نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی

2 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جها دانشگاهی

چکیده

برنامه‌ریزی شهر سالم عبارت است بهره‌برداری بهینه از محیط و رعایت همه کاربری‌ها با توجه به تراکم و سرانه مناسب، به­گونه‌ای که شهروندان بتوانند به­خوبی از آن بهره‌مند گردند. با توجه به اهمیت کاربری‌ها در شهر سالم، هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت شاخص‌ها و سرانه‌های کاربری زمین شهر بابل و انطباق آن نسبت به استاندارد مطلوب شهرسالم با فرض نامناسب بودن سرانه کاربری‌ها و هم­چنین عدم تعادل و سازگاری بین کاربری­های شهری است. نوعِ پژوهش براساس هدف، کاربردی و براساس روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. هم­چنین برای شناسایی نقاط قوت، ضعف و فرصت و تهدید شهر بابل از تحلیل راهبردی استفاده شد. نتایج حاصله نشان می‌دهد که سرانه‌های کاربری اراضی شهر بابل نسبت به شهر سالم خیلی پائین‌تر است و کمبود زیادی در میزان سرانه‌های کاربری اراضی شهر بابل وجود دارد. به­جز کاربری مسکونی میزان تحقق‌پذیری بقیه کاربری‌ها نسبت به سرانه شهر سالم زیر 28 درصد بوده است. کاربری‌های تأسیسات و تجهیزات شهری، بهداشتی و درمانی، فضای سبز و پارک و کاربری ورزشی و فرهنگی در وضع بحرانی قرار دارند. از لحاظ میزان تعادل و سازگاری کاربری‌ها با یکدیگر، تعادلی بین کاربری‌ها وجود ندارد. مکان‌یابی کاربری‌ها به­خصوص کاربری فضای سبز و ورزشی به­طور صحیح انجام نشده و شهروندان شهر بابل دسترسی مطلوبی به کاربری‌های شهری ندارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis and Evaluation Land Use Indicators In The Babol City, with An Emphasis on Optimal Per Capita Healthy City

نویسندگان [English]

