vol.42, No. 1. 
جغرافیا و برنامه‌ریزی
دوره 19، شماره 52 - شماره پیاپی 52
تیر 1394
صفحه 185-204
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار