تحلیل روند شاخص های دمای فرین در شمال ایران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی و مدیر قطب علمی تحلیل فضایی مخاطرات محیطی

2 آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

محیط طبیعی بر اساس شرایط آب و هوایی تنظیم شده است. جوامع انسانی به ناچار باید خود را بر اساس این شرایط تنظیم و تجهیز نمایند. شناسایی شدت، فراوانی و زمان رخدادهای فرین آب و هوایی می­تواند به حل مسایل زیست محیطی کمک نموده و انسان را در تنظیم و اجرای برنامه­ریزی­های منسجم و منطقی در برابر تغییرات رفتار این رخدادها یاری نماید. در این تحقیق به­منظور بررسی تغییرات دمای فرین، داده­های روزانه حداقل و حداکثر دمای 13 ایستگاه شمال­غرب ایران از سازمان هواشناسی کشور دریافت و بعد از کنترل و ارزیابی کیفی استفاده گردید. شاخص­های 16­گانه دمای فرین ایستگاه­های منتخب توسط بسته نرم­افزاری RClimDex استخراج و از روش من- کندال برای بررسی وجود روند و روش موجک برای بررسی تغییرات و نوسان­های دوره­ای موجود در سری­ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که روند شاخص­های دمای فرین در اکثر ایستگاه­های منتخب حاکی از کاهش فراوانی شاخص­های سرد فرین و افزایش فراوانی شاخص­های گرم فرین است. نتایج حاصل از تحلیل موجک نشان داد که شاخص­های سرد فرین دارای نوسان­های دوره­ای معنی­دار کاملاً آشکار طی چرخه­های زمانی 2 تا 4 ساله بوده و در بین شاخص های گرم فرین، تنها شاخص گر­م­ترین دمای روز (TXx) در چرخه های زمانی 2 تا 4 ساله و شاخص تعداد شب­های حاره­ای (TR20) در چرخه­های زمانی 4 تا 8 ساله بارزترین محدوده­های معنی­داری را نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Trend Analysis of Extreme Temperature Indices in the North West of Iran

نویسندگان [English]

  • Bahlol Alijani 1
  • Hasan Farajzadeh 2
1 Khwarizmi University and director of the Center of Excellence for spatial analysis environmental hazards
2 Climatology University Khwarazmian
چکیده [English]

Natural environment is regulated according to the climatic conditions. Human communities are forced to adjust themselves to these conditions. Identifying the intensity, frequency and timing of climatic events can help solve the environmental problems and ease the coherent planning to mitigate these events changing behavior. To achieve this objective in the Northwest of Iran, daily minimum and maximum temperature data from 13 stations were obtained from the Meteorological Organization of Iran in the quality control format for the existing data period. Sixteen Extreme indices were extracted by RClimDex package and their changing behavior was checked by Mann – Kendall method.
The results showed that the frequency of cold indices decreased but the frequency of extreme warm indices increased during the study period. According to the results of wavelet analysis all the extreme cold indices showed a significant periodic fluctuations of 2 to 4 years. Among the warm indices only the warmest days index (TXx) showed 2 to 4 years fluctuation and the number of tropical nights (TR20) exhibited 4 to 8 years of significant fluctuation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Extreme climatic indices
  • Daily minimum and maximum temperature
  • Trend Analysis
  • Wavelet analysis
  • North West of Iran

