نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز

2 جغرافیای طبیعی (اقلیم-شناسی) دانشگاه تبریز

چکیده

به منظور بررسی تغییر عناصر اقلیمی حوضه دریاچه ارومیه، داده­های درجه حرارت حداکثر و حداقل و بارندگی روزانه 4 ایستگاه در طی دورة 2006-1984 مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از شش شاخص برای تجزیه و تحلیل روند تغییرات درجه حرارت و هشت شاخص جهت بررسی روند تغییرات بارش بهره گرفته شد. روند این نمایه­ها با استفاده از روش حداقل مربعات تعیین گردید و برای تشخیص معنی­داری آنها آزمون رتبه­ای من ـ کندال به کار رفت. نتایج نشان می­دهد که شرایط اقلیمی در طی دورة مورد مطالعه در این منطقه تغییر پیدا کرده است. بطوری که تعداد روزهای تابستانی و شب­های گرم بطور معنی­داری افزایش و تعداد روزهای سـرد و شب­های سرد به طور معنی­داری کاهش یافتـه است. مجموع بارندگی سالانه، تعداد روزهای بارانـی (بیش از 2 میلی­متر) و تعداد روزهای بارندگی سنگین (بیشتر یا مساوی 10 میلی­متر)، نیز کاهش معنی­داری داشته است. همچنین در طی دورة مورد مطالعه تعداد روزهای متوالی مرطوب بطور معنی­داری کاهش پیدا کرده است. اما افزایش روزهای متوالی خشک معنی­دار نبوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of Daily Extreme Temperature and Precipitation in Urmia Lake Basin

نویسندگان [English]

  • Majid Rezayee Banafshe 1
  • Fatemeh Sarafroozeh 2
  • Tahereh Jalali 2

1 Department of Geography, University of Tabriz

2 Geography (climate - Sociology), University of Tabriz

چکیده [English]

For investigation of variability of climatic elements of UrmiaLake basin, maximum and minimum daily temperature and daily precipitation data over period of 1984-2006 were analyzed.  In this paper, 6 indices for analysis of temperature variability and 8 indices for analysis of precipitation variability were used. The trends of these indices were specified using least square approach and for identifying their significance nonparametric, Man-Kendal test was used. Results indicate that over the study period climatic conditions have changed. The number of summer days and warm nights significantly increased with the number of cold days and cold nights reduction. Also total annual precipitation, number of precipitation days (above 2 mm) and number of heavy precipitation days (equal or above 10 mm) have significant reduction. Moreover, in the study period the number of consecutive wet days has significant reduction, but increasing of consecutive dry days is not significant.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Extreme precipitation indices
  • Extreme temperature indices
  • Trend
  • Man-Kendal
  • Urmia Lake basin
1ـ جامعی، جاوید (1386)، «تحلیل تغییرات پراکنش فضایی ـ زمانی بارش و دمای شمالغرب کشور»، رساله دکتری، گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز.
2ـ جعفری، عباس (1376)، «رودها و رودنامه ایران»، جلد دوم، چاپ هامون، سازمان گیتاشناسی ایران، 544 ص.
3ـ رحیم­زاده، فاطمه و احمد عسگری (1383)، «نگرشی بر تفاوت نرخ افزایش دمای حداقل و حداکثر و کاهش دامنه شبانه روزی دما در کشور»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 73، ص 171-153.
4ـ عسگری، احمد، فاطمه رحیم­زاده، نوشین محمدیان و ابراهیم فتاحی (1386)، «تحلیل روند نمایه­های بارش­های حدی در ایران»، تحقیقات منابع آب ایران، سال سوم، شماره 3 .
5ـ نوریان، علی محمد، فاطمه رحیم زاده، و عبدا.. صداقت کردار، (1387) «گرمایش در کشور و تبعات آن بر دیگر پارامترهای اقلیمی در دوره 2005-1951»، سومین کنفرانس مدیرت منابع آب ایران، دانشگاه تبریز.
6- Caprio, Joseph M., Harvey A. Quamme, Kelly T. Redmond (2009), “A Statistical Procedure to Determine Recent Climate Change of Extreme Daily Meteorological Data as Applied at Two Locations in Northwestern North America”, Climatie Change, 92:65-81, DOI 10.1007/s10584-008-9474-1.
7- Easterling Dr., et al. (1997), “Maximum and Minimum Temperature Trends for the Glob”, Science 277: 364-367. 
8- IPCC, (2001), “Climate Change, Synthesis Report, A Contribution of Working Group I, II and III to the third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change:, Watson and the Core Writing Team (eds).” CambridgeUniversity Press.
9- IPCC, In: Watson, R.T., Zinyowera, M.C., Moss, R.H., Dokken, D.J. (Eds.)., (2001), “Special Report on the Regional Impacts of Climate Change, An Assessment of Vulnerability”, CambridgeUniversityPress, UK.
10- Karl TR, Nicholls N, Ghazi A. (1999), “CLIVAR/GCOS/WMO: Workshop on Indices and Indicators for Climate Extremes”, Climate Change, 42: 3-7.
11- Klein Tank et al. (2006), “Changes in Daily Temperature and Precipitation Extremes in Central and South Asia”, Journal of Geophysical Research 111: D16105, DOI: 10.1029/2005JD006316.
12- Liu B, Xu M, Henderson M, QI Y. (2005), “Observed Trends of Precipitation Amount, Frequency, and Intensity in China”, 1960-2000. Journal of Geophysical Research 110: D08103, doi:10. 1029/2004JD004864.
13- Meehl GA, et al. (2007), “The Physical Science Basis, Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the IntergovernmentalPanelonClimateChange”, Chapter Global Climate Projections, Cambridge University Press: Cambridge, New York.
14- Nandintsetseg B, Greene J.S, Goulden C.E. (2007), “Trends in Extreme Daily Precipitation and Temperature Near Lake Hovsgol”, Mongolia, International Journal of Climatology, 27: 341-347.
15- Nicholls N, Murray B. (1999), “Workshop on Indices and Indicators for Climate Eextremes: Asheville, NC, USA, 3-6 June 1997, Breakout Group B: Precipitation, Climate Change 42: 23-29.
16- Peterson TC, Folland C, Gruza G, Hogg W, Mokssit A, Plummer N. (2001), “Report on the Activities of the Working Group on Climate Chang Detection and Related Rapporteurs 1998-2001”, International CLIVAR Project Office Southampton: UK: PP.143.
17- Trenberth KE, et al. (2007), “Climate change 2007: The Physical Science Basis, Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Chapter Observations: Surface and Atmospheric Climate Change”, Cambridge University Press: Cambridge, New York.
18- Yan Z, et al. (2002), “Trends of Extreme Temperature in Europe and China Based on Daily Observations”, Climate Change, 53: 355-392.
19- Yan ZW, Yang C. (2000), “Geographic Patterns of Climate Extreme Changes in China During”, 1951-1997, Climatic and Environmental Research 5: 267-272