  • Ali Shamaee 1
  • Mohammad Hosein Janbabanezhad 2
  • Zahra Zamani 2

1 Geography and Urban Planning, University Khwarizmi

2 Institute for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

Healthy urban planning is the optimal utilization of the environment and comply with all land uses due to the density and per capita appropriateness, so that the citizens can be benefited. Considering the importance of healthy the city land uses, this paper aims to assess the situation indicators and per capita city of Bbol to the quality healthy city land. The purpose of this paper is to identify the strengths, weaknesses, opportunities and threats to their land of Bbol and compliance with of healthy per capita. This is an applied research and research methods are descriptive, analytical and comparative survey. It also identifies the strengths, weaknesses, opportunities and threats of Bbol for strategic analysis. Results obtained show that the land use per capita in Bbol is much lower and there are many deficiencies in the land of Bbol per capita. Except for residential land use, the rate applicable for the land use per capita is, less than twenty-eight percent. Some users are in a critical situation, such as in the use of facilities and equipment, utilities, health care, green space and parks, and cultural and sport land uses. In terms of the balance and harmony in the land uses, there is no balance between them. Location of land use particularly user green space and sports are not done right. Babol residents have good access to land uses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban land use indicators
  • Per capita
  • Healthy city
  • City of babol
ـ احمدی، حسن (1385)، «ریشه‌های پیدایش ایده‌ شهر سالم»، فصلنامه بین‌المللی فنی‌ومهندسی ساخت شهر، سال سوم شماره 6 و 7، ص 15.
ـ اداره آموزش پرورش شهرستان بابل، (1387)، «اطلاعات آموزشی شهر بابل». 
ـ بحرینی، سیدحسین (1378)، «تجدد، فراتجدد و پس از آن در شهرسازی»، انتشارات دانشگاه تهران.
ـ پاک، سدریک (1383)، «شهرهای پایدار در کشورهای در حال توسعه»، ترجمه ناصر محرم نژاد و نشاط حداد تهرانی، انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقات شهرسازی و معماری، وزارت مسکن و شهرسازی، تهران.
ـ پورمحمدی، محمدرضا (1382)، «برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهر»، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران.
ـ حاجی خانی، غلامرضا؛ صالحی، اسماعیل (1372)، «معیار‌های شهرسازی برای ایده شهر سالم»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر‌های زیبا، دانشگاه تهران، جلد 2.
ـ  دانشگاه علوم پزشکی بابل (1387).
ـ رهنما، محمدرحیم؛ عباس­زاده، غلامرضا (1387)، «اصول، مبانی و مدل‌های سنجش فرم کالبدی شهر، چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد،
ـ زیاری، کرامت­اله؛ جانبابانژاد، محمدحسین (1391)، «اصول و معیارهای شهر سالم»، نشریه علمی و فنی سازمان جغرافیایی (سپهر)، دوره بیست و یکم، شماره هشتادو دوم.
ـ سازمان تجهیز و توسعه مدارس کشور.
ـ شفیعی، سعید (1386)، «جامعه سالم، شهر سالم، بحثی در ساختار شهری و اجتماعی»، انتشارات راد نواندیش، چاپ اول‌. 
ـ شیخی، محمدتقی (1378)، «دیدگاهای نوین در مدیریت شهر سالم تحلیلی جامعه­شناسی»، مجموعه مقالات اولین همایش مدیریت توسعه پایدار در نواحی شهری، تبریز دانشگاه تبریز.
ـ شیعه، اسماعیل (1385)، «مقدمه­ای بر مبانی برنامه­ریزی شهری»، انتشارات دانشگاه علم و صنعت،چاپ شانزدهم، تهران.
ـ شیرانی، حسین (1382)، «ساماندهی مکان»، انتشارات آذرخش، چاپ اول، تهران.
 صالح طبری، محمد (1378)، «بابل سرزمین طلای سبز»، انتشارات فکرروز، چاپ اول.
ـ  فرید، یداله (1375)، «جغرافیا و شهرشناسی»، انتشارات دانشگاه تبریز، چاپ اول.
ـ قرخلو، مهدی؛ جانبابانژاد طوری، محمدحسین (1387)، «استانداردها و مقررات کاربردی در زمینه کاشت درختان و طراحی فضای سبز در سطح شهر»، نشریه علمی و فنی سازمان جغرافیایی (سپهر)، دوره هفدهم، شماره شصت و پنجم، ص 37.
ـ قلمی، علیرضا (1387)، «از مدینه فاضله تا شهر سالم، معاونت امور اجتماعی»، فرهنگی دفتر مطالعات و برنامه­ریزی شهری شهرداری منطقه 20، صص 34-33.
ـ عبادی، جاوید (1378)، «ساماندهی بافت قدیم شهر ری به منظور ایجاد شهر سالم»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ص 114.
ـ مجنونیان، هنریک (1374)، «مباحثی پیرامون پارک­ها، فضای سبز و تفرجگاها»، انتشارات سازمان پارک­ها و فضای سبز شهر تهران، چاپ اول، تابستان.
ـ مرکز آمار ایران، سرشماری نفوس و مسکن شهرستان بابل، 1385-1335.
ـ مرکز آمار ایران (1385)، «سالنامه آماری استان مازندران».
ـ مرکز آمار ایران ( 1385)، «سرشماری نفوس و مسکن شهرستان بابل».
ـ ملکشاهی، غلامرضا (1379)، «بابل شهر بهار نارنج»، نشر سرچشمه، تهران.
ـ مهندسان مشاور و معماری و شهرسازی زیستا (1379)، «طرح جامع بابل وزارت مسکن و شهرسازی»، ص 271.
ـ مهندسان مشاور و معماری و شهرسازی زیستا (1381)، «برداشت‌های وضع موجود»، طرح تفضیلی شهر بابل، وزارت مسکن و شهرسازی، ص 20 .
 -Barton, Hugh, Claire, Mitchan, Ccatherine, Tsourou (2003), “Healthy Urban Planning Practice: Expreince of European Cities”, Report WHO City Action Group on Healthy Urban Planning, WHO Regional Office for Europ, Copenhagen.
-Crombie, D. Regeneration (1992), “Toronto Waterfront and The Sustainable City, Final Report, Ottowa, Ministry of Supply and Services, p 18.
-De L eeuw, E, (1998), “Sense and Nonsense in Healthy City Evaluation”, Paper Presented at the International Conference on Healthy Cities, Athens, WHO Collaborating Centre for Research on Healthy Cities, University of Maastricht, Maastricht,, p 231.
-Gomans, Marleen, Springett, Jane, (1997), “From Project to Policy: Healthy Cities as a Mechanism for Policy Change for Health”, Faculty of Health Sciences, University of Maastricht.