مراجع

منابع
ـ تقوی، فرحناز؛ محمدی، حسین (1384)، «روندشاخص­هایحدیدماوبارشدرتهران»، تحقیق­هایجغرافیایی، 53: 172-151.
ـ تقوی، فرحناز؛ محمدی، حسین (1386)، «بررسیدورهبازگشترویدادهای آب و هوایی  حدی بهمنظورشناخت پیامدهایزیست محیطی»، محیطشناسی، 43 : 20-11 .
ـ رحیم­زاده، فاطمه؛ عسگری, احمد؛ فتاحی, ابراهیم؛ محمدیان, نوشین و افسانه تقی­پور (1388)، «روند نمایه­های حدی آب و هوایی دما در ایران طی دوره 2003-1951، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی . 93: 144-119.
ـ رحیم­زاده، فاطمه؛ هدایت دزفولی، اکرم (1390)، «ارزیابی روند و جهشنمایه­هایحدیدماوبارشدر استان هرمزگان»، جغرافیا و توسعه، 21: 116-97.
سهرابی، محمدمهدی؛ معروفی، صفر؛ آبابایی، بهنام (1388)، «بررسی رویدادهای حدی  آب و هوایی شمال­غرب ایران با استفاده از بارش و دمای حداقل و حداکثر روزانه»، اولین کنفرانس بین­المللی مدیریت منابع آب، دانشگاه صنعتی شاهرود .
عساکره،حسین (1389)، «تحلیل تغییرات بارش­­های فرین شهر زنجان،» نشریه تحقیق­های آب و هواشناسی، شماره اول و دوم: 100-89 .
ـ علیجانی، بهلول (1390)، «تحلیلفضاییدماهاوبارش­هایبحرانیروزانهدرایران»، نشریهتحقیقاتکاربردیعلومجغرافیایی، 20 :30- 9 .
ـ مساعدی، ابوالفضل؛ طوفانی، پریوش؛ فاخری فرد، احمد (1390)، «پیش بینیبارندگیبااستفادهمستقیمازنظریهموجک (مطالعهموردی: ایستگاهبارانسنجیزرینگلاستانگلستان)»، نشریهآبوخاک، دانشگاه فردوسی مشهد، 5 : 1226-1217 .
ـ نیستانی، ابوالفضل؛ تقوی، فرحناز (1389)، «بررسیتغییرپذیریبارشبااستفادهازآنالیزطیفیو موجک»،.چهاردهمینکنفرانسژئوفیزیکایران، 79-76.
- Aguilar E, et al (2005), “Changes in precipitation and temperature extremes in Central America and northern South America”, 1961- 2003. J Geophys Res Atmos 110: doi:10.1029/2005JD006119
- Aguilar E, et al (2009), “Changes in temperature and precipitation extremes in western central Africa, Guinea Conakry, and Zimbabwe”, 1955-2006. JGeophys Res Atmos 114, doi:10.1029/2008JD011010
- Alexander LV, et al (2006), “Global observed changes in daily climate extremes of temperature and precipitation”, J Geophys Res Atmos 111: doi:10.1029/2005JD006290
- Easterling DR, et al (2000), “Climate extremes: observations, modeling, and impacts”, Science 289:2068-2074.
- Frich P, et al (2002) “Observed coherent changes in climatic extremes during the second half of the twentieth centur”, Clim Res 19:193-212
- Griffiths GM, et al (2005), “Change in mean temperature as a predictor of extreme temperature change in the Asia-Pacific region”, Int J Climatol. 25:1301-1330
- Grinsted, A, et al (2004), “Application of the cross wavelet transform and wavelet coherence to geophysical time series”, Linear Processes in Geophysics, 11:561-566.
- Haylock MR, et al (2006), “Trends in total and extreme South American rainfall in 1960-2000 and links with sea surface temperature. J Clim 19:1490-1512
- Jiang, D, et al (2011), “Variability of extreme summer precipitation over Circum -Bohai-Sea region during 1961-2008”, Theor Appl Climatol 104:501-509 doi : 10.1007/s00704-010-0369-5
- Klein Tank AMG, et al (2006), “Changes in daily temperature and precipitation extremes in central and south Asia”, J Geophys Res Atmos 111, doi : 10.1029/2005JD006316
- Manton MJ, et al (2001), “Trends in extreme daily rainfall and temperature in Southeast Asia and the South Pacific: 1961-1998”, Int J Climatol 21: 269-284, doi: 10.1002/joc.610
 - Marofi, S, et al (2011), “Investigation of meteorological extreme events over coastal regions of Iran”, Theor Appl Climatol”, 103,  401-412, doi: 10.1007/s00704-010-0298-3
- Moore, J, et al (2006), “"Is there evidence of sunspot forcing of climate of multi-year and decadal periods?”, Geophys, Res. Lett., 33, doi:10.1029/2006GL026501.
- New, M, et al (2006), “Evidence of trends in daily climate extremes over Southern and West Africa”, J. Geophys. Res”, 111, doi:10.1029/2005JD006289.
- Peterson TC, et al (2002), ‘Recent changes in climate extremes in the Caribbean region”, J Geophys Res Atmos 107,
      doi:10.1029/2002JD002251.
- Peterson TC et al (2008), “Changes in North American extremes derived from daily weather data”, J Geophys Res Atmos 113, doi: 10.1029/2007JD009453.
- Vincent LA et al (2005), “Observed trends in indices of daily temperature extremes in South America 1960-2000", J Clim 18:5011-5023, doi : http://dx.doi.org/10.1175/JCLI3589.1.
- You QL et al (2008a), “Changes in daily climate extremes in the eastern and central Tibetan Plateau during 1961-2005”, J Geophys Res Atmos, 113: doi:10.1029/2007JD009389 .
- You, Q.L., et al., (2008b), “Relationship between trends in temperature extremes and elevation in the eastern and central Tibetan Plateau, 1961 -2005”, Geophysical Research Letters 35, doi:10.1029/2007GL032669.
- You, Q.L., et al., (2010a), “Relationship between temperature trend magnitude, elevation and mean temperature in the Tibetan Plateau from homogenized surface stations and reanalysis data”, Global and Planetary Change 71, 124-133.doi: 10.1016/j.gloplacha.2010.01.020.
- You QL, et al (2011), “Changes in daily climate extremes in China and their connection to the large scale atmospheric circulation during 1961–2003”, Clim Dynam.36 2399-2417, doi: 10.1007/s00382-009-0735-0. 
- Yurong Hu, Y, et al (2012), “Trends in temperature and rainfall extremes in the Yellow River source region, China”, Climatic Change 110 403-429, doi: 10.1007/s10584-011-0056-2.
- Zhang X, et al (2005), “Trends in Middle East climate extreme indices from 1950 to 2003”, J Geophys Res Atmos 110, doi:10.1029/2005JD006181.